Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Sonsuz Ark'ın Notu:
Çevirisini yayınladığımız analiz, Brüksel merkezli bir dış politika uzmanı ve Quincy Enstitüsü'nde yerleşik olmayan araştırmacı Eldar Mamedov'a aittir ve Rusya-Ukrayna Savaşı sürerken >Vrupa'nın yaşadığı NATO çelişkisine odaklanmaktadır.
Seçkin Deniz, 18.12.2025, Sonsuz Ark
The Europeans pushing the NATO poison pill
"Ukrayna üyeliğine kapıyı aralık bırakma çabaları, transatlantik dostlarımızın gayet iyi bildiği gibi, savaşı sona erdirecek herhangi bir anlaşmayı öldürecektir."
Ukrayna etrafındaki son dönemdeki diplomatik hareketlilik, keskin bir transatlantik uçurumu gözler önüne serdi. Üst düzey Amerikalı ve Ukraynalı yetkililer Cenevre'de ABD barış planını müzakere ederken, Avrupalı güçler, dışlanma riskiyle karşı karşıya oldukları bir süreci etkilemek için çabalıyor.
Başbakan Keir Starmer, 15 Haziran 2025'te Kananaskis'te düzenlenen G7 dünya liderleri zirvesinde İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Kanada Başbakanı Mark Carney ve Avrupa Konseyi Başkanı António Costa ile bir araya geliyor. Fotoğraf: Simon Dawson / No 10 Downing Street
Avrupa, II. Dünya Savaşı'ndan sonra kendi topraklarında yaşanan en büyük savaşın çözümüne er ya da geç dahil olmak zorunda kalırken , şimdiye kadar yapıcı bir aktör olmaktan çok, oyunbozan gibi davrandı.
Mevcut müzakere çabalarının özünü, Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Cenevre'deki Ukraynalı yetkililerin başlangıçta 28 maddeden 19'a düşürmeyi kabul ettiği bildirilen Amerikan planı oluşturuyor . Kritik bir şekilde, en hassas konuların -toprak uzlaşmaları ve Ukrayna'nın NATO'ya katılım isteğinin nihai statüsü- Donald Trump ile Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenski arasında yapılacak doğrudan görüşmelere ertelendiği bildiriliyor.
Avrupa başkentleri bu kırılgan sürece bir çomak soktu. Çeşitli "karşı planlar" ortaya attıktan sonra, şimdi farklı bir taktik benimsediler: Amerikan önerisine istenmeyen değişiklikler teklif etmek.
Çalışmanın E3 (İngiltere, Fransa ve Almanya) tarafından yönetildiği bildiriliyor. Ancak Rubio, Cenevre'de "Avrupa'nın herhangi bir taslağından haberi olmadığını" belirterek bu çabalara soğuk bir dille karşılık verdi. İlginç bir şekilde, Estonya'nın eski Başbakanı ve AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile görüşmeyi reddetti. Bu, onun kendi ifadesiyle " Rusya'yı zayıflatıp Ukrayna'yı desteklemekten" ibaret olan maksimalist tutumunun somut örneği olarak derin yetersizliğini gözler önüne seren çarpıcı bir diplomatik aşağılamadır .
Rubio'nun görmezden gelinmesi, onun tutumunu tamamen savunulamaz hale getirmeli. Avrupa'daki savaşı sona erdirmek için ABD Dışişleri Bakanı ile bir görüşme ayarlayamayan bir dış politika şefi diplomat değil; barışın önünde bir engeldir.
Avrupalıların Amerikan planına hangi spesifik değişiklikleri getirecekleri henüz belli değil; ancak daha önce sızdırılan karşı planlar da dahil olmak üzere şu ana kadar dile getirdikleri ilkelere bakılırsa, yaptıkları değişikliklerin bir kısmının anlaşmanın çökmesini garanti altına almak için tasarlanmış zehirli haplar niteliğinde olacağı neredeyse kesin.
