Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
What Porn Did to American Culture
"Sophie Gilbert sektörün kadınlığı, seksi ve gücü nasıl tanımladığını tartışıyor."
İçinde yaşadığımız dünya, izlediğimiz pornolar tarafından şekillendirildi ve bunları bulmak için çok fazla aramanıza gerek yok. Instagram modelleri OnlyFans aboneliklerini pazarlıyor, seks işçileri “Hayatımda Bir Gün” vlog'ları yayınlıyor ve erotik aşk romanları pazarı bir altın madeni.
İnsanların sekse olan ilgisi uzun zamandır hazır arzla karşılanan bir taleptir, ancak porno atıl bir ürün değildir: Amerikalılar milyarlarca dolarlık endüstrinin büyümesini besledikçe, Amerikan kültürüne bir şeyler geri veriyor.
Meslektaşım Sophie Gilbert (Sonsuz Ark'ta da yayınlanan) yakın tarihli bir makalesinde, 1990'ların sonlarında bir genç olarak büyürken, “arkadaşlarım ve benim için açık olan şey, kadınlar için gücün doğası gereği cinsel olduğuydu” diye yazdı. “Başka türlüsü yoktu ya da sahip olmaya değmezdi.” Pornonun nasıl zamanımızın belirleyici kültürel ürünü haline geldiğini anlamak için onunla pop kültürü ve kızlık üzerine yakında çıkacak kitabı hakkında röportaj yaptım.
Stephanie Bai: “Hepimiz pornonun yarattığı dünyada yaşıyoruz” diye yazıyorsunuz. Bu dünyanın kadınlar için neye benzediğini tarif edebilir misiniz?
Sophie Gilbert: Şu anda fark ettiğim özel şeylerden biri, siyasette ve ana akım kültürde gerçekten çirkin, gerici muamelenin ana akımlaşması; sadece kadınlara değil, göçmenlere, eşcinsellere, translara da. 2000'li yıllarda popüler kültürde gördüğümüz türden saldırgan ve insanlıktan çıkarıcı davranışlar yeniden canlanıyor ve bu kez dedikodu blogcuları ve ünlü yorumcular tarafından değil, politikacılar ve devasa medya platformlarına sahip insanlar tarafından yapılıyor. Bunun neden olduğuna dair teorim ise, belirli porno türlerinin pek çok insanı zalimliğe alıştırmış olması.
Yani bu da işin bir parçası. Ama o cümleyi yazarken düşündüğüm şey, pornonun büyük bir kısmının, kültürün her alanında erkeklere hitap edilmesi gerektiği fikrini nasıl dayattığı idi. Bu kavram hayal gücümüzün derinliklerinde, belki de fark etmediğimiz ya da kelimelere tam olarak dökemediğimiz şekillerde yer alıyor.
Stephanie: Kadınların açıkça cinselleştirilmesinin popüler kültürde daha yaygın hale geldiği Y2K “porno şıklığı” dönemini detaylandırıyorsunuz. Bugünlerde internette daha fazla seks işçisinin işleri hakkında paylaşım yaptığını ve Logan Paul ve David Dobrik gibi popüler influencer'larla işbirliği yaptığını fark ettim. Sosyal medyadaki seks işçisi yıldızlar çağı hakkında ne düşünüyorsunuz?
Sophie: Birçok açıdan bu yeni bir şey değil. 2000'li yıllarda seks işçileri ve porno sektöründeki insanlar arasında deneyimleri hakkında açıkça konuşmaya yönelik gerçek bir açıklık varken yaşananları yansıtıyor. O dönemde sektörü ifşa eden ve dehşete düşüren bir dizi anı kitabı yayınlanmıştı; Sasha Grey porno filmlerden Steven Soderbergh'in bir filminde başrol oynamaya ve Entourage'da konuk oyuncu olarak yer almaya başlamıştı. Şu anda porno oyuncuları Bonnie Blue ve Lily Phillips'in övgü ve şöhret için gerçekten aşırı cinsel gösteriler yapmasıyla gördüğümüz türden şeyler bile 90'larda Annabel Chong ve Jasmin St. Claire ile yaşanıyordu.
Stephanie: Sadece seks satmakla kalmıyor, sizin de yazdığınız gibi cinsel açıklık artık “güçlendirici” olarak görülüyor. Pornoyu eleştirmenin gerici bir yaklaşım olarak görülebileceğini düşünüyorum; kadın özgürlüğü karşıtı ve tutucu. “Güçlendirme” söylemi pornonun bazı çirkin unsurlarını gizlemek ya da mazur göstermek için ne ölçüde kullanıldı?
