Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
"Araştırmacılar, kanser hücrelerini seçici olarak oksidatif strese maruz bırakan molibden oksit "nanodotlar" geliştirdiler. Bu, kanser hücrelerinin yerleşik zaaflarından yararlanan yeni bir tedavi sınıfına işaret ediyor."
Tiny Metal Nanodots Obliterate Cancer Cells While Largely Sparing Healthy Tissue
Bilim insanları, sağlıklı dokuyu korurken kanser hücrelerini stres sınırlarının ötesine iten küçük metal oksit parçacıkları geliştirdiler.
RMIT Üniversitesi liderliğindeki uluslararası bir ekip , metalik bir bileşikten üretilen nanodot adı verilen, kanser hücrelerini yok ederken sağlıklı hücreleri büyük ölçüde koruyabilen küçük parçacıklar geliştirdi.
Kanser Hücresi 3B Görselleştirme. Kaynak: Shutterstock
Araştırma henüz hücre kültürleriyle sınırlı olsa da ve hayvanlar veya insanlar üzerinde değerlendirilmemiş olsa da, bulgular kanser hücrelerindeki zaaflardan yararlanan kanser tedavileri oluşturmak için umut verici yeni bir yaklaşım olduğunu gösteriyor.
Bu nanodotlar, elektronikte ve metal alaşımlarında yaygın olarak kullanılan nadir bir metal olan molibdenden elde edilen bir malzeme olan molibden oksitten oluşuyor.
Mühendislik Fakültesi'nden baş araştırmacılar Profesör Jian Zhen Ou ve Dr. Baoyue Zhang'a göre, parçacıkların kimyasında yapılan küçük değişiklikler, reaktif oksijen moleküllerinin salınmasına neden oldu. Bu dengesiz oksijen formları, hücrenin hayati kısımlarına zarar verebilir ve hücre ölümünü başlatabilir.
Laboratuvar deneylerinde nanodotlar, 24 saatlik bir süre içinde sağlıklı hücrelerde gözlemlenen oranın üç katı bir oranda rahim ağzı kanseri hücrelerini yok etti. Özellikle, bu tür teknolojilerde nadir görülen bir durum olan ışığa ihtiyaç duymadan etkili oldular.
Zhang, "Kanser hücreleri zaten sağlıklı hücrelere göre daha fazla stres altında yaşıyor" diyor. "Parçacıklarımız bu stresi biraz daha ileri taşıyor; kanser hücrelerinde kendi kendini yok etmeye yetecek kadar, sağlıklı hücreler ise bununla gayet iyi başa çıkıyor."
Dr. Baoyue Zhang ve Dr. Sanjida Afrin (sağda), Avustralya Ulusal Üretim Tesisi'nin (ANFF) Victoria Düğümü'nün bir parçası olan RMIT Üniversitesi Mikro Nano Araştırma Tesisi'nde bir davlumbazın altında çalışıyor. Kaynak: Will Wright, RMIT Üniversitesi
İş birliğine Melbourne'deki Florey Nörobilim ve Ruh Sağlığı Enstitüsü'nden Dr. Shwathy Ramesan ile Güneydoğu Üniversitesi, Hong Kong Baptist Üniversitesi ve Xidian Üniversitesi gibi Çin'deki kurumlardan araştırmacılar katıldı ve ARC Optik Mikrotaraklar Mükemmeliyet Merkezi'nin (COMBS) desteğiyle gerçekleştirildi.
"Sonuç, laboratuvar koşullarında kanser hücrelerinde seçici olarak oksidatif stres yaratan parçacıklar oldu" diyor.
Yenilik nasıl çalışıyor?
Ekip, metal oksidin tarifini değiştirerek az miktarda hidrojen ve amonyum ekledi.
Bu ince ayar, parçacıkların elektronları nasıl işlediğini değiştirerek, kanser hücrelerini apoptoza (vücudun hasarlı hücreler için doğal temizleme süreci) sürükleyen reaktif oksijen moleküllerinden daha fazlasını üretmelerine yardımcı oldu.
Başka bir testte ise aynı parçacıkların mavi boyayı sadece 20 dakikada yüzde 90 oranında parçaladığı ve karanlıkta bile tepkimelerinin ne kadar güçlü olabileceğini gösterdiği görüldü.
Mevcut kanser tedavilerinin çoğu hem kanserli hem de sağlıklı dokuyu etkilemektedir. Kanser hücrelerine daha seçici bir şekilde baskı uygulayan teknolojiler, daha nazik ve daha hedefli tedavilere yol açabilir.
Bu parçacıklar altın veya gümüş gibi pahalı veya toksik soy metallerden ziyade yaygın bir metal oksit temelinde üretildiği için, geliştirilmeleri daha ucuz ve daha güvenli olabilir.
Endüstri ve klinik araştırmacılar için sonraki adımlar
RMIT'deki COMBS ekibi bu çalışmayı sürdürüyor ve bundan sonraki adımlar şunlar:
- Parçacıkların yalnızca tümörlerin içinde etkinleşmesini sağlayacak şekilde dağıtım sistemlerini hedef alıyor.
- Sağlıklı dokuya zarar vermemek için reaktif oksijen türlerinin salınımını kontrol etmek.
- Hayvan modelleri üzerinde parçacıkları test etmek ve ölçeklenebilir üretim yöntemleri geliştirmek için biyoteknoloji veya ilaç şirketleriyle ortaklıklar arıyoruz.
Finansman: Avustralya Araştırma Konseyi
RMIT Üniversitesi, 5 Aralık 2025, SciTechDaily
Mustafa Tamer, 31.12.2025, Sonsuz Ark, Çeviri, Bilim ve Teknoloji, Aklın Merdivenleri
Referans: Bao Yue Zhang, Farjana Haque, Shwathy Ramesan, Sanjida Afrin, Muhammad Waqas Khan, Haibo Ding, Xin Zhou, Qijie Ma, Jiaru Zhang, Rui Ou, Md Mohiuddin, Enamul Haque, Yichao Wang, "Ayarlanabilir Seçici Biyokatalizör Olarak Ultra İnce Çok Katkılı Molibden Oksit Nanodotlar", Azmira Jannat, Yumin Li, Robi S. Datta, Kate Fox, Guolang Li, Hujun Jia ve Jian Zhen Ou, 3 Ekim 2025, İleri Bilim. DOI: 10.1002/advs.202500643
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.