Bu durum daha sonra Moskova'nın üzerine yıkılıp, uzun sürecek bir savaşın varsayılan ayarlarına geri dönülmesini meşrulaştırmak için kullanılabilir. Bu durum, en açık şekilde NATO meselesinde görülür.
Orijinal Amerikan taslağı, Rusya'nın temel güvenlik sorunu olan ittifakı doğrudan ele alan maddeler içeriyordu. "Rusya'nın komşu ülkeleri işgal etmeyeceği ve NATO'nun daha fazla genişlemeyeceği bekleniyor" ve "Ukrayna, NATO'ya katılmayacağını anayasasına yazmayı kabul ediyor" deniyordu. Bu, önerinin özüydü; savaşı sona erdirmenin Avrupa güvenlik mimarisi, yani NATO ve Rusya'nın bu mimarideki yeri meselesiyle yüzleşmeyi gerektirdiğinin kabulüydü.
Avrupa'nın ilk karşı önerisi ise, aksine, bu maddeleri tamamen çıkarmıştı. NATO'nun daha fazla genişlememesi ilkesini kaldırmış ve Ukrayna konusunda, üyelik konusunda şu anda bir fikir birliğinin bulunmadığını belirtmekle yetinmiş, teorik olarak gelecekteki bir katılıma kasıtlı olarak açık kapı bırakmıştı.
Moskova, büyük ölçüde tam da bu senaryoyu engellemek için bir savaş başlatmışken, bu kapıyı aralık bırakan bir ateşkesi kabul etmek, beyan ettiği savaş hedeflerinden açıkça vazgeçmek anlamına geliyor. Avrupa, 2008 Bükreş Zirvesi'nde Ukrayna'nın NATO üyeliğine kapıyı açık tutma vaadini canlı tutarak, Kremlin'in tüm öneriyi tamamen reddetmesini sağlıyor.
Bu, Avrupa yaklaşımının ölümcül kusurudur. Stratejik olarak alaycı bir hamle gibi görünen bu durum, Avrupalı liderlerin Ukrayna egemenliğinin savunucularıymış gibi davranıp savaşı sürdürmelerine olanak tanıyor. Ardından, görüşmelerin çökmesinden Moskova'yı sorumlu tutup, "Putin'e geri dönüş yolu sunduk, o ise savaşı seçti" diyebilirler.
Buradaki stratejik hesaplama acımasızca basittir. Amerikan planı, tüm kusurlarına rağmen, katliamı sona erdirmek için siyasi olarak uygulanabilir bir yol sunuyor. Avrupa, bu zehirli hapları yerleştirerek, Moskova'nın reddettiği, Batı'nın Rusya'ya daha fazla yaptırım, Ukrayna'ya daha fazla ve daha iyi silahlar talep ettiği ve savaşın kanlı bir sonraki aşamaya doğru tırmanarak, ileride potansiyel bir nükleer çıkmaza yol açacağı bir senaryo yazıyor.
Bu maskaralığın sonucu Ukrayna ve Avrupa için daha iyi bir barış olmayacak; hatta hiç barış olmayacak. Avrupalı liderler bu savaşı sona erdirme konusunda ciddiyse, derhal müdahalelerini durdurmalı ve bunun yerine Başkan Trump'ın planında özetlenen ilkeler temelinde müzakereli bir sürecin arkasında durmalıdırlar. Bu plan, tüm kusurlarına rağmen, şu anda kan dökülmesini durdurmanın tek gerçekçi yoludur.
Eldar Mamedov, 25 Kasım 2025, Responsible Statecraft
(Eldar Mamedov, Brüksel merkezli bir dış politika uzmanı ve Quincy Enstitüsü'nde yerleşik olmayan araştırmacıdır.)
Ahmet Faruk, 18.12.2025, Sonsuz Ark, Çevirmen Yazar, Sonsuz Ark Çevirileri
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.