Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
The Unbearable Lightness of Western Pundits
"Uzmanlar için savaş sırasında yanlış tahminlerde bulunmaktan daha kötü bir hata yoktur."
Rusya'nın barbarca savaşı küresel kınamalara yol açtı ve şimdi Ukrayna ihtiyacı olan yardımı alıyor. Ancak başta bazı önde gelen Batılı uzmanlar Ukrayna'yı başarısız bir devlet ve gerçek oyuncuların işine karışan bir tür taktik sıkıntı olarak nitelendiriyordu.
Sergey Kiselev / Moskova Haber Ajansı
Başarısız devlet ve Rusya değil mi?
Bazı nedenlerden dolayı, Ukrayna'daki savaş, Batı siyasi yelpazesinin Sağını ve Solunu tuhaf kombinasyonlarda birleştirdi. Sağda, Niall Ferguson gibi insanlar, Sovyet sonrası Rusya'nın, doğal kaynaklarını ve askeri gücünü tehlikeli bir dünyaya kanun ve düzen getirmek için kullanan başarılı bir ülke olduğuna inanıyor. Bu insanlardan bazıları, ekonomik kaos ve nükleer tehditlerin kaynağı olan çağdaş Rusya'nın Deccal'i dünyanın sonunu getirmekten alıkoyduğunu düşünüyor.
Solda Noam Chomsky gibi insanlar, Sovyetler Birliği'nin önemli olan her şeyde, örneğin Amerikan karşıtlığında iyi olduğuna inanıyor. Daha da şaşırtıcı bir şekilde, bu insanlardan bazıları hala dünya çapındaki eşitsizlik tablolarının başında gelen çağdaş Rusya'nın, kayıp cennetlerinin somutlaşmışı olduğunu düşünüyor.
İstila günü (24 Şubat), güçlü Alman maliye bakanı Christian Lindner, Ukrayna büyükelçisine Kiev'in ertesi gün düşeceğini söyledi. Büyükelçi Andrij Melnyk onunla tartışmaya çalıştı ve sonra ağladı. İki ay sonra Lindner, Almanya'nın Ukrayna'yı desteklemekten asla vazgeçmeyeceğine yemin etti.
Atlantik'in diğer tarafında, Nation dergisinin etkili yayıncısı Katrina vanden Huevel işgalden bir hafta önce şunları yazdı: "Ukrayna, Avrupa'nın başarısız bir devlete en yakın olduğu şeydir." (Yanlış bir şekilde) ülke “savunmaya değmediği” için Ukrayna'ya askeri destek vermeyi reddeden üç Amerikan başkanını örnek gösterdi. Son olarak, "tarafsızlığını garanti altına almak karşılığında Ukrayna'nın egemenliğini ve bağımsızlığını garanti eden bir anlaşma" önerdi. Oysa, Ukrayna nükleer silahlarından vazgeçmişti ve otuz yıl önce egemenliğini ve bağımsızlığını elde etmişti; bütün bunların tamamı ABD, Rusya ve diğer ülkeler tarafından garanti altına alınmıştı.
Georgetown Üniversitesi profesörü Thane Gustafson, 2021 tarihli “Klimat: Russia in the Age of Climate Change” adlı kitabında, enerji geçişinin Rusya üzerindeki etkisinin iki aşamada gerçekleşeceği sonucuna varıyordu. 2020'lerde küresel enerji talebi güçlü kalmaya devam edecek ve Rusya'nın ihracatı da öyle olacaktı. 2030'ların başında petrol, gaz ve kömürden elde edilen gelirler keskin bir şekilde düşecekti. 2050 yılına kadar Rusya'nın toplam ihracatı yarı yarıya düşecekti.
Gustafson, bunun kasvetli bir tabloyu yansıtacağını söylemiş “Rusya için büyük bir dönüm noktası” olacağını yazmıştı. Gustafson'un 2050 için öngördüğü şey, farklı bir versiyonda da olsa 2022'de gerçekleşti. Nedensellik de tahmin ettiğinden çok farklıydı. Savaşlar ve devrimler tarihin akışını hızlandırırlar.
Poltava'ya giden yol
Tahminler açıklamalardan, peygamberler alimlerden farklıdırlar. Ancak savaş hızlıdır ve tahminler, insanların onları hatırlaması ve yazarlarını yargılaması için yeterince hızlı gerçekleşirler veya gerçekleşmezler. Ocak 2022'de tarihçi Niall Ferguson, Putin'i Rus İmparatorluğu'nun kurucusu Büyük Peter ile karşılaştırmıştı. Ferguson, Peter gibi Putin'in de kendi Poltava savaşını kazanacağını yazdı. Rusya'nın emperyal tarihi, "bugünkü Çar Vladimir'e, Stalin'in terör saltanatının karanlık bölümlerinden çok daha fazla ilham veriyor" diye spekülasyon yaptı. Gerçekten de, birkaç ay sonra, savaşının ortasında, Putin kendisini alenen Büyük Petro ile karşılaştırıyordu.
