7 Ağustos 2020 Cuma

SA8772/SD1773: Rushmore Dağı'na El Koyan Sömürgeci Politikalar

Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk

Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, Filistin, Şili ve Latin Amerika ile ilgili birçok çalışması bulunan bağımsız bir araştırmacı, serbest gazeteci, kitap eleştirmeni ve blog yazarı Ramona Wadi'ye aittir ve  Black Lives Matter protestoları sırasında ABD'de ve Avrupa'da sömürge anıtları ve sömürgecileri temsil eden kişilerin heykelleri yok edilirken, Amerikan Yerli Halkı Sioux'lara ait olan Rushmore Dağı'nın bulunduğu kutsal Black Hills-Kara Tepeler'in 1877'den beri sömürge ve kölelik taraftarı beyaz üstünlükçülerin işgali altında olduğuna ve mahkemenin mali tazminat kararının yaşatılan acıların karşılığı olmadığına, dört ABD başkanının yüzlerinin kazındığı kutsal toprakların yerlilere iade edilmesi gerekliliğine odaklanmaktadır. Yazarın yerlilerin hafızalarının yok edilme sürecinin durdurulması ve tarihin yeniden yorumlanması gerektiğine dair son cümlesi şöyledir: "Tarihin yeniden düşünülmesi için, belleğin yok edilmesinin durdurulması gereklidir."
Seçkin Deniz, 07.08.2020

The Colonial Politics Appropriating Mount Rushmore

ABD'de ve Avrupa'da sömürge anıtları (ve sömürgecileri temsil eden kişilerin heykelleri) yok edilirken, Rushmore Dağı'na bugüne kadar dokunulmadı ve ABD Başkanı Donald Trump Bağımsızlık Günü'nü anmak için 4 Temmuz'da siteyi ziyaret etti. Yerli Amerikan Kızılderililerine uygulanan sömürge şiddetinin anıları ile dolu alana havai fişek patlamaları ve savaş uçaklarının sesleri hakim oldu.



ABD hükümeti ile Sioux halkı arasında 1868'de imzalanan bir antlaşma ile Güney Dakota'daki Kara Tepeler (Black Hills) yerliler için özel alan olarak tanımıştı. Anlaşma 1874 yılında General George A. Custer liderliğindeki madencilik akını sonunda Black Hills'de altın bulunduğunda işlevsiz hale getirildi. Maden sömürüsü başladığında, davetsiz misafirler, arazilerini antlaşmadan doğan haklarına göre kullanan Sioux halkına karşı ordu koruması talep ettiler ve bu,1877'de ABD hükümetinin yerli topraklarına el koymasına yol açtı.

Elli yıl sonra, Kara Tepeler beyaz üstünlükçülüğü yücelten bir anıt yapmak için kalıcı olarak kutsallaştırıldı. Trump’ın söylediğine göre, “Rushmore Dağı sonsuza dek atalarımıza ve özgürlüğümüze sonsuz bir övgü olarak duracak.”

Eski başkanlar Abraham Lincoln, George Washington, Thomas Jefferson ve Theodore Roosevelt'in yüzleri Ku Klux Klan ile bağları olan heykeltıraş Gutzon Borglum tarafından yerli bölgeye oyulmuştu. Çalınan topraklarda, ırkçılığın, köleliliğin ve katliamların oluşturduğu çirkin kombinasyon, yerlilerin tarihi hafızasını ve varlığına dair izleri yok eden bir anıt üretti.

ABD'li aktivistler ülke genelindeki kamusal alanları (bu anıtlardan ve heykellerden) temizlemeye devam ederken, Rushmore Dağı daha fazla dikkat çekmeye başladı. Oysa, 1960'ların ve 1970'lerin sonlarında Yerli Amerikalılar bölgelerini geri kazanmak için seferber olmuşlardı. Sitenin geleceği ile ilgili mevcut herhangi bir tartışma ve eylem yerli halkla (diyalog kurularak) başlamalıdır; bundan daha az olan her şey, Sioux tarihini ortadan kaldırmak için başka herhangi bir döngü ile eşdeğer olacak ve sonuç olarak Yerli Amerikalıların tanıma taleplerini yanlış temsil edecektir.

