10 Şubat 2015 Salı

SA1151/SD218: Bir Ahmedinejad Analizi

"Türk milleti karşısında konuşurken oturarak konuşamam. Türk milletine saygım çok büyük, oturarak onlara seslenemem"
 Mahmud Ahmedinejad, 6. İran Cumhurbaşkanı, 10.02.2015


Dünya yeniden şekilleniyor. Ve bu şekillenme I.ve II. Dünya Savaşları öncesinde yaşanan şekillenme sancılarından çok daha farklı bir bunalımın sancılarını yaşıyor/yaşatıyor. İnsanlık tarihinin ilk ve tek vizyonsuz şekillenmesi gibi görünse de bu şekillenme, bilgi, güç ve ideoloji çatışmalarıyla yaşanan bir şekillenme değil. Demografik unsurların egemen stratejistleri baskı altına almasıyla başlayan ve alışılagelmiş kapitalist argümanların tıkanmasıyla da zirveye çıkan bu büyük insanlık bunalımı, insanları ve ülkeleri yeni şekillenmenin merkez motor ülkelerinin hızla değiştiği ve çeşitlendiği bir çalkalanmaya doğru çok yüksek bir hızla itiyor. İnsanlık çok ciddî bir tehlikeyle karşı karşıya.

Amerika Birleşik Devletleri’ni dış politika parametrelerini tamamen değiştirmeye ve diğer ülkelerle eşite yakın ilişkiler geliştirmeye zorlayan, İngiltere’yi milletvekili maaşlarını tartışmaya mecbur bırakan, Rusya’yı diktatörlük özellikleri hızla artan bir toplumsal teslimiyete sürükleyen, Avrupa Birliğini Almanya ve Fransa’nın ulusalcı çıkarlarını koruma politikalarına mahkûm eden ve sayılan ülkelerin peyki konumundaki ülkeleri kimi zaman demokratik, kimi zamanda totaliter nitelikleri artan ülkeler olmak gibi iki seçenekle baş başa bırakan bu büyük insanlık bunalımında iki önemli ülke Türkiye ve İran insanlık için çok önemli bir yerde, önemli sonuçlar doğuracak merkezler olarak büyük bir sorumluluk taşımaktadırlar. 

Bu sorumluluk onlara Dünya’nın yeni merkezinin denge ayakları olmak dışında bir ikinci yol sunmuyor. Türkiye ve İran’ın odak olarak alındığı yeni eliptik yörünge Dünya’nın her türlü akış hikâyelerini etkileyecek bir güce ulaşmış durumda ve bu iki ülkenin siyâsî tercihleri tıpkı I. Ve II. Dünya savaşlarında yaşanan kutuplaşmalar benzeri kutuplaşmaları eskiye oranla çok daha fazla etkileyecek niteliktedirler.


Türkiye’de yaşanan hem içe hem dışa bakan büyük değişim, egemen eski kapitalist ülkelerin her birinin ihracata, üretime ve enerjiye yönelik yaşam alanını daraltan, dış siyâset alanını kontrol eden bir hüviyete büründükçe, Avrupa, ABD ve Rusya arasında kartlar çok sık aralıklarla yeniden dağıtılmaktadır. İran, Türkiye’ye paralel olarak farklı kart dağılımlarını kendisine bağlarken enerjinin ve büyük insanlık bunalımının sürüklediği akıntı bu iki merkez ayak ülkeyi birbirine destek olmayı düşünmeye davet etmektedir. 

Türkiye ve İran Küresel Ekonomik Kriz’i yerküre ile aynı şiddette yaşamamakta ve hissetmemektedir. ABD, AB, Rusya ve Japonya vatandaşları gelecekle ilgili iyimser duyarlılıklarını yitirir veya bu duyarlılıkları korkuyla giydirirken, Türkiye ve İran yakın geçmişleriyle birlikte gözlerini diktikleri geleceği iyimser ve umut oldu bir elbise olarak algılamaya devam etmektedirler. Sömürgeci ülkeler sahip oldukları konforu yitirme korkusuyla kâbuslar görürken, konfordan uzak tutulmuş, sömürülmüş ve çatıştırılmış, buna rağmen kendi değerlerini koruyarak küllerinden yeniden doğmuş başarıya aç ülkelerin çocukları kendi ülkelerini Dünya’nın yeni merkez ayakları olarak ilan etmeye alışmaktadırlar.

