Mamoru Hosoda: 'Japanese anime has a problem with women and girls'
Mamoru Hosoda'nın hem Steven Spielberg hem de sık sık kıyaslandığı diğer büyük Japon animatör Hayao Miyazaki ile görülmesi gereken bir hesabı var. Hosoda (mükemmel derecede insancıl “Mirai” ile üç yıl önce Oscar'a aday gösterildi), Hollywood'un dijital dünyaya yaklaşımından ve Miyazaki'nin kadınları tasvir etme biçiminden bıktı.
Japon animasyon yönetmeni Mamoru Hosoda, güney Fransa'daki 74. Cannes Film Festivali'ne katılıyor. | AFP-JIJI
Son uzun metrajlı filmi “Belle”nin galasının yapıldığı Cannes film festivaline katılan Japon yönetmen Hosoda'ya göre, Spielberg'in "Ready Player One"u da dahil olmak üzere pek çok filmde geçen internet hakkındaki distopik mecazlar başta kadınlara olmak üzere hiç kimseye iyilik yapmıyorlar.
Filmin ilk incelemeleri izleyicileri mest etmişti ve Hosoda 14 dakika ayakta alkışlandı. The Hollywood Reporter (*) hikaye, kökleri gerçek duygulara dayanan bir dizi “kabaran duygusal kreşendo”ya yükselirken, “çılgınca yaratıcı gelecek dünyası nefesinizi kesiyor” derken IndieWire'un (**) en iyi Amerikalı eleştirmeni Anne Thompson, Hosoda'nın Oscar alabileceğini öngörüyordu.
Genç bir kız babası olan Japon usta, kuşağına korku içinde sinmek yerine dijital kaderlerini kontrol etmeleri için yetki vermek istediğini söylüyor. “İnternetle büyüdüler… yine de sürekli olarak bunun ne kadar kötü niyetli ve tehlikeli olduğu söyleniyor” diyor.
“Belle”, “Güzel ve Çirkin”in bir 21. yüzyıl uyarlaması, Suzu adında utangaç bir ergen kızın inişli çıkışlı duygusal yaşamına muhteşem bir dalış.
Suzu, U adlı bir uygulamanın sanal evreninde "Belle" adında bir pop divası oluyor. Milyarlarca takipçi kazanırken çevrimiçi tacizle karşılaşmak ve sinirlendirilmek yerine, kıskananların ve kendi takıntılarının üstesinden gelmek için çevrimiçi avatarını kullanıyor.
Hosoda, "İnsan ilişkileri gençler için karmaşık ve son derece acı verici olabilir" diyor. “Zor ve korkunç olabilen bu sanal dünyanın olumlu da olabileceğini göstermek istedim.”
Suzu ve bilgisayar meraklısı arkadaşı, genellikle Japon animelerini dolduran kadınlardan çok uzak; Hosoda, "Spirited Away" gibi klasiklerin ardındaki Oscar ödüllü efsane yönetmen Miyazaki ile burada çatışıyor. “Japon toplumunda genç kadınların nasıl hafife alındığını ve ciddiye alınmadığını görmek için Japon animasyonunu izlemeniz yeterli” diyor.
(Filmleri Miyazaki'ninkinden daha toplumsal gerçeklere dayanan) yönetmen, o zamanlarda nadir görülen bir şekilde bekar bir anne tarafından büyütülmüş.
2012 klasiği “Kurt Çocuklar - Wolf Children”, küçük sürüsünü tek başına büyütmekteki sert bağımsızlığa bir övgüdür. (Seçkin Deniz'in Notu: Wolf Children'in hikayesinin ana teması "ebeveyn ve çocuk"; üniversitedeyken bir kurt adama aşık olan ve onun ölümünün sonrası, büyüyen ve hayatta kendi yollarını bulan yarı kurt yarı insan kardeşler Ame ve Yuki'yi yetiştirmek zorunda olan genç bir kadın olan Hana'nın 13 yılını anlatıyor.)
