Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
"Araştırmacılar ayrıca, önde gelen bilim insanlarının cinsiyetinin kadınların avantajını belirlediğini keşfetti. Kadın olan bilim insanları daha büyük bir cinsiyet avantajı bildirirken, erkek olan bilim insanları daha düşük bir cinsiyet avantajı bildiriyor."
Scientists Answer: Are Women Really Better at Remembering Words Than Men?
Ders kitapları ve popüler bilim kitapları kadınların kelime bulma ve hatırlama konusunda daha üstün olduğunu iddia ediyor, peki bu doğru mu?
Beyin Hafıza Zeka Bilinç
"Kadınlar daha iyi. Kadınların avantajı zaman ve yaşam süresi boyunca tutarlıdır, ancak aynı zamanda nispeten küçüktür" diyor Norveç Bergen Üniversitesi'nde profesör olan Marco Hirnstein.
Hirnstein biyolojik, psikolojik ve sosyal değişkenlerin bilişsel becerilerdeki cinsiyet/toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini nasıl etkilediğini ve bunun altında yatan beyin mekanizmalarını merak ediyor.
Sonuçlar nihayet kimin daha iyi olduğu tartışmalarına son verecek mi?
"Şimdiye kadar çoğunlukla erkeklerin üstün olduğu yeteneklere odaklanıldı. Ancak son yıllarda odak noktası daha çok kadınlara kaymış durumda" diyor Hirnstein.
Kadınların daha iyi olduğunu düşünüyorduk - ve öyleler!
Bu cinsiyet/toplumsal cinsiyet farklılıklarının kökenleri; doğaya karşı yetiştirilme ve bu farklılıkların potansiyel sonuçları toplumda hararetle tartışılan konular olmuştur. Erkekler ve kadınlar farklı meslekler için farklı yeteneklere mi sahiptir?
Ders kitapları ve popüler bilim kitapları, kadınların kelime aramada erkeklerden daha iyi olduğunu göstermektedir. Örneğin, "F" harfi ile başlayan isimleri ya da meyveler veya hayvanlar gibi belirli bir kategoriye giren kelimeleri tanımlarken. Ayrıca, kadınların kelimeleri hatırlama konusunda daha iyi oldukları da bir "gerçek" olarak ortaya konmuştur.
Ancak, gerçek sonuçlar ders kitaplarının önerdiğinden çok daha tutarsızdır: Bazı çalışmalar kadın avantajı bulurken, bazıları erkek avantajı bildirmekte, bazıları ise hiçbir avantaj bulamamaktadır.
"Entelektüel becerilerin çoğunda erkekler ve kadınlar arasında ortalama performans açısından fark yoktur ya da ihmal edilebilir düzeydedir. Ancak, kadınlar bazı görevlerde üstünlük sağlarken, erkekler ortalama olarak diğerlerinde üstünlük sağlamaktadır".
Bu kulağa bariz olanı ifade etmek gibi gelebilir, ancak Hirnstein ve meslektaşları bulgularının teşhis ve sağlık hizmetlerinde nasıl faydalı olabileceğine işaret ediyor.
Demans teşhisi için kritik önem
Sonuçlar en az iki açıdan önemlidir. İlk olarak, kadın avantajının gerçek olup olmadığını netleştirmeye yardımcı olurlar. İkincisi, bu cinsiyet/toplumsal cinsiyet farkını bilmek, bu yeteneklerin sıklıkla test edildiği tanısal değerlendirmelerin sonuçlarını yorumlamak için önemlidir.
Örneğin, bir kişide bunama olup olmadığını belirlemek için. Kadınların bu görevlerde genellikle daha iyi olduğunu bilmek, daha iyi ortalama, temel performansları nedeniyle kadınların eksik teşhis edilmesini önlemek için kritik öneme sahiptir. Ve erkekler için: Daha düşük ortalama temel performansları nedeniyle aşırı teşhis konulmasını.
Şu anda, tüm değerlendirmeler olmasa da birçok değerlendirme cinsiyet/ toplumsal cinsiyeti dikkate almaktadır.
Yöntem Meta
Hirnstein ve meslektaşları, bulabildikleri tüm doktora tezleri, yüksek lisans tezleri ve bilimsel dergilerde yayınlanan çalışmaların birleştirilmiş verilerini analiz ettikleri bir "meta-analiz" gerçekleştirdiler. Bu meta-analiz 350.000'den fazla katılımcının 500'den fazla ölçümünü kapsamaktadır.
Araştırmacılar kadınların gerçekten de daha iyi olduğunu bulmuşlardır. Bu avantaj küçük olmakla birlikte son 50 yılda ve bireyin yaşam süresi boyunca tutarlıdır.
Dahası, kadın avantajının önde gelen bilim insanının cinsiyetine bağlı olduğunu bulmuşlardır: Kadın bilim insanları daha büyük bir kadın avantajı bildirirken, erkek bilim insanları daha küçük bir kadın avantajı bildiriyor.
Bergen Universitesi, 25 Kasım 2022, SciTechDaily
Mustafa Tamer, 28.12.2022, Sonsuz Ark, Çeviri, Bilim ve Teknoloji, Aklın Merdivenleri
Referans: "Sözel Akıcılık ve Sözel-Epizodik Bellekte Cinsiyet/Cinsiyet Farklılıkları: Bir Meta-Analiz", Marco Hirnstein, Josephine Stuebs, Angelica Moè ve Markus Hausmann, 22 Temmuz 2022, Perspectives on Psychological Science. DOI: 10.1177/17456916221082116
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.