Kendisine kortizon tedavisi uygulayan TSK ile Türkiye, kendisini egemen güç olarak öne çıkaran, fakat kurumsal ömrünün sonuna geldiğini anlayan Rehber İmam ile İran yeni dönemde hızla değişmeye devam etmeleri gerektiğini fark ettiler. 

Türkiye’de asker ile siyâsî güç arasındaki ilişkilerin normalleşmesi, İran’da seçilmiş Cumhurbaşkanı ile Rehber’in paralel yollarda yürümesi değişimi daha sağlıklı bir eksende geliştirecektir. Türkiye, çok hassas bir dönemden geçer ve asker-sivil ilişkileri sorgulanarak normalleşmeye doğru giderken eski egemen kapitalist ülkelerin müdahale alanları ortadan kaldırılmakta, İran’da Rehber’in değişimle ilgili farkındalığının koruyup kolladığı bir çizgide 9. Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’ın yeniden seçilmesi ile ’yeşil kadife devrim’in getireceği çatışmaları ve bölünmeyi gerektiren, dolayısıyla daha iyiye doğru gelişmeyi engelleyici unsurlar tehdit olmaktan çıkarılmaktadır.

İran’da 10. Cumhurbaşkanı seçimleri muhalif reformist Musevi’yi ve taraftarlarını hırçınlaştırmış ve saldırganlaştırmıştır. Demokratik standartları tartışılan bir seçim sonucunda seçilmiş olması Ahmedinejad’ı değersiz kılmamaktadır. Aksine, bu seçim İran’ı bu türden renkli devrimlerin başarılı olduğu ülkeler gibi olmaktan kurtarmıştır. 

Ukrayna ve Gürcistan, I. ve II. Dünya savaşları öncesinde kullanılagelen ve bu yüzden kaybeden peyk ülkeler olmaktan başka bir işleve sahip olamamışlar ve yalnızlaştırılmışlardır. İran’da Musevi’nin kazanması Ukrayna’da Yuşenko Gürcistan’da Saakaşvili’nin yaptığı gibi, İran’ın ’sırlı’ giysiler giymesi demek olacaktı.

Ahmedinejad Türkiye ile çatışmalı mâzisi nedeniyle güç bir şekilde başladığı işbirliği halkalarını büyüterek İran’ın varlığını Türkiye’nin varlığına bağlayacak bir hamle yapmış ve Türkiye’de Sunnî İmam’ın arkasında namaz kılarak Dünya’ya ve İslâm Dünyası’na büyük bir mesaj vermişti. Bu mesaj, Musevi’nin ve Musevi’yi destekleyen ABD ve müttefiklerinin onaylayabileceği bir mesaj değildi. 

Rehber Hamaney’in seçimler öncesinde yapay mezhep ayrılıklarına yaptığı vurgu, Ahmedinejad’ın değişen İran vizyonunun kaynağını açıklamaya yetiyordu. İran Türkiye’ye rejim ihrâç etmekle suçlanmadan oluşturabileceği bir normal ilişkiler düzlemini elde etmişti ve bu fırsatı kendi içinde yaşadığı değişimi kontrol edebilmek için kullanacaktı. Türkiye ile iyi ilişkiler içinde olan Ahmedinejad kendi halkını daha kolay ikna edebilecekti ve ABD ile İsrail’in organize ettiği değişim vaat eden sivil örgütlenmelerin etkisini bu şekilde azaltabilecekti.