Hosoda, bariz bir hayal kırıklığıyla, "Genç kadınların, kim oldukları gerçeğiyle hiçbir ilgisi olmayan Japon animasyonlarında sıklıkla -kutsal olarak kabul edilme- görülme biçimini görmek beni gerçekten rahatsız ediyor." diyor.
Hosoda, Miyazaki'nin adını vermeden Studio Ghibli'nin kurucusu hakkında acımasızca konuşuyordu:
“Adını vermeyeceğim ama her zaman genç bir kadını kahramanı olarak alan büyük bir animasyon ustası var. Ve dürüst olmak gerekirse, bunu kendine bir erkek olarak güvenmediği için yaptığını düşünüyorum” diyor. "Genç kadınlara duyulan bu derin ilgi (saygı) beni gerçekten rahatsız ediyor ve bunun bir parçası olmak istemiyorum."
Kahramanlarını erdem ve masumiyet örneklerinden ve "herkes gibi olmanın getirdiği bu baskıdan" kurtarmak istiyor.
Hosoda ve Miyazaki'nin geçmişi var. 53 yaşındaki Miyazaki, Oscar adayı “Howl’s Moving Castle”ı yönetmesi için dışarıdan Ghibli tarafından çağrıldıktan sonra Miyazaki'nin doğal halefi olarak görüldü. Ancak Hosoda kendi stüdyosunu kurmak için ondan ayrıldı.
Yönetmen olarak, "insanların içindeki iyiyi ve kötüyü gösteren hikayeleri" tercih ediyor. "Bu gerilim, insan olmanın özüdür.”
Bu yüzden “Güzel ve Çirkin”i güncel hale getirmeye de ilgi duymuş.
“Orijinal hikayede Canavar en ilginç karakter. Çirkin ve bu şiddete sahip ama içinde de hassas ve savunmasız” diyor. “Güzellik sadece bir şifredir. Her şey onun görünüşüyle ilgili. Onu hem karmaşık hem de zengin yapmak istedim.”
Bu ikilik, ilk hiti “Digimon: The Movie” ile başlayan dijital dünyaya olan hayranlığında da var. “İnternete dönmeye devam ediyorum. Önce 'Digimon'la, ardından 2009'da 'Summer Wars'la ve şimdi yeniden..”
Ve interneti tüm kötülüklerin kaynağı olarak görmezden gelemeyeceğimize her zamankinden daha fazla ikna olmuş durumda. “Gençler kendilerini asla ondan ayıramazlar” diyor. "Bununla büyüdüler. Bunu kabullenmeli ve daha iyi kullanmayı öğrenmeliyiz.”
Fransa, Cannes, 16 Temmuz 2021, Japan Times
Seçkin Deniz, 03.08.2021, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
Anime endüstrisi, Studio Ghibli, Gainax, Madhouse, Production I.G, Sunrise ve Toei Animation dahil olmak üzere büyük isimlere sahip 430'dan fazla yapım stüdyosundan oluşmaktadır. Anime, Japonya'nın yerel film pazarının sadece bir bölümünü oluşturmasına rağmen DVD ve Blu-ray satışlarının çoğunu oluşturmaktadır. Ayrıca, İngilizce dublajlı ve altyazılı programlamanın yükselmesiyle uluslararası başarı da gördü. 2016 yılı itibarıyla animeler, dünyanın animasyonlu televizyon şovlarının %60'ını oluşturmaktadır.
* The Hollywood Reporter, piyasada önceleri günlük finans dergisi olarak yer almış ve 2010 yılından bu yana eğlence endüstrisi için çıkmakta olan dergi. Haftada bir yayımlanan derginin işletme hakları Prometheus Global Media'ya aittir.
** IndieWire her gün güncellenen, bağımsız filmlerle ilgili bir haber sitesidir. Bağımsız filmlere ek olarak, belgeseller, yabancı dillerde üretilen filmlere de odaklanan bu haber sitesinde bağımsız film endüstrsi ile ilgili film haberleri, röportajlar ve film eleştirileri yer alır.
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.