Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
"Uluslararası bir bilim insanları grubu, Dünya'dan yaklaşık 190 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemi TOI-2267'nin yörüngesinde dönen üç Dünya büyüklüğünde gezegen keşfettiklerini duyurdu."
Astronomers Stunned by Bizarre Three-Planet System That Rewrites the Rules of Space
Uluslararası bir bilim insanları ekibi, Dünya'dan yaklaşık 190 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemi TOI-2267'nin yörüngesinde dönen üç Dünya büyüklüğünde gezegen keşfettiklerini duyurdu.
TOI-2267'nin sanatçı tasviri. Kaynak: Mario Sucerquia (Grenoble Alpes Üniversitesi)
Uluslararası bir bilim insanları grubu, Dünya'dan yaklaşık 190 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemi TOI-2267'nin yörüngesinde dönen üç Dünya büyüklüğünde gezegen keşfettiklerini duyurdu. Astronomy & Astrophysics dergisinde ayrıntıları verilen bu bulgu , bir zamanlar karmaşık gezegen yapılarını destekleyemeyecek kadar kararsız olduğu düşünülen çift yıldız sistemlerinde gezegenlerin nasıl oluşup kararlı kalabildiğine dair yeni bilgiler sunuyor.
Liège Üniversitesi (ULiège) ExoTIC grubunun araştırmacısı ve üyesi ve çalışmanın başyazarı Sebastián Zúñiga-Fernández, "Analizimiz benzersiz bir gezegen dizilimi gösteriyor: iki gezegen bir yıldızın, üçüncüsü ise yoldaş yıldızının etrafından geçiyor," diyor. "Bu, TOI-2267'yi her iki yıldızının etrafında da geçiş yapan gezegenlere ev sahipliği yaptığı bilinen ilk ikili sistem haline getiriyor."
Sıra dışı bir çift yıldız sistemi
TOI-2267, sıkışık bir yapıda birbirinin yörüngesinde dönen, birbirine yakın iki yıldızdan oluşur ve bu da gezegen oluşumu için genellikle elverişsiz koşullar yaratır. Buna rağmen, gökbilimciler yıldızların etrafında dar ve kısa periyotlu yörüngelerde dönen üç küçük, kayalık gezegen tespit ettiler. Bu keşif, gezegenlerin dinamik olarak dengesiz ortamlarda nasıl geliştiğine dair uzun süredir devam eden teorilere meydan okuyarak, doğanın aşırı koşullar altında bile gezegen sistemleri inşa edip sürdürmenin yollarını bulabileceğini öne sürüyor.
ExoTIC grubunun eski üyesi, şu anda Endülüs Astrofizik Enstitüsü'nde (IAA-CSIC) araştırmacı ve çalışmanın eş lideri olan Francisco J. Pozuelos, "Keşfimiz, bilinen en kompakt ve en soğuk gezegen çifti olması ve aynı zamanda gezegenlerin her iki bileşenin etrafında geçişinin kaydedildiği ilk keşif olması nedeniyle birçok rekoru kırıyor," şeklinde açıklıyor.
Uluslararası, disiplinlerarası bir çaba
NASA'nın TESS uzay teleskobu verileri sağlasa da , üç gezegenden ikisinin ilk tespiti , ULiège ve IAA-CSIC gökbilimcileri tarafından kendi tespit yazılımları SHERLOCK kullanılarak gerçekleştirildi . Bu erken keşif, ekibin yer tabanlı takip gözlemlerini çok önceden tetiklemesini sağladı.
Bu sinyallerin gezegensel doğasının daha sonra doğrulanması, çeşitli gözlemevleriyle yoğun bir çalışma gerektirdi. Bunlar arasında, ULiège (PI: Michaël Gillon) liderliğindeki SPECULOOS ve TRAPPIST teleskopları merkezi bir rol oynadı. Sönük ve soğuk yıldızların etrafındaki küçük ötegezegenleri incelemek için optimize edilmiş bu robotik tesisler, gezegenlerin doğrulanması ve sistemin karakterizasyonu açısından kritik öneme sahipti.
Gezegen oluşumu için doğal bir laboratuvar
Sebastián Zúñiga-Fernández, "Böylesine kompakt bir ikili sistemde Dünya büyüklüğünde üç gezegen keşfetmek eşsiz bir fırsat," diye açıklıyor. "Karmaşık ortamlarda gezegen oluşum modellerinin sınırlarını test etmemize ve galaksimizdeki olası gezegen mimarilerinin çeşitliliğini daha iyi anlamamıza olanak tanıyor."
Francisco J. Pozuelos şunları ekliyor: "Bu sistem, kayalık gezegenlerin nasıl ortaya çıktığını ve daha önce kararlılıklarının tehlikeye gireceğini düşündüğümüz aşırı dinamik koşullar altında nasıl hayatta kalabildiğini anlamak için gerçek bir doğal laboratuvardır."
Gelecekteki araştırmalara kapı açmak
Bu keşif, ikili sistemlerdeki gezegen oluşumu hakkında birçok soruyu gündeme getiriyor ve özellikle James Webb Uzay Teleskobu (JWST) ve yeni nesil dev yer tabanlı teleskoplar gibi yeni gözlemlerin önünü açıyor. Bu cihazlar, bu uzak dünyaların kütlelerini, yoğunluklarını ve hatta atmosferik bileşimlerini hassas bir şekilde ölçmeyi mümkün kılacak.
Bu keşif, göz alıcı yapısının ötesinde, SPECULOOS ve TRAPPIST gibi özel yer tabanlı teleskoplarla uzay görevlerini birleştirmenin, ötegezegen biliminin sınırlarını zorlamadaki gücünü de ortaya koyuyor.
Liège Üniversitesi, 25 Ekim 2025, SciTechDaily
Mustafa Tamer, 03.12.2025, Sonsuz Ark, Çeviri, Bilim ve Teknoloji, Aklın Merdivenleri
Referans: S. Zúñiga-Fernández, FJ Pozuelos, M. Dévora-Pajares, N. Cuello, M. Greklek-McKeon, KG Stassun, V. Van Grootel, B. Rojas-Ayala, J. Korth, MN tarafından "İki sıcak Dünya boyutunda ötegezegen ve M5V-M6V ikili sistemi TOI-2267'de Dünya boyutunda bir aday" Günther, AJ Burgasser, C. Hsu, BV Rackham, K. Barkaoui, M. Timmermans, C. Cadieux, R. Alonso, IA Strakhov, SB Howell, C. Littlefield, E. Furlan, PJ Amado, JM Jenkins, JD Twicken, M. Sucerquia, YT Davis, N. Schanche, KA Collins, A. Burdanov, F. Davoudi, B.-O. Demory, L. Delrez, G. Dransfield, E. Ducrot, LJ Garcia, M. Gillon, Y. Gómez Maqueo Chew, C. Janó Muñoz, E. Jehin, CA Murray, P. Niraula, PP Pedersen, D. Queloz, R. Rebolo-López, MG Scott, D. Sebastian, MJ Hooton, SJ Thompson, AHMJ Triaud, J. de Wit, M. Ghachoui, Z. Benkhaldoun, R. Doyon, D. Lafrenière, V. Casanova, A. Sota, I. Plauchu-Frayn, A. Khandelwal, F. Zong Lang, U. Schroffenegger, S. Wampfler, M. Lendl, RP Schwarz, F. Murgas, E. Palle ve H. Parviainen, 24 Ekim 2025, Astronomi & Astrofizik. DOI: 10.1051/0004-6361/202554419
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.