İran yönetiminde ‘Kum’ etkisi azalmaktadır. 10.Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ‘Kum’un Musevi’yi desteklediği tezi, Musevi’nin seçilmesine yetmemiştir. 1979’daki Devrim’de Fransa ve CIA etkisi’nden söz edilmesinden bu yana – ki; o dönemde Şah, Filistin-İsrail çatışmalarında Filistin’i destekler bir dış politika izlemiş, Petrol’ün Musaddık döneminde olduğu gibi yeniden millileştirilmesi ve ‘küresel güçte bir İran’ hedefi için savunma harcamalarını arttırmıştı. ABD bu tercihleri dolayısıyla Şah’ı terk etmiş ve kendi yerine eşinin tahta geçmesini önermişti. Şah bunu reddedince de devrimin yolunu açmıştı. Seçkin Deniz- İran ilk kez Ahmedinejad ve onu destekleyen Hamaney ile farklı bir kimlik kazanmıştır. 

Ahmedinejad’ı önemli kılan İran’ın bu yeni kimliğidir. Türkiye bu yeni kimlik için dört dörtlük bir partnerdir. Türkiye paratonerliğinde gerçekleşecek olan bir değişim, hem batıya hem de iç dinamiklere karşı İran’a korunmuş bir hareket alanı sağlamaktadır.


Seçkin Deniz, 15.06.2009, Sistematik Analizler 93

Seçkin Deniz Yazıları




Güncel Not: 

1. Ahmedinejad Mayıs 2013'te Cumhurbaşkanı iken, Hamaney'in talimatı ile gözaltına almış ve Hamaney'in oğlu Mojtaba Hamaney tarafından sorgulanmıştır. Sonrasında da ABD-İran arasındaki ilişkiler ABD'nin ve Hamaney'in desteği ile seçilen Ruhani döneminde, İsrail'i kızdıracak kadar ısınmıştır. Suriye ve Irak, İran-ABD işbirliği ile kan gölüne dönmüştür.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad geçtiğimiz Pazartesi günü başkent Tahran'daki 26'ıncı Uluslararası Kitap Fuarı'nı ziyaret etti. Ziyaret sonrası, Ahmedinejad'ın güvenlik ekibiyle iletişime geçilerek Cumhurbaşkanı'nın Dini lider Hamaney'in ofisine acil bir toplantı için beklendiği belirtildi.

Cumhurbaşkanı Ahmedinejad, toplantı için korumalarıyla birlikte yola çıktı. Bir süre sonra Ahmedinejad'la güvenlik ekibi arasındaki iletişim koptu ve konvoya üç yeni araç daha katıldı. Hamaney'in ofisine gitmeyi planlayan Ahmedinejad, Dışişleri Bakanlığı'na bağlı bir binada, Devrim Muhafızları kontrolündeki gizli bir bölüme alındı.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad aracından çıkar çıkmaz, korumalarının silahları ve telefonlarına, Devrim Muhafızları elemanları tarafından el konuldu. Ahmedinejad zorla Devrim Muhafızları İstihbarat Birimi Başkanı Hüseyin Taeb'in ofisine götürüldü.

Ahmedinejad, Hüseyin Taeb'in ofisine alınırken, korumaları ve yakın adamları 100 kişiden oluşan bir Devrim Muhafızları ekibi tarafından araçlarla Tahran içinde gezintiye çıkarıldı. Ahmedinejad'a yakın isimlere, rejime zarar veren belgelerin nerede saklandığı soruldu.

Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ise bu sırada Hüseyin Taeb, Hamaney'in istihbarat birimi başkanı Aşkar Hecazi, Hamaney'in oğlu Mojtaba Hamaney ve Başsavcı Gülam Hüseyin Ejei tarafından saatlerce sorgulandı. Ahmedinejad'dan İslam rejimini eleştirmekten vazgeçmesi istendi. Ahmedinejad'ın Pazartesi günü yerel saatle akşam 11.45'te bırakıldığı belirtildi.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın danışmanı Esfandiyar Rahim Meşai'nin cumhurbaşkanı adaylığı rejim tarafından kabul görmüyor. Ahmedinejad, Meşai'nin adaylığının reddilmesi halinde, 2009 yılındaki seçimlerde hile yapıldığını gösteren belgeler açıklamakla tehdit ettiği ileri sürülüyor.

