Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
"Ortaya çıkan kanıtlar, zihinsel hastalıkların kökeninin beyin hücrelerindeki enerji kesintileri olduğunu gösteriyor. Bu keşif, onlarca yıllık kimyasal teorilere meydan okuyor ve sadece beyin kimyasını değiştirmekle kalmayıp hücresel gücü geri kazandıran tedavilere de yol açabilir."
Harvard Psychiatrist Says Mental Illness Starts in Your Cells
Çığır açan araştırmalar, ruhsal hastalıkların beyin hücrelerinin derinliklerinde, enerji üretimindeki sorunların nöronların çalışma ve iletişim biçimini bozduğu yerlerde başlayabileceğini ortaya koyuyor. Bu anlayış değişikliği, uzun süredir devam eden kimyasal dengesizliklere odaklanmanın ötesine geçerek, beyin hücrelerini canlı ve bağlantılı tutan mitokondri ve diğer enerji sistemlerine işaret ediyor.
Aydınlatılmış Sinir Ağı Beyin Hücresi Nöron Bağlantıları. Kaynak: Shutterstock
Bilim insanları, semptomlar ortaya çıkmadan önce bile bu metabolik zayıflıkların depresyon, bipolar bozukluk ve şizofreni gibi rahatsızlıklara zemin hazırlayabileceğini keşfettiler. Bulgular, nörotransmitterleri ayarlamak yerine hücresel işlevi onaran tedavilere kapı açarak, dünya çapında psikiyatrik bozuklukların önlenmesi ve tedavisinde potansiyel bir dönüm noktası oluşturuyor.
Psikiyatrik Keşif İçin Küresel Bir Vizyon
Genomic Psychiatry dergisinde yer alan yakın tarihli bir Genomic Press röportajında Dr. Bruce M. Cohen, psikiyatrinin karmaşık beyin bozukluklarını anlama ve tedavi etme biçimini dönüştüren çığır açıcı keşifleri ele alıyor. Harvard Tıp Fakültesi'nde Robertson-Steele Psikiyatri Profesörü ve McLean Hastanesi Nöropsikiyatrik Araştırma Programı Direktörü olan Dr. Cohen, yaklaşık elli yıllık araştırmalarını değerlendiriyor ve çalışmalarını, dünya çapında ruh sağlığı bakımına yaklaşımları yeniden tanımlayan giderek artan bir kanıt kümesinin içine yerleştiriyor.
Dr. Cohen'in laboratuvarı, uyarılmış pluripotent kök hücre teknolojisi aracılığıyla hasta örneklerinden beyin hücreleri yetiştirmek için gelişmiş yöntemlerin geliştirilmesine öncülük etmiştir. Bu yeniliği, "kırk yıl önce sahip olmadığımız ipuçlarını bize sağladığını" belirtmektedir. Bu araçlar, nöronların enerji üretme ve iletişim kurma biçimindeki önemli anormallikleri ortaya çıkarmıştır. Bu bilgiler, dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen psikiyatrik hastalıkların biyolojik kökenlerine ışık tutmaktadır. 400'den fazla hakemli yayın ve beş patenti bulunan Dr. Cohen'in araştırmaları, mevcut tedavilerden daha etkili ve hassas hedefli olabilecek tedavilerin önünü açmaktadır.
Bruce M. Cohen, MD, PhD, McLean Hastanesi/Mass General Brigham, Harvard Tıp Fakültesi, ABD.
Mitokondriyal Gizemler Tedavi Paradigmalarını Dönüştürüyor
Röportaj, Dr. Cohen'in ekibinin, başlıca psikiyatrik rahatsızlıkların altında yatan hücresel enerji metabolizmasındaki temel bozulmaları nasıl tespit ettiğini ayrıntılarıyla anlatıyor. Bu keşifler, farklı popülasyonlara uygulanabilecek hedefli tedaviler geliştirmek için büyük umut vadediyor. Çalışmaları, şizofreni, bipolar bozukluk ve Alzheimer hastalığı olan kişilerden elde edilen beyin hücrelerinin, hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce düzeltilebilecek içsel metabolik işlev bozuklukları gösterdiğini ortaya koyuyor.
Bu metabolik bakış açısı, onlarca yıldır psikiyatriye hakim olan nörotransmitter temelli teorilerden köklü bir değişimi temsil ediyor. Dr. Cohen, beynin diğer tüm organlardan daha fazla hassas enerji üretimine ve hücre-hücre iletişimine bağlı olduğunu vurguluyor. Bulguları, bu temel süreçlerin dengelenmesinin, dünya genelinde risk altındaki bireylerde psikiyatrik semptomların önlenmesine veya azaltılmasına yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Dr. Cohen'in disiplinlerarası araştırma stratejisi, akıl hastalıklarına dair kapsamlı bir bakış açısı oluşturmak için genomik, beyin görüntüleme ve hücresel modellemeyi bir araya getiriyor. Bu birleşik çerçeve, bilim insanlarına farklı kültür ve kıtalardaki insanları etkileyen ruh hali, psikotik ve bilişsel bozuklukların biyolojisini daha iyi anlamaları için yeni araçlar sağlıyor.