Sophie: Temelde yazının ve kitabımın amacı buydu; benim kuşağımdaki kadınların hem medyada hem de gerçek hayatta bize nasıl davranıldığına karşı çıkamayacağımıza veya çıkmamamız gerektiğine neden bu kadar kolay ikna olduklarını anlamaya çalışmak.
Kimsenin bedeniyle ne yapmayı seçtiğini veya kendini nasıl sunduğunu asla dikte etmeye çalışmam. Benim projem daha çok bu dönemde kültürde neler olduğunu açıklayabilecek analiz yolları açmaya çalışmakla ilgiliydi. Ancak araştırmamın özü, ne zaman güçlendirici kelimesi geçse, bunun kaçınılmaz olarak kadınları güçlü kılmakla kesinlikle ilgisi olmayan bir ürünü satmak için kullanılıyor olmasıydı. Wonderbras hala “güçlendirici” olarak satılıyor. 2007'de Elisha Cuthbert'in başrolünde oynadığı ve afişlerde işkence görürken ve öldürülürken resmedilen bir işkence pornosu filmi için çok karanlık bir reklam kampanyası yapıldı ve filmin baş yapımcısı filmi bir kadın “güçlendirme” hikayesi olarak savundu. Bu terim, artık doğada karşılaştığımda anında şüpheyle yaklaşmama neden olan terimlerden biri.
Stephanie: Makaleniz ağırlıklı olarak video ve görüntü biçimindeki porno tüketimine odaklanıyor, ancak müstehcenliğin yazılı veya sesli versiyonları (çoğu kadınlar tarafından yapılıyor) özellikle kadınlar arasında daha popüler hale geldi. Pornonun etiği ve etkileri söz konusu olduğunda, pornonun nasıl yapıldığı ve kimin yarattığı önemli mi?
Sophie: Elbette! Geçmişte bu dergi için aşk romanlarını kadın arzusunun, kadın failliğinin ve kadın insanlığının yıkıcı tasvirleri olarak savunan yazılar yazmıştım. Müstehcenlikte yanlış bir şey yok. Bir kültür biçimi olarak porno hakkında bu kadar çok düşünmemin ve yazmamın nedeni açıkça cinsel içerikli olması değil. Çoğunun kadınlara yönelik ezberci, gerici, acımasız ve hatta şiddet içeren muameleleri tasvir ve teşvik etmesi ve bu unsurların bizi değiştirmemiş olmasının hiçbir yolu yok.
Yaklaşık bir yıl kadar önce, sosyal bilimci Alice Evans'ın, belirli bir toplumdaki kadınların statüsünün, o toplumun romantik aşkı nasıl ödüllendirdiğini inceleyerek tahmin edilebileceğini savunan bu büyüleyici analiziyle karşılaştım. Dolayısıyla bu kadar çok kadının açık romantik içeriklerden hoşlanması benim için hiç de şaşırtıcı değil; bu onların arzularını tatmin ederken aynı zamanda tamamen insan olduklarını ve öyle muamele görmeyi hak ettiklerini de onaylıyor.
Stephanie: Bazı okuyucular hikayenizden sizin katı bir şekilde porno veya seks işçiliği karşıtı olduğunuzu düşünebilir. Siz kendinizi böyle mi tanımlıyorsunuz?
Sophie: Komik, çünkü şimdiden hem porno karşıtı olmakla hem de yeterince porno karşıtı olmamakla eleştirildim. Bunun olacağını tahmin etmiştim; bu kitabı yazarken istediğim şey, pornonun yaygınlaştığı dönemi belgelemek ve analiz etmek için elimden geldiğince kapsamlı olmak ve sonra insanların kendi sonuçlarını çıkarmalarına izin vermekti.
İnsanlar her zaman seks hakkında düşünmek, izlemek ve hayal etmek istemişlerdir ve isteyeceklerdir. Erika Lust ve Cindy Gallop gibi cinsel içeriğin kadınlara hitap etme yollarını genişletmeye çalışan ve porno sanatçılarına etik davranmaya çalışan insanlar da kesinlikle var. Benim sorunum bir kavram olarak pornoyla değil, belirli porno türlerinin başka herhangi bir şeye çok az yer bırakacak şekilde kültürel olarak nasıl bu kadar imkansız bir şekilde baskın hale geldiğiyle ilgili.
Stephanie: Peki pornoyla dolu bir kültürün panzehiri nedir?
Sophie: Kapatmak mı? Romantizm konusuna geri dönecek olursak, insanların insanlığını, karmaşıklığını ve sevimli tuhaflığını ortaya koyan hikayelerin uzun bir yol kat ettiğini düşünüyorum.
Mustafa Tamer, 09.05.2025, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri-Analiz, Onlar Ne Diyor?
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.