http://www.ntv.com.tr/arsiv/id/25439556/

2- İran’ın eski cumhurbaşkanı Ahmedinejad’dan çarpıcı açıklamalar... 10.02.2015

Ahmedinejad, 'Türkler çok yüce bir millettir'

Ne uluslararası yaptırımları umursadı ne de İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri’nden gelen muhtemel operasyon tehditlerini. “İsrail’in nükleer silaha sahip olmasına izin veren Batı, bizim nükleer enerji üretmemize bile izin vermiyor” diyerek ülkesinin nükleer faaliyetlerini savundu ve ödün vermedi. İki dönem, toplam 8 yıl süren cumhurbaşkanlığı sürecinin ardından medya ile arasına kalın duvarlar ören Ahmedinejad, siyaset konuşmamak şartıyla TRT'nin röportaj talebine olumlu cevap verdi.

Bölgesinin iki büyük gücü olan Türkiye ve İran’ın el ele vermesi gerektiğinin altını çizen Ahmedinejad, İslam ülkeleri arasına nifak sokulmaya çalışıldığını, bu tuzağa düşülmemesi gerektiğini vurguladı.

Oldukça iyi Türkçe konuşan ama bunu kameralar önünde yapmaktan kaçınan İran’ın eski cumhurbaşkanı TRT ekibini son derece sıcak karşıladı.

"Türk milleti karşısında konuşurken oturarak konuşamam. Türk milletine saygım çok büyük, oturarak onlara seslenemem” diyerek özel röportaj olmasına rağmen ayakta konuşmayı tercih eden Ahmedinejad, "siyaset konuşmayacağım" demişti ama yine de satır aralarında önemli mesajlar verdi.

Ahmedinejad, "Türkler yüce bir millettir, çok onurlu bir millettir, özgürlük ve adalet isteyen ve bunların mücadelesini veren bir millettir. Türkler, asırlarca İslam’ın bayraktarlığını yaptı. Ben, bölgesinin iki büyük gücü Türkiye ile İran’ın el ele vermesi gerektiğine inanıyorum. Türkiye, çok hızlı gelişen bir ülke. İki ülkenin de nüfusu yaklaşık 80 milyon ve son derece genç. İran, dünyanın en zengin doğalgaz ve petrol rezervlerine sahip. İslam dünyasının bu iki büyük milleti el ele verirse neler başarılmaz ki, ortak otomobiller ve uçaklar üretebilir, bütün İslam aleminin refahına katkıda bulunabiliriz” dedi.

İslam dünyasına nifak sokulmaya çalışıldığı ve bu konuda bütün Müslüman ülkelerin dikkatli olması gerektiği uyarısında bulunan Ahmedinejad, "İslam dünyasında mezhep savaşları çıkarılmaya çalışılıyor. Müslümanlar birbirine düşürülmeye çalışılıyor. Düne kadar yan yana namaz kılan insanlar, birbirlerini öldürüyor. DEAŞ gibi Batılı istihbarat örgütlerinin kurduğu ve büyüttüğü terör örgütleri bu oyuna hizmet ediyor. Müslüman müslümandır, kimse bu oyuna gelmemeli” diye konuştu.

Ahmedinejad, İran'ın nükleer faaliyetleri ile ilgili olarak ise “Bu konu İran için milli bir meseledir, partiler üstüdür, siyaset üstüdür. İran, nükleer silahların yayılmasını önleme anlaşmasına imza koymuştur ve amacı sadece nükleer enerji üretmektir, silah değil, nükleer enerji her ülkenin olduğu gibi İran’ın da hakkıdır” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin Filistin halkının yanındaki dik duruşundan da övgüyle bahseden Ahmedinejad sözlerini şu şekilde tamamladı:

"Kudüs hepimizin, bütün Müslümanların kutsalıdır, Mescid-i Aksa’da yapılanlar hepimizin derinden yaraladı, bunu asla afetmeyeceğiz. İşgal altındaki topraklarda oluk oluk kan akıyor. Türkiye de Filistin davasına sonuna kadar destek veriyor ve bu bize gurur veriyor"

http://www.tgrthaber.com.tr/gundem/52987.html

Seçkin Deniz Twitter Akışı