Yüzyıllık Tanı Modellerine Meydan Okuyoruz
Dr. Cohen, insanları kategorilere ayıran mevcut uzman-uzlaşmacı tanı sistemleri yerine, hastaları tanımlamak için kanıta dayalı boyutsal bir yaklaşımın uygulanmasını savunuyor. "Şizofreni" gibi terimlerin, hastalığın karmaşıklığını daha iyi yakalarken damgalamayı azaltan bilimsel olarak doğru alternatifler lehine terk edilmesi gerektiğini savunuyor. Önerdiği boyutsal model, kategorik etiketler yerine semptom profillerine odaklanarak, klinisyenlere hasta değerlendirmesi ve tedavi planlaması için daha ayrıntılı araçlar sunuyor.
Bu tanı devrimi, salt terminolojinin ötesine uzanıyor. Dr. Cohen'in araştırması, geleneksel kategorik sistemlerin altta yatan biyolojik gerçekleri veya klinik tabloları yeterince yansıtmadığını gösteriyor. Boyutsal yaklaşımı, klinisyenlerin hastaları küresel olarak nasıl değerlendirdikleriyle örtüşüyor ve daha zengin bireysel tanımlamalar sunarken daha homojen araştırma gruplarının oluşturulmasını sağlıyor. Bu tür reformlar, psikiyatri uygulamalarını uluslararası alanda dönüştürerek, farklı sağlık sistemlerinde tanısal hassasiyeti ve tedavi sonuçlarını iyileştirebilir.
Röportaj, bu yeni modellerin, Batılı tanı çerçevelerinin sorunlu olduğu bölgelere nasıl fayda sağlayabileceğini inceliyor. Boyutsal yaklaşımlar, kültürel olarak belirlenmiş kategoriler yerine gözlemlenebilir semptomları ve hastalık gidişatlarını vurgulayarak, yerel bağlamlara ve deneyimlere saygı duyarak evrensel uygulanabilirlik sunuyor.
Laboratuvar Tezgahından Hastane Liderliğine
Dr. Cohen'in etkisi araştırma laboratuvarlarının ötesine uzanıyor. 1997'den 2005'e kadar McLean Hastanesi Başkanı ve Baş Psikiyatristi olarak, hem klinik bakımı hem de bilimsel araştırmaları ilerleten 30'dan fazla yeni program kurarken mali düşüşü tersine çevirdi. Liderlik felsefesi, ön saflardaki personeli desteklemeyi ve bürokrasiyi azaltmayı vurguladı; bu ilkeler, dünya çapında benzer zorluklarla karşı karşıya olan sağlık kurumları için de geçerli.
McLean, onun rehberliğinde rekor seviyelerde hasta bakımı, araştırma fonu ve eğitim faaliyetlerine ulaştı. Bu başarılar, bilimsel titizliğin şefkatli liderlikle birleşmesinin, zor durumdaki kurumları nasıl gelişen mükemmellik merkezlerine dönüştürebileceğini gösteriyor. Deneyimi, dünya çapında kaynak kısıtlamalarıyla mücadele ederken kaliteli bakım ve araştırma verimliliğini korumaya çalışan hastane yöneticileri için değerli dersler sunuyor.
Özellikle topluluklarda yaşayan akıl hastalığı olan bireylere destek sağlayan, akranlar tarafından yönetilen bir merkez olan Waverley Place'i kurması dikkat çekicidir. Gelir elde etmekten ziyade misyonu ön planda tutan bu yenilikçi model, psikiyatri kurumlarının finansal sürdürülebilirliğini korurken daha geniş toplumsal ihtiyaçlara nasıl hizmet edebileceğini göstermektedir.
Kişisel Yolculuk Bilimsel Vizyonu Şekillendirir
Röportaj, Dr. Cohen'in bilimsel yolculuğunu şekillendiren kişisel deneyimlerini ortaya koyuyor. Fizik ve matematiğe olan erken hayranlığından tıp eğitimi sırasında psikiyatri hastalarıyla yaşadığı dönüştürücü karşılaşmalara kadar uzanan yolculuğu, farklı entelektüel ilgi alanlarının tıbbi anlayışı geliştirmek için nasıl bir araya gelebileceğini gösteriyor. İlaç tedavisindeki çarpıcı gelişimi kalıcı izler bırakan genç bir kadın olan ilk psikiyatri hastası, psikiyatrinin akıl hastalığı nedeniyle mahvolmuş hayatları iyileştirme potansiyeline örnek teşkil ediyor.
Dr. Cohen, bazı profesyonel fırsatları kısıtlayan kaygı ve utangaçlıkların farkında ve önde gelen araştırmacıların nadiren paylaştığı dürüst değerlendirmelerde bulunuyor. Bu kabuller, bilimsel başarıyı insanileştirirken, benzer kişisel zorluklarla karşılaşabilecek dünya çapındaki genç araştırmacıları da cesaretlendiriyor. Bu tür engellere rağmen gösterdiği azim, bilimsel mükemmelliğin mücadele eksikliğinden ziyade özveriyle ortaya çıktığını gösteriyor.
Aile etkileri anlatı boyunca belirgin bir şekilde yer alıyor. Tanınmış bir dahiliye uzmanı olan babası, tıbbi özveri ve araştırma iş birliğinin ilk örneklerini sunmuştur. 55 yılı aşkın süredir evli olan Dr. Cohen, aile desteğinin kariyer başarılarının sürdürülebilirliği için temel olduğunu belirtiyor. Bu kişisel boyutlar, okuyuculara dönüştürücü bilimin, laboratuvar duvarlarını aşan insan deneyimlerinden doğduğunu hatırlatıyor.
Gelecek Yönleri ve Küresel Etki
Dr. Cohen, geleceğe yönelik olarak, toplumsal zorlukları kabul ederken psikiyatrik araştırmaların gidişatı konusunda iyimserliğini dile getiriyor. Mevcut araştırmaları, hastalık riskini belirleyen hedeflenebilir mekanizmaların belirlenmesine ve özellikle önleme stratejilerine odaklanıyor. Psikotik bozukluklar ergenlikten önce nadiren ortaya çıktığı ve bunama genellikle yaşamın ilerleyen dönemlerinde ortaya çıktığı için, önleyici müdahaleler giderek daha uygulanabilir görünüyor.
Röportaj, özellikle hücresel yeniden programlama ve genomik analiz alanındaki teknolojik gelişmelerin, psikiyatrik bozuklukların içsel belirleyicilerini anlamak için eşi benzeri görülmemiş fırsatlar sunduğunu vurguluyor. Genomic Press tarafından desteklenenler de dahil olmak üzere , dünya çapındaki araştırmacılar için giderek daha erişilebilir hale gelen bu araçlar, bilimsel keşifleri demokratikleştirirken etkili tedavilere doğru ilerlemeyi de hızlandırıyor.
Dr. Cohen, alışılmadık fikirleri ve yeni araştırmacıları desteklemenin önemini vurgulayarak, fonların çoğunu ana akım, bir sonraki adım araştırmalarla sınırlama eğilimlerini eleştiriyor. Vizyonu, coğrafi konum veya kurumsal prestijden bağımsız olarak inovasyonun geliştiği küresel bilim topluluklarını kapsıyor. Bu bakış açısı, Genomic Press tarafından desteklenen açık erişimli yayıncılık modelleriyle mükemmel bir şekilde örtüşüyor ve araştırmaların finansal engeller olmadan dünya çapındaki kitlelere ulaşmasını sağlıyor.
Dr. Bruce M. Cohen'in Genomic Press röportajı, günümüzün en etkili bilimsel atılımlarının arkasındaki kişileri öne çıkaran Yenilikçiler ve Fikirler adlı daha geniş bir serinin parçasıdır. Serideki her röportaj, en son araştırmaları ve kişisel düşünceleri bir araya getirerek okuyuculara geleceği şekillendiren bilim insanlarına dair kapsamlı bir bakış açısı sunar. Mesleki başarılara odaklanmayı kişisel bakış açılarıyla birleştiren bu röportaj tarzı, okuyucuları hem etkileyen hem de eğiten daha zengin bir anlatım sunar. Bu format, bilim insanının alandaki etkisini araştırırken aynı zamanda daha geniş insani temalara da değinen profiller için ideal bir başlangıç noktası sağlar.
Genomic Press, 25 Ekim 2025, SciTechDaily
Mustafa Tamer, 12.11.2025, Sonsuz Ark, Çeviri, Bilim ve Teknoloji, Aklın Merdivenleri
Referans: “Bruce M. Cohen: Psikiyatrik bozuklukların karmaşık belirleyicilerine ve çeşitli görünümlerine yönelik eklektik bir yaşam ve disiplinlerarası bir yaklaşım” Bruce M. Cohen, MD, PhD, 14 Ekim 2025, Genomic Psychiatry. DOI: 10.61373/gp025k.0104
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.