Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Europe’s next term: time for boldness
"İlerici liderler aşırı sağcı milliyetçilerle, Avrupa'nın daha az değil daha fazla entegrasyona ihtiyacı olduğu gerçeğiyle yüzleşmelidir."
Mayıs 2019'daki son Avrupa Parlamentosu seçimlerinden önceki aylarda tartışmalara Avrupa Birliği'nin varlığı damgasını vurdu. Bu seçimler, Birleşik Krallık'ın birlikten ayrılmasına yol açan referandum, Donald Trump'ın 'Amerika'yı Yeniden Büyük Yap' sloganıyla ABD başkanı seçilmesi ve Fransa'da patlak veren gilets jaunes patlamasından sonra Avrupa için ilk sınavdı. Pek çok kişi kıtayı ele geçirmeyi hedefleyen 'ulusal-popülistlerin Avrupa şüpheci dalgasından' bahsetti.
2020 yılının ortalarında Avrupa liderleri, ekonomiyi pandeminin şokundan kurtarmak için tahvil ihracı yoluyla toplu bir teşvik kararı aldılar; önümüzdeki dönemin zorluklarının üstesinden gelmek için de benzer bir siyasi cesarete ihtiyaç var (DesignRage/shutterstock.com)
Beş yıl sonra ve bir sonraki Avrupa seçimlerine birkaç ay kala, tartışmada 'popülist' teriminin yerini 'aşırı sağ' teriminin almış olması farkıyla, bu durum deja-vu gibi geliyor. Yabancı düşmanlığı ve çevre karşıtlığının birleşimi Avrupa şüpheciliğini daha da sağa kaydırmış olsa da - dolayısıyla yeni terim - hala milliyetçiliğe dayanıyor. Ve bazı liderleri artık AB'den ayrılmayı açıkça savunmasa da, temelde hala Avrupa karşıtıdırlar.
Derin zorluklar
Ancak temelde değişen şey gerçekliğin kendisidir. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen son Birliğin Durumu konuşmasında, son yıllarda dünyanın 'alt üst olduğunu' söyledi. Avrupa son yüzyılın en ölümcül salgınıyla, Avrupa topraklarında büyük çaplı çatışmaların geri dönüşüyle, on yıllardır görülmemiş bir enflasyon artışıyla, giderek daha belirgin hale gelen iklim değişiklikleriyle ve yapay zeka devrimiyle karşı karşıya kaldı. Avrupalı seçmenlerin 1979'da ilk kez sandık başına çağrılmasından bu yana birlik hiç bu kadar derin zorluklarla karşılaşmamıştı.
Pandemi bir 'siyasi parantez' gibi hissedildi: uçlardaki partiler tarafından sunulan sahte çözümler hayatları tehlikeye attı ve seçmenleri daha güvenilir olana geri çekti. Ancak o zamandan bu yana kademeli olarak normale dönen aşırı sağ partiler anketlerde yeniden yükselişe geçerek son 18 ayda eşi benzeri görülmemiş sonuçlar elde etmeye başladı. Giorgia Meloni'nin İtalya'sında ya da Geert Wilders'in Hollanda'sında, hatta Finlandiya ve İsveç'te bile, aşırı sağ sürücü koltuğunda. Bir Politico muhabirinin de belirttiği gibi, 'Bu kez aşırı sağ tehdidi gerçek'.
Geçtiğimiz haftalarda Fransa'daki Rassemblement National, Alternative für Deutschland ve İtalyan Lega, AB'ye karşı daha fazla protestoyu teşvik etmek için çiftçilerin öfkesinden faydalanmaya çalıştı. Ancak çiftçilerin isyanından önce bile aşırı sağ, Avrupa'daki tartışmayı ele geçirme ve dikkatleri asıl ihtiyaç duyulan şeyden, yani daha fazla Avrupa entegrasyonundan başka yöne çekme konusunda başarılı olmuştu. Çünkü beş yıl öncesine kıyasla, tek tek ülkelerin artık tek başlarına hareket edemeyecekleri açıktır.
Belirleyici an
Avrupalı liderler için belirleyici bir farkındalık anı, 2020 yazında NextGenerationEU'yu pandemi sırasında ağır darbe alan üye devletleri desteklemek için bir araç olarak kurduklarında yaşandı. Avrupa'nın dört bir yanındaki AB karşıtı partiler buna şiddetle karşı çıkarken, liderler birlik tarihinde ilk kez ortak bağlar konusunda anlaşarak oyunlarını yükselttiler. Bu olağanüstü adımı atmamış olsalardı, Avrupa ekonomilerinin ve bir bütün olarak AB'nin göreceği kalıcı zararı hayal etmek zor. Kurtarma planı ile yapılanların diğer alanlarda da tekrarlanması için bugün aynı cesarete ihtiyaç vardır.
Bu kez Ukrayna'daki savaş Avrupa güvenliğine yönelik en ciddi tehdittir. Ukrayna'yı destekleme ihtiyacının devam etmesinin yanı sıra, savaş genişlemeyi yeniden gündeme getirdi. Avrupalı liderler sadece Ukrayna ve Moldova ile müzakereleri başlatmaya karar vermekle kalmadı, aynı zamanda Batı Balkan ülkelerine karşı da yeni bir ivme kazandı. Hollanda gibi daha önce genişlemeye kesinlikle karşı çıkan ülkelerdeki izleyiciler bile yeni jeopolitik konstelasyon nedeniyle değişti. Artık soru, daha fazla ülkenin katılıp katılmayacağı değil, ne zaman katılacağıdır.