Ferguson, Putin'i anladı ama savaşını anlayamadı. Rusya'nın ekonomik ve demografik sorunlarını reddeden ve kolay bir zafere inanan Ferguson, Ukrayna'nın "Batı'dan önemli bir askeri destek alamayacağını" belirtmişti. Putin kendi savaşını kazanacaktı ve Ferguson onun can alıcı noktasını vurguluyordu: Savaş başlamadan hemen önce "[Putin'in] zafer geçit töreni Poltava'da gerçekleşirse şaşırmayın" diye yazmıştı.
Ancak Ferguson'un ruh hali hızla değişti. "Tarihi tahmin etmeyi bu kadar zorlaştıran şey," diye yazmıştı Mart başında, "felaketlerin çoğunun sol sahadan çıkmasıdır." Sol veya sağ, soru bu; ancak tarihçi, tahmin etme yetkisini bir kez daha teyit ediyor: “İnsanların iktidar koridorlarında konuştuğu dil… ekonomi ya da politika değil. Tarihtir.”
Böylece Ferguson, Mariupol'un birkaç gün içinde düşeceğini öngörüyordu; Biden yönetimi Ukrayna'yı desteklemeyecekti; ve çoğu Rus lider doğal sebeplerden öldüğü için Putin de ölecekti. En azından Ferguson'un bazı tahminlerinin gerçekleşmediğini biliyoruz.
Düşmanın kuralı
Haziran 2022'de John Mearsheimer, Putin'in savaşının nedeninin NATO tehdidi olduğunu belirtmişti: Ukrayna NATO'ya katılırsa, Rusya “varoluşsal olarak” acı çekecek ve bu, Rusya'nın saldırganlığını haklı çıkaracaktı. Siyasal gerçekçiliğin savunucusu John Mearsheimer'ın bu iddiaları, bir ay içinde reel siyaset tarafından çürütüldü.
Finlandiya ve İsveç, Putin'in savaşı nedeniyle NATO'ya katıldı. Onların katılımıyla NATO, Rusya'nın hayati merkezlerine, Ukrayna'nın NATO'ya katılma başvurusunda başarılı olması durumunda olacağından çok daha yakındır. Bu olaylar zinciri, siyasi düşmanlığın harika bir örneğidir: Putin, NATO'dan o kadar korkuyordu ki, onu memleketi St. Petersburg'un kapılarına kadar getirdi. Dahası, Ukrayna'daki savaştan bitkin düşen Putin, NATO'nun genişlemesini telaşsız bir şekilde kabul etti.
Gaz boru hatları ile aynı düşman hikayesi ortaya çıktı. Putin doğalgazının Ukrayna'yı baypas etmesini o kadar çok istedi ki Baltık Denizi'nin altına çok pahalı iki boru hattı inşa etti. Bunlardan biri tamamlandı ancak savaş nedeniyle çalışmaya başlamadı, diğeri ise zorlukla çalışıyor. Bu arada Rus gazı Ukrayna üzerinden akmaya devam ediyor.
Bu sahte peygamberler bize ne söylerse söylesin, Ukraynalılar savaş alanında yiğit ve diplomaside hünerlidirler. Siyasi ve teatral becerilerini harmanlayan Başkan Zelenskiy, başkentinde bazı Batılı liderlere popülerlik kazandırdığı veya diğerlerine konukseverliği reddettiği günlük bir gösteri hazırladı. Ukrayna, sanki özel bir adı yokmuş gibi "the" maddesine ihtiyaç duyan bir yerden, dünyanın siyasi merkezi haline geldi.
Gelecek, Rorschach mürekkep lekeleri gibidir: insanlar belirsizliğe arzularını yansıtarak tepki verirler. Ne bilginler ne de peygamberler geleceği bilirler; ama bunu öngörenler kendilerini ifşa ederler. Uzmanlar için savaş sırasında yanlış tahminlerde bulunmaktan daha kötü bir hata yoktur. Arzularını öğreniyoruz ve gülünç oluyorlar.
Alexander Etkind, 19 Eylül 2022, The Moscow Times
(Alexander Etkind bir tarihçi ve kültür bilimcidir. Floransa'daki Avrupa Üniversitesi Enstitüsü'nde tarih profesörü ve Rusya-Avrupa ilişkileri başkanıdır)
Seçkin Deniz, 25.10.2022, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.