BM Yerli Halkların Hakları Bildirgesi, kendi kaderini tayin hakkı, topraklar ve kaynaklar üzerindeki  kullanım haklarını tanımaktadır. 2012'de BM, ABD'nin kara toprakları da dahil olmak üzere, hakların Yerli Amerikalılara geri verilmesini tavsiye etti. Ancak BM, sömürgeci devletlerin varlığını meşrulaştırması nedeniyle sömürgeciliği ortadan kaldırmak için hoşgörülü bir yaklaşım benimsemiştir. BM'deki karar süreçleri sömürgeci bir uğraştır ve yerli halklara tazminat önerileri  yerli halkın kendi kaderini tayin hakkıyla çelişmektedir ve sömürgeciliğin gerçekleşmesini önleyecek şekilde bağlayıcı olmayan önerilerdir,

Sömürgeciliğin kapsamlı bir muhasebesi, siyah insanlara ve Yerli Amerikalılara karşı yapılan tüm ihlallerin tanınmasını gerektirmektedir. Sömürü konusunda ortak bir zemin vardır; ancak bölge, gözden kaçırılmaması gereken önemli bir bileşendir. Sioux halkı için, Kara Tepeler kutsal bir yerdir ve çalınan topraklar için çözüm mali tazminat değil, talep ettikleri topraklarının kendilerine geri verilmesidir.

1980'de ABD Tazminatlar Mahkemesi (The U.S. Court of Claims; devlet aleyhine açılan tazminat davalarına bakan abd mahkemesi), 1877'de Sioux'lara ait yerli toprağa el konulmasının yasa dışı olduğuna karar verdi ve Sioux halkının prensip olarak reddettiği mali tazminat kararı verdi. Mali tazminat, sömürgeciliğin zararlarını gidermez. Ayrıca 1862'de Başkan Lincoln'un yönetiminde yapılan ABD-Dakota Savaşı'ndan sonra Yerli Amerikalıların kitlesel olarak idam edilmesi için de yeterli olmaz. Bu şartlar altında ordu, kısa süreli, bazıları sadece beş dakika süren yargılamalardan sonra 303 erkeğin ölüm cezasına çarptırılmasını emretmiş, 26 Aralık 1862'de Dakota yerli topluluğundan 38 erkek asılarak idam edilmişti.

Rushmore Dağı, ABD'nin sömürgeci ve ırkçı siyasetinin, köleliği ve katliamları hatırlatmak için yerli toprakları nasıl kullandığını gösteriyor. Sömürgecilerin bu şekilde güç birliği yapması dikkatli bir şekilde incelenmeyi gerektiriyor. Anıtların (ve heykellerin) yıkılması, sömürge tarihinin yeniden gözden geçirilmesini sağladı, ancak Black Hills'e el koyularak, her türlü baskı biçimini yüceltmek için yerli toprağın sömürülmesi ile iki katına çıkarıldı.

Şu anda oyulmuş iğrençliklerin yok edilmesi ihtimal dahilinde değildir ve bununla ilgili verilecek karar Sioux halkına ait olmalıdır. Kara Tepeleri, sömürgeciliğin yerli Yerli Amerikalılara ve köleliğe karşı kendi başına bir anıt olarak durduğu bir hafıza alanı olarak düşünmek önemlidir. Tarihin yeniden düşünülmesi için, belleğin yok edilmesinin durdurulması gereklidir.

Ramona Wadi, 9 Temmuz 2020, Strategic Culture

(Ramona Wadi bağımsız bir araştırmacı, serbest gazeteci, kitap eleştirmeni ve blog yazarıdır. Yazıları Filistin, Şili ve Latin Amerika ile ilgili bir dizi konuyu kapsamaktadır.)


Seçkin Deniz, 07.08.2020, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar


Sonsuz Ark'tan
  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
  4. Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.

Seçkin Deniz Twitter Akışı