AB kurumsal reformları konusunda önemli bir tartışma başlatmak üzere başlatılan girişimler ise şu ana kadar çıkmaza girmiştir. Avrupa'nın Geleceği Konferansı'nda Avrupa vatandaşları tarafından dile getirilen ve AB'nin daha etkin bir şekilde işlemesini sağlayacak değişiklikleri açıkça talep eden kaygıların somut bir devamı gelmedi. Geçtiğimiz Eylül ayında bir Fransız-Alman uzman grubu tarafından hazırlanan rapor bile, birliği bir sonraki genişlemeye hazırlamak için 'farklılaştırılmış entegrasyon' temelinde net ve pragmatik bir yol önermesine rağmen suları bulandırmadı.
Anketlerde aşırı sağın yükselişiyle birlikte Avrupalı liderlerin çoğu, önlerinde uzanan çözümleri kucaklayamayan ve felç geçirmiş tavşanlar gibi kapana kısılmış görünüyor. Dolayısıyla AB bir kez daha kendini ateşli bir durumda buluyor.
Üç 'D'ye odaklanmak
Yakın tarih bize belirsizlikle başa çıkmayı öğrenmemiz gerektiğini öğretti. Bunu yapmak, Avrupa'nın belirleyici yapısal ihtiyaçlarını çağdaş bir vizyon ortaya koyan iddialı bir platformda çerçevelemek anlamına geliyor. İlericiler üç 'D'ye odaklanmalıdır: karbonsuzlaştırma, dijitalleşme ve savunma.
İlk olarak, karbonsuzlaştırma: son birkaç ay, yıkıcı iklim değişikliğine karşı en büyük umudumuz olan Yeşil Anlaşma'nın başarısının 'kırmızı bir kalbe' sahip olmaya bağlı olduğunu açıkça ortaya koydu - iddialı ve bağlayıcı hedefleri, geçişi sosyal olarak adil hale getirecek kaynaklarla eşleştirme yeteneği. "Kim ödeyecek?" sorusu yeterince cevaplanana kadar, Yeşil Mutabakatı sağcı güçlerin saldırısına karşı savunmak giderek zorlaşacaktır. İlericiler hırslarını korumalı ve çabalarını çevre koruma ile sosyal adaleti iç içe tutmaya odaklamalıdır: bunlar aynı madalyonun iki yüzüdür.
İkincisi, dijitalleşme: Avrupa endüstrisi, günümüzde rekabet gücünün ne anlama geldiğini tanımlayan teknolojik yarışta geri kalmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri ve Çin gibi diğer küresel aktörleri yakalamak ve özlenen 'teknolojik egemenliği' elde etmek, devlet ve piyasa arasında yenilikçi bir kombinasyon gerektirmekte ve nihayet 20. yüzyılın sadece bir ya da diğer faktöre dayanan yaklaşımlarından kurtulmayı gerektirmektedir. Bu da yeni dünyaya uygun gerçek bir Avrupa sanayi politikası ile sonuçlanmalıdır.
Üçüncüsü, savunma: başarısızlığından tam 70 yıl sonra, amacı ulusal engelleri aşmak ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü ile gerçekten uyumlu bir Avrupa gücü kurmak olan Avrupa Savunma Topluluğu'nun ruhunu devam ettirmeliyiz. Özellikle Trump'ın Rusya'yı yeterince ödeme yapmayan NATO üyelerine 'ne isterlerse yapmaya' teşvik etmesinin ardından, Avrupalılar ABD'nin Avrupa savunmasına bağlılığının sınırlarının farkına varmalıdır. Dolayısıyla Avrupa, son yıllarda gördüğümüz ulusal mükerrerlikle bağlantılı devasa verimsizlikleri artık karşılayamaz: Avrupa Parlamentosu 'hala gerçekleştirilmesi gereken yılda en az 22 milyar Euro verimlilik kazancı olduğunu' tahmin etmektedir. Bu alanda Avrupa dışı olmanın maliyeti çok büyüktür ve jeopolitik açıdan daha da büyüktür: ortak bir savunma gücü sadece Avrupa güvenliği için bir öncelik değil, aynı zamanda sınırlarımız boyunca barışı etkili bir şekilde teşvik edebilecek ortak bir dış politikaya sahip olmak için de gereklidir.
Yatırım kapasitesi
Bu devasa zorluklar, ortak bir yatırım kapasitesi ve -özellikle masanın etrafında daha fazla ülke ile- etkin karar alma mekanizması gerektirecektir. Bugünün AB'sinde ikisi de yok. Eğer vatandaşlar birliğin bugünün dünyasında hareket etme kapasitesine olan güvenlerini korumak istiyorlarsa, Avrupa yanlısı liderler geri adım atmaktan vazgeçmelidir. Geçiştirmek ya da korkuya teslim olmak AB'yi, altını oymak isteyenler için daha da büyük bir günah keçisi haline getirecektir.
Ve yılın bu zamanlarında, beş yıl içinde çok geç olabilir.
Bu yazı, Avrupa Parlamentosu seçimleri için ilerici bir 'manifesto' serimizin bir parçasıdır
Michele Bellini, Ties Huis in 't Veld, 27 Şubat 2024, Social Europe
(Michele Bellini daha önce İtalya'da Demokrat Parti lideri olarak Enrico Letta'nın özel kalem müdürlüğünü yapmıştır. Halen partinin Lombardiya'daki siyasi sekreteryasında AB politikalarından sorumlu üye olarak görev yapmaktadır. Ties Huis in 't Veld, Hollanda İşçi Partisi PvdA'nın uluslararası sekreteridir.)
Eyüp Kaan, 11.04.2024, Sonsuz Ark, Çevirmen Yazar, Sonsuz Ark Çevirileri
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.