Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
"Erteleme şaşırtıcı derecede evrenseldir, ancak derin uyku evrelerini kesintiye uğratır ve genel uyku kalitesine zarar verebilir; özellikle günlük erteleme yapanlar için."
What Hitting Snooze Every Morning Does to Your Brain
Uyku uzmanları tarafından hoş karşılanmasa da, erteleme düğmesine basmak dünya çapında bir sabah ritüelidir ve yapılan kapsamlı bir araştırmada uyuyanların yarısından fazlası tarafından benimsenmiştir.
Beyin Bozukluğu Arızası Kavramı. Kaynak: SciTechDaily.com
Milyonlarca gecelik veriyi analiz eden araştırmacılar, uykunun hayati önem taşıyan REM uykusunu bozabileceğini ve sabahları daha da zorlaştırabileceğini buldu.
Yanlış Uyanmak mı? Erteleme Düğmesi Alışkanlığı
Sabahleyin erteleme düğmesine basarsanız, iyi bir arkadaş çevrenizde olursunuz. Uyku uzmanları genellikle alarmınız çaldıktan sonra ertelemeyi önermese de, yeni bir çalışma bunun inanılmaz derecede yaygın bir alışkanlık olduğunu gösteriyor.
Mass General Brigham'daki araştırmacılar, gece alışkanlıklarını takip eden Sleep Cycle uygulamasını kullanan 21.000'den fazla kişinin uyku verilerini analiz etti. Buldukları sizi şaşırtabilir: erteleme düğmesi incelenen 3 milyon uyku seansının yaklaşık %56'sında kullanıldı. Ortalama olarak, insanlar ilk alarmlarından sonra yatakta yaklaşık 11 dakika daha geçirdiler. Katılımcıların neredeyse yarısı sabahların %80'inden fazlasında erteledi ve bu "çok erteleyenler" günde yaklaşık 20 dakika ertelemeye bastı.
Araştırma İçeriğinde: Önemli Erteleme İstatistikleri
"Birçoğumuz sabahları 'biraz daha fazla uyumak' umuduyla erteleme alarmını çalarız, ancak yaygın olarak uygulanan bu olgu uyku araştırmalarında pek ilgi görmemiştir. Küresel bir örneklemde, uyku seanslarının yarısından fazlasının erteleme alarmıyla sona erdiğini ve kullanıcıların uyanmadan önce her sabah erteleme alarmları arasında ortalama 11 dakika geçirdiğini bulduk," diyor Brigham ve Kadın Hastanesi Uyku ve Sirkadiyen Bozukluklar Tıbbı Bölümü'nde, Mass General Brigham sağlık sisteminin kurucu üyelerinden baş yazar Rebecca Robbins, PhD.
Erteleme kalıpları haftanın gününe bağlı olarak değişti. İnsanların iş haftasında, özellikle Pazartesi'den Cuma'ya kadar erteleme olasılığı çok daha yüksekti. Kullanım, insanların muhtemelen belirli bir saatte yataktan çıkmak için daha az baskı hissettiği hafta sonları düştü.
Kısa Süreli Uyuyanlar ve Çok Uyuyanlar
Erteleme alarmı kullanımı beş veya daha az saat uyuyanlar arasında daha düşüktü. Araştırmacılara göre, bunun nedeni kısa uyuyanların mesleki sorumlulukları nedeniyle uykularını kısa kesmeleri olabilir; bu da uyanıp günlerine başlamalarını gerektirir ve ertelemeye çok az zaman bırakır. Erteleme alarmını yoğun kullananlar (incelenen sabahların %80'inden fazlasında erteleme alarmına güvenenler) erteleme alarmları arasında ortalama 20 dakika geçirdiler. Yoğun erteleme alarmı kullananlar ayrıca diğer kullanıcı kategorilerine göre daha düzensiz uyku programları gösterdiler.
ABD, İsveç ve Almanya'da yaşayanlar en yüksek erteleme düğmesini kullanırken, Japonya ve Avustralya'da yaşayanlar en düşük kullanımı gerçekleştirdi.
Uzmanlar Neden Ertelemeye Karşı Uyarıyor?
Robbins, "Ne yazık ki, erteleme alarmı uykunun en önemli evrelerinden bazılarını bozuyor," diyor. "Uyanmadan hemen önceki saatler hızlı göz hareketi uykusu açısından zengindir. Erteleme alarmına basmak, uykunun bu kritik evrelerini kesintiye uğratır ve genellikle erteleme alarmları arasında size yalnızca hafif bir uyku sunar. Uykunuzu ve ertesi gün performansınızı optimize etmek için en iyi yaklaşım, alarmınızı mümkün olan en geç saate ayarlamak ve ardından ilk alarmınız çaldığında yataktan kalkmaya karar vermektir."
Robbins'e ek olarak, Mass General Brigham yazarları arasında Matthew D. Weaver, Stuart F. Quan ve Charles A. Czeisler yer alır. Diğer yazarlar arasında Daniel Sääf ve Michael Gradisar yer alıyor. Dr. Robbins, Hilton Hotels International, Sonesta Hotels, Savoir Beds Ltd., Oura Ring Ltd. ve Institute for Healthier Living Abu Dhabi'den kişisel ücretler bildiriyor. Dr. Robbins, Equinox Fitness Clubs, Somnum Pharmaceuticals ve Oura Ring Ltd.'nin Tıbbi Danışma Kurullarında görev yapıyor.
Kısmen Sleep Cycle'ın ayni katkıları ve Sleep Cycle'ın yayın ücretini ödemesiyle desteklenmiştir.
Brigham ve Kadın Hastanesi, 27 Mayıs 2025, SciTechDaily
Mustafa Tamer, 30.07.2025, Sonsuz Ark, Çeviri, Bilim ve Teknoloji, Aklın Merdivenleri
Referans: Rebecca Robbins, Daniel Sääf, Matthew D. Weaver, Michael Gradisar, Stuart F. Quan ve Charles A. Czeisler tarafından yazılan “Akıllı telefon kullanıcılarının küresel nüfusunda erteleme alarmı kullanımı”, 19 Mayıs 2025, Scientific Reports. DOI: 10.1038/s41598-025-99563-y
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız