24 Eylül 2024 Salı

SA10988/SD3262: Bir Sonraki Başkan İçin Ulusal Güvenlik Kararları

  Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk

Sonsuz Ark'ın Notu:
Çevirisini yayınladığımız analiz, ABD Kongresi'nde ve Savunma Bakanlığı'nda üst düzey görevlerde bulunan, Savunma Politikası Kurulu'na başkanlık etmiş olan ve halen çeşitli ABD Hükümet kuruluşlarında danışmanlık, Ulusal Güvenlik Uzay Derneği'nde Moorman Uzay Çalışmaları Merkezi Başkanlığı ve bağımsız danışmanlık görevlerini sürdüren Chris Williams ve Lockheed Martin Corporation'da Uzay Politikasından sorumlu Savunma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve Stratejik Planlamadan sorumlu Başkan Yardımcısı olarak görev yapmış olan ve halen çeşitli ABD Hükümet kuruluşlarında danışmanlık ve bağımsız danışmanlık yapmakta olan Marc Berkowitz'in ortak çalışmasıdır ve 2024 Kasım ayında yapılacak olan ABD Başkanlık seçimleri sonrası göreve gelecek olan Başkan'ın dikkatine sunulacak olan Ