3 Ocak 2020 Cuma

SA8258/KY23-NN36: İran En İyi İki Askerinin Öldürülmesine Nasıl Tepki Verecek?

Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız haber analiz İsrailli The Jerusalem Post yazarı Anna Ahronheim'a aittir ve 3 Ocak sabahı erken saatlerde Bağdat Havaalanı'ndan çıkışı sonrası ABD'nin Haşdi Şabi konvoyuna üç füzeyle yaptığı saldırı sonucunda İran Devrim Muhafızları'na bağlı Kudüs Gücü'nün komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Örgütü Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi El Mühendis'in öldürülmesi sonrası İran'ın vereceği karşılıklara odaklanmaktadır. Irak'ta İran destekli Haşdi Şabi'ye bağlı Hizbullah Tugayları'na yönelik 30 Aralık 2019'daki hava saldırılarını protesto amacıyla ABD Bağdat Büyükelçiliği'nin Haşdi Şabi unsurlarınca basılıp yakılması sonrası ABD'nin intikam saldırısıyla her iki ismin öldürüldüğünü iddia eden haberler, öldürüldüğü defalarca ilan edilen DAEŞ lideri Bağdadi'nin son kez 2019'da Suriye'de öldürülmesi gibi şüpheli bir içeriğe sahip görünmektedir; ancak geçmişte ABD ile istihbarî ilişkileri olduğu bilinen Kasım Süleymanî'nin (haber analizin İsrailli yazarı Anna Ahronheim'in 'askerî deha olarak kabul edilen Süleymanî' olarak tanımlaması ilginçtir) öldürülmesi sonrası medyada çıkan haberlerin de hangi amaçla, ne türden stratejik ortamlar için yapılan hazırlıkları temsil ettiğini izlemek, oynanan oyunları görmemizi kolaylaştıracaktır. Aşağıdaki analiz İran'ı düşman(!) olarak gören İsrailli perspektifin yol gösterici olması da bu anlamda şüphe çekicidir... ABD savaş uçaklarının ve helikopterlerinin elçiliğe yapılan saldırılan intikamını almak için Bağdat semalarında dolaşıp durduğu saatlerde Bağdat'a gitmek (Bakınız Güncel Not) Kasım Süleymanî gibi bir profesyonelin yapacağı bir iş gibi görünmemektedir. (3 Ocak öğleden sonra İran Lideri Ali Hamaney, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü komutan Vekili Tuğgeneral İsmail Kaani'yi Yeni İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı olarak atadı.) 2000'lerin başında Taliban'a karşı Pentagon'a istihbarat verdiği söylenen, Irak’taki ABD işgal güçlerinin komutanı General David Petraeus'a, 2008 baharında, bir toplantı esnasında Irak eski Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin uzattığı cep telefonunda yazdığı şekliyle,“Benim adım Kasım Süleymani. Şunu bilmelisin ki İran’ın Irak, Lübnan, Gazze ve Afganistan politikalarını ben kontrol ederim.” diyen, IŞİD destekçisi İngiliz BBC'in, "İran'ın parlayan yıldızı: Kasım Süleymani" olarak lanse ettiği, Kuveyt merkezli Al Jarida Gazetesi'nin iddia ettiği gibi, Trump'ın DEAŞ'la mücadele özel temsilcisi McGurk'un, Eylül 2018'de Irak'ta kurulacak yeni hükümeti görüşmek için gizli bir toplantı gerçekleştiren Kasım Süleymanî ölmüş müdür, yoksa onun rol aldığı ABD politikaları Irak, Suriye, Yemen ve Lübnan'da masadan kaldırıldığı için saldırı gösterisiyle sahneden mi çekilmiştir? Zaman bu sorunun cevabını verecektir. Mart 2015'te İranlı öğrenciler ajansı İSNA'nın haberine göre, "Büyük İranlı Kimliği Konferansı"nda konuşan, İran kültür coğrafyasının Çin sınırından Hint alt kıtasına, Kuzey Kafkasya'dan Basra Körfesi'ne ulaşan coğrafyayı kapsadığını savunan İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Ali Yunusi, "Bağdat bizim imparatorluğumuzun başkentidir" demişti ve bu ABD'nin 9 askerî üssü ve binlerce askerle istila ettiği Irak'ın İran'a hediye edildiğinin belgesiydi.
Seçkin Deniz, 03.01.2020


How will Iran react to the killing of two of their top military men?
(JP tarafından değiştirilmiş olan yeni başlık aşağıdaki gibidir)
How will Iran retaliate for the assassination of Qasem Suleiman?

"Kendini her şeye hazırla Ortadoğu…"

Orta Doğu'yu sarsacak bir saldırı gerçekleşti.


ABD Cuma günü, İran'ın üst düzey generali Kasım Süleymani ve Iraklı Şii Milis Komutanı Ebu Ebu Mehdi el Mühendis'i Bağdat Havaalanı önünde düzenlenen bir saldırıyla öldürdü.


İranlı general Kasım Süleymani (Solda) ve İran destekli milislerin komutan yardımcısı Ebu Mehdi El-Mühendis (Sağda), 2017

Askeri deha olarak kabul edilen Süleymani, 1997 yılında İslami Devrim Muhafızları Kolordusu'nun (IRGC) komutanı olarak atandı. Birkaç yıl öncesine kadar halkı için neredeyse hayalet gibiydi. Ancak son birkaç yıldır, İran'ın bölgesel hedeflerinin ve ülkenin Suriye'deki mücadelesinin arkasındaki adam olarak uluslararası üne kavuştu.

Bir suikast listesindeydi. 


Eldeki joker, dokuz canlı bir kedi gibiydi. 


Birden fazla suikast girişiminden sağ kurtulmuştu.


Ama şansı yeni yılda sadece bir gün devam edebildi.


Ve şimdi tüm bölge İran'ın, en değerli adamlarını yok eden ölümcül saldırıya karşılık olarak ne yapacağını merak ediyor.


Washington Yakın Doğu Politikası Enstitüsü Soref Üyesi Philip Smyth’in Jerusalem Post'a verdiği demeçte; İran'ın İsrail ve Suudi Arabistan da dahil olmak üzere, Amerika'nın bölgesel vekilleri olarak gördüğü noktalara "çok kolay" yanıt verebileceğini söyledi.


Smyth'e göre, Süleymani suikastına "İran'ın birkaç olası cevabı var". Gelecekte yapmak istedikleri her şey için makul bir inkar seviyesini korumak da dahil olmak üzere, şimdilik hiçbir şey yapmaya da bilirler.


Smyth:


"Bunu daha önce de yaptılar. Doğrusu İranlıların kendi takvimlerine göre cevap vereceklerini söylemem ve bu huylarını takdir etmem gerek. Ayrıca İran sabrına da dünyada büyük bir hayranlık  vardır. İran her zaman hiçbir şey yapmama ve doğru zamanı bekleme potansiyeline sahip. Onlar biz Batı’nın bir bütün olarak çok kısa bir dikkat süresine sahip olduğunu bilirler. Ayrıca iç politikaların da bunu nasıl çarptırılabildiğini anlıyorlar. Netice olarak  başka bir Körfez krizi daha görebiliriz. Gerçekten ne yapmak istedikleri ve bu olayın daha büyük stratejik kazanımlar için ne kadar etkili olacağını zaman içinde göreceğiz.”


Demokrasileri Savunma Vakfı'nın (FDD) kıdemli üyelerinden Benham Ben Taleblu da, Smyth'in düşüncelerine benzer ifadeler kullandı.


Jerusalem Post’a verdiği demeçte Taleblu, İran'ın "tırmanış dinamikleri anlayışı sergilediğini ve İsrail tarafından Suriye'deki sınırlı çatışmalarda yenildiğini" söyledi ve “İran saldırıya farklı bir şekilde hemen  tepki verir mi? Hem de çok zarar verebilecek bir tepki verebilir. Basra Körfezi'ni “mayınlayabilirler”,  Irak'taki Amerikan mevzilerine roket yaylım ateşi açabilirler, Lübnan'daki Hizbullah ya da Yemen'deki Husiler gibi vekilleri ile İsrail'e veya Suudi Arabistan'a saldırabilirler.“ diye de ekledi.


Smyth, “Suudiler, İranlılar veya İran destekli güçler tarafından kolayca saldırıya uğrayabilirler. Tepkiler arasında Orta Doğudaki diplomatlar ve diğer Batılılar, özellikle de Irak veya Tahran'da olanlar hedef alınması olabilir. Hizbullah ve IRGC de dahil olmak üzere çeşitli diğer aktörleri kullanarak uluslararası terörizm araçlarını yeniden ateşlemeye çalışabilirler." uyarısında bulundu. "Bunların hepsi olabilir." diye de ekledi.


Taleblu, "İsrail doğrudan misilleme konusu olmasa bile, İran'ın güvenlik aygıtları Akdeniz'e bir koridor açma politikasını sürdürmeye çalışacaktır" uyarısında bulundu.


“Saldırıda ölenler İran için yeri doldurulamaz kişilerdir. Levant'taki güç projeksiyonu ve İsrail sınırlarındaki terör gruplarına para ve mühimmat sağlanması yoluyla İsrail'in boğazına bıçak dayamak, Süleymanî'nin başarısının bir parçasıydı. Süleymanî sonrası soru; İran'ın sayısız vekilleri ve ortakları arasında nasıl bir uyum sağlayabileceğidir. Yeni Kudüs Gücü komutanı bu mirası inşa etmeye çalışacak ve böylece gelecekteki çatışma noktalarını garanti altına alacaktır. Amacım Süleymanî’yi değersizleştirmek değil ama aslında Mühendis çok daha yeri doldurulamaz bir kayıptır." diye de ekledi.


“Mühendis, İranlıların vekili bir Iraklı olması açısından geliştirmeye çalıştıkları dir durum modeliydi. Mühendis'in yerini kimin alacağını ve alt/orta düzey komuta yapısı açısından nelerin ortaya konacağını görmek "ilginç" olacak."


Smyth:


“Çok fazla sayıda değişiklik olabilir. Bu durumu Hizbullah’ta daha nüfuzlu komutanlar öldürüldüğünde ve ideolojisi zayıf gençler onların yerini aldığında da gördük.  Bu da bu güçlerin daha uzun bir süre içinde bozulmasına yol açabilir”


Süleymanî'de olduğu gibi, boşluğu doldurabilecek pek çok insan olmakla birlikte, "onlarla savaşan insanların bilgi tabanına ve sadakatine sahip" eski okul komutanlarının yerini doldurmaları zor. İran'ın Süleymani’nin  yerine birini bulması kolay olmasa da, ölümlerinin intikamını almak için uygun bir cevap mutlaka bulacaklardır.


Tüm Orta Doğu kendini bunlara hazırlamalı.”


Anna Ahronheim, 3 Ocak 2020, The Jerusalem Post




Nehir Nil, 03.01.2020, Sonsuz Ark, Konuk Yazar, Çevirmen Yazar, Çeviri, Çevirilerdeki Sesler




(*)Güncel Not 1: 3 Ocak 2020

Haşdi Şabi tarafından yapılan yazılı açıklamada, Suriye'nin başkenti Şam'dan gelen Süleymani'nin uçağının yerel saatle akşam 11'de Bağdat Uluslararası Havalimanı'na iniş yaptığı ifade edildi.

Mühendis'in Süleymani ile aynı uçakta olmadığı ancak onu karşılamak için havalimanına gittiği aktarılan açıklamada, istihbarat bilgisinin Iraklı bazı taraflarca ABD'lilere sızdırıldığının tahmin edildiği belirtildi.

Açıklamada, saldırının ABD'ye ait Silahlı İnsansız Hava Aracı ile gece yarısı gerçekleştirildiği, olayın tam olarak araçların hareket etmesi ve havalimanın çıkış kapısına ulaşmasıyla vuku bulduğu vurgulandı.

Hava saldırısında Süleymani ve Mühendis'in yanı sıra Süleymani'nin damadı ile Haşdi Şabi Halkla İlişkiler ve Protokol Sorumlusu Muhammed Rıza Cabiri, Hasan Abdulhadi, Haşdi Şabi Üyeleri Haydar Ali, Muhammed eş Şibani ve Samır Abdullah'ın da ölenler arasında olduğu kaydedildi. Hürriyet, 03.01.2020


Güncel Not 2: 8 Ocak 2020

İran, Irak'taki ABD hedeflerini balistik füzelerle vurdu

İran, ABD'nin Irak'ta Anbar eyaletindeki Ayn el Esad hava üssüne ve Erbil'de Amerikan askerlerinin bulunduğu noktalara en az 22 füze attı.

Saldırılar gece yarısı saatlerinde başladı. İran Devrim Muhafızları saldırıların ABD'nin ölüdrdüğü Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin intikamını almak üzere yapıldığını açıkladı.

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de "İran, BM Anlaşması'nın 51. maddesine göre meşru müdafaa adına orantılı adımlarını atmış ve tamamlamıştır" açıklamasını yaptı.

Zarif, paylaştığı Twitter mesajında, "Gerilimi tırmandırmak ve savaş istemiyoruz, ancak kendimizi herhangi bir saldırıya karşı koruyacağız" dedi.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin bugün bir basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor. Ancak Ruhani'nin tam olarak saat kaçta konuşacağı açıklanmış değil.

ABD Başkanı Donald Trump ise ilk açıklamasını, saldırıların başlamasından yaklaşık 3 saat sonra Twitter üzerinden yaptı. Trump "Her şey yolunda! İran'dan Irak'taki iki üsse füze atıldı. Can kaybı ve zarar tespit çalışmaları sürüyor. Şu ana kadar her şey iyi. Dünyanın, açık ara en güçlü ve en donanımlı ordusuna sahibiz. Yarın sabah açıklama yapacağım" yazdı.

Trump'ın da ABD saati ile sabah saatlerinde bir basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor.

İran hangi ABD üslerine füze saldırısı düzenledi?

Gece yarısından kısa bir süre sonra gelen ilk haberlerde başkent Bağdat'ın batısındaki Ayn el Esad üssüne İran'dan atılan en az 6 füzenin isabet ettiği belirtildi.

AFP'ye konuşan güvenlik kaynakları ise Ayn el Esad hava üssüne 9 füzenin isabet ettiğini, saldırının gece yarısından sonra 3 dalga halinde geldiğini açıkladı.

İran'ın yarı resmi haber ajansı Fars, "intikam başlıyor, ABD üssüne füze saldırısı" mesajıyla saldırıya ait olduğu belirtilen görüntüleri yayınladı.

Ardından ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Irak'taki en az iki üsse İran tarafından 10'dan fazla füze atıldığını duyurdu.

Daha sonra Irak ordusundan yapılan açıklamada, Ayn el Esad hava üssü ile Erbil'de ABD askerlerinin bulunduğu beş noktaya toplam 22 füze atıldığını söyledi.

Irak ordusunun açıklamasında Ayn el Esad üssüne 17, Erbil'e ise 5 füze isabet ettiğini, saldırıda ölen ABD askeri olmadığını söyledi.

CNN televizyon kanalına konuşan bir ABD'li askeri yetkili ise ordunun saldırılardan önce uyarılmak için yeteri kadar vakti olduğunu, saldırı esnasında Ayn el Esad'da ABD'lilerin olmadığını aktardı.

Washington Post gazetesi Savunma editörü yardımcısı Andrew DeGrandpre, ABD Savunma Bakanlığı sözcüsünün saldırılarla ilgili yaptığı açıklamayı Twitter'dan paylaştı.

Açıklamada hedef alınan üslerin Ayn el Esad ve Erbil'deki üsler olduğu, zarar tespit çalışmalarını sürdüğü ve verilecek cevaba dair görüşmelerin sürdüğü belirtildi.

Beyaz Saray'da üst düzey güvenlik zirvesi

Saldırıların başlamasının hemen ardından Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada Başkan Donald Trump'ın saldırılar hakkında bilgilendirildiği ve ulusal güvenlik ekibi ile durum değerlendirmesi yaptığı belirtildi. Saldırı haberleri sonrası ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Savunma Bakanı Mark Esper Beyaz Saray'a gitti.

Yaklaşık 2 saat sonra Pompeo ve Esper'in Beyaz Saray'dan ayrıldığı ve Trump'ın bu gece kameralar karşısına çıkmayacağı açıklandı.

Irak Meclisi Pazartesi günü hükümetten ülkedeki tüm yabancı askerlerin sınır dışı edilmesini talep etmişti.

ABD Başkanı Trump Salı günü yaptığı açıklamada Amerikan askerlerinin Irak'tan ayrılmasının "Irak için en kötü şey" olacağını söylemişti.

ABD'nin Irak'ta yaklaşık 5 bin askeri bulunuyor.

İran Devrim Muhafızları: Süleymani'nin intikamı alındı

İran resmi haber ajansı IRNA, İran Devrim Muhafızları'nın saldırının Süleymani'nin intikamını almak için yapıldığını açıkladığını ve ABD'ye üslerini açan tüm ülkeleri uyardığını duyurdu.

Açıklamada "Üslerini ABD'nin terörist ordusuna açan tüm Amerikan müttefiklerini uyarıyoruz. İran'a karşı saldırıda bulunulan her yeri hedef alacağız" dendi.

İran, Devrim Mufahızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin Cuma günü Bağdat'ta ABD hava saldırısıyla öldürülmesinin intikamının "doğru zamanda, doğru yerde" alınacağını açıklamıştı.

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif de ABD'nin Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'yi öldürmesinin savaş nedeni olduğunu söylemişti. BBC, 8 Ocak 2020


Güncel Not 2: 8 Ocak 2020

Irak Başbakanı: İran'ın ABD üslerine saldırı haberini önceden aldık

Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, İran'ın ABD üslerine saldıracağı haberini önceden aldıklarını belirtti.

Abdulmehdi, konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, İran yönetiminin, General Kasım Süleymani'nin öldürülmesine karşılık söz konusu saldırıyı yapacağından haberdar olduklarını belirtti.

Başbakan Abdulmehdi, "İran'ın ABD üslerine saldırı haberini önceden aldık. Bu saldırının, sadece ABD askerlerinin bulunduğu bölgeleri kapsayacağı bildirildi. Ancak saldırılacak noktalar hakkında bilgi verilmedi." ifadelerini kullandı.

Abdulmehdi, bunun üzerine saldırı bilgisini kendisinin de ABD'ye ulaştırdığını kaydetti.

Irak Başbakanı, açıklamasına şöyle devam etti:

"O sırada Ayn el-Esed ve Erbil'deki Harir Askeri Üsleriyle başka bölgelere füzeler yağıyordu. Saldırılacağı haberini aldığımız anda Irak askeri birimlerine gereken tedbirleri almaları için uyarıda bulunduk. Saldırıda Irak ve koalisyon güçleri tarafından herhangi bir kayıp olduğuna dair resmi bir durum bildirilmedi."

İstifa eden Başbakan, Irak'ın açık bir savaşa girmesini engellemek için diplomasi yürüttüğünü, ülke egemenliğinin ihlal edilmesini kabul etmediklerini belirtti.

Abdulmehdi, saldırılara karşı herkesi sükunete davet ederek, uluslararası anlaşmalar çerçevesinde Irak devleti ve hükümetinin kararlarına saygı duyulmasını istedi.

İran Devrim Muhafızları Ordusu, gece saatlerinde ABD'nin Irak'taki Ayn el-Esed Hava Üssü'nü onlarca balistik füzeyle vurduğunu duyurmuştu. İran, saldırıda en az 80 ABD askerinin öldüğünü ileri sürmüştü.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), İran'ın ABD askerlerinin konuşlandırıldığı Irak'ın Enbar kentinde bulunan Ayn el-Esed ile Erbil'deki üslerine 12'den fazla balistik füzeyle saldırı düzenlediğini bildirmişti. Akşam, 8 Ocak 2020




Sonsuz Ark'tan
  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.

Seçkin Deniz Twitter Akışı