Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
"Antiquity dergisinde yayımlanan bulgulara göre, Fas'ın kuzeybatısında bulunan Kach Kouch'taki kazılar, MÖ 2200 ila 600 yılları arasında insan yerleşimine dair kanıtlar ortaya koyuyor. Bu, burayı Mısır'dan sonra Akdeniz Afrika'sında bu dönemin bilinen en eski yeri yapıyor."
Fas'ın Kach Kouch kentinde Bronz Çağı'na ait bir yerleşim yerinin keşfi, Mağrip tarihini yeniden tanımlıyor ve Fenikelilerden önceki erken yerleşim, tarım ve kültürel alışverişi kanıtlıyor.

Kach Kouch'ta İz Sürme ve Kazı. Kazılar farklı yerleşim evrelerini ortaya çıkardı. Kaynak: Hamza Benattia Melgarejo (Barselona Üniversitesi)
Bronz Çağı yerleşimlerinin çoğu Avrupa topraklarında belgelenmiştir. Coğrafi yakınlığına rağmen, Mağrip uzun zamandır bu tarihsel anlatılardan uzak kalmış, Fenikelilerin MÖ 800 civarındaki gelişine kadar hatalı bir şekilde "boş topraklar" olarak tanımlanmıştır. Hamza Benattia Melgarejo (Barselona Üniversitesi) liderliğindeki bir araştırma, Fenike döneminden öncesine dayanan bu bölgedeki ilk Bronz Çağı yerleşimini ortaya çıkarmıştır. Bu keşif, Afrika ve Akdeniz tarihi açısından büyük önem taşımaktadır.
Antiquity dergisinde yayımlanan bulgulara göre, Fas'ın kuzeybatısında bulunan Kach Kouch'taki kazılar, MÖ 2200 ila 600 yılları arasında insan yerleşimine dair kanıtlar ortaya koyuyor. Bu, burayı Mısır'dan sonra Akdeniz Afrika'sında bu dönemin bilinen en eski yeri yapıyor.

Kach Kouch'ta Kazı Çalışmaları. Kach Kouch, günümüz kıyısına on kilometre uzaklıkta, Cebelitarık Boğazı'nın yakınında ve Tetuan'ın otuz kilometre güneydoğusunda yer almaktadır. Kaynak: Hamza Benattia Melgarejo (Barselona Üniversitesi)
Barselona Üniversitesi Coğrafya ve Tarih Fakültesi'nde doktora öğrencisi ve Klasik ve Protohistorik Arkeoloji Araştırma Grubu üyesi Hamza Benattia Melgarejo liderliğindeki uluslararası bir araştırma ekibi, Kach Kouch'un tarih öncesi yerleşimini inceliyor. Alan, Lau Nehri yakınında yaklaşık bir hektarlık bir alanı kaplıyor, günümüz kıyısına on kilometre uzaklıkta, Cebelitarık Boğazı yakınında ve Tetuan'ın otuz kilometre güneydoğusunda.
Yerleşim ve Kültürel Gelişimin Evreleri
Kazılar farklı yerleşim evrelerini ortaya çıkardı. İlki, MÖ 2200-2000 yılları arasında, zayıf bir şekilde temsil edilmiş ancak önemlidir. Kanıtlar, Tunç Çağı'ndan komşu İberya'ya geçişte ilk çağdaş yerleşimin varlığını öne sürüyor.
İkinci aşama, MÖ 1300-900, yerleşimin tarihinde canlı bir dönemdir. Kach Kouch'ta istikrarlı bir tarım topluluğu kurulmuş ve Fenikelilerin Mağrip'teki varlığından önce yerleşik yaşamın ilk kesin kanıtıdır. Ahşap kerpiç binalar, kayaya oyulmuş silolar ve öğütme taşları, arpa ve buğday gibi ürünlere dayalı, koyun, keçi ve sığırlarla desteklenen gelişen bir tarım ekonomisini ortaya koymaktadır.

Hamza Benattia Melgarejo, Doktora Öğrencisi Liderliğindeki Uluslararası Araştırma Ekibi. Sonuçlara göre, Fas'ın kuzeybatısında bulunan Kach Kouch'taki kazılar, MÖ 2200 ile 600 arasına tarihlenen bir insan yerleşimini ortaya koyuyor. Kaynak: Hamza Benattia Melgarejo (Barselona Üniversitesi)
MÖ 800'den 600'e kadar uzanan üçüncü bir evre, Kach Kouch sakinlerinin esnekliğini ve uyum yeteneğini gösterir. Bu dönemde, çarkta yapılan çanak çömlek, demir aletler ve taş kullanılarak yapılan yeni mimari gelenekler gibi Doğu Akdeniz'den çeşitli kültürel yenilikler tanıtıldı. Yerel ve yabancı uygulamaların bu karışımı, topluluğun Akdeniz değişim ağlarına nasıl aktif olarak katıldığını göstermektedir.
“Kach Kouch, Mağrip'teki sürekli yerleşimin ilk iyi belgelenmiş örneklerinden biri ve uzun zamandır var olan hikayeden çok farklı bir hikaye anlatıyor: izole olmaktan uzak dinamik yerel toplulukların tarihini gösteriyor,” diyor Benattia. “Bu alandaki kazılar, bu tarihsel önyargıları düzeltmeye yönelik bir başka adım ve Mağrip'in Akdeniz'in sosyal, kültürel ve ekonomik ağlarında aktif bir katılımcı olduğunu ortaya koyuyor,” diyor UB araştırmacısı.
Barselona Üniversitesi, 22 Mart 2025, SciTechDaily
Mustafa Tamer, 28.05.2025, Sonsuz Ark, Çeviri, Bilim ve Teknoloji, Aklın Merdivenleri
Referans: Hamza Benattia, Youssef Bokbot, Jorge Onrubia-Pintado, Meryem Benerradi, Bouchra Bougariane, Bouchra Bouhamidi, Jared Carballo-Pérez, Othman Echcherif-Baamrani, Asmae Elqively, Noufel Ghayati, Hassan Hachami, "Geç tarih öncesi Akdeniz Afrika'sını yeniden düşünmek: Kach Kouch, Fas'ta mimari, çiftçilik ve maddiyat" Mohamed Kbiri-Alaoui, Raluca Lazarescu, Lorena Lombardi, Giulio Lucarini, Rafael M. Martínez-Sánchez, Marta Mateu-Sagés, Pau Menéndez-Molist, Ignacio Montero-Ruiz, Zayd Ouakrim, Guillem Pérez-Jordà, Moad Radi, Joan Ramon-Torres, Eric Sobrevia-Corral, Tachfine Touri ve Cyprian Broodbank, 17 Şubat 2025, Antik Çağ. DOI: 10.15184/aqy.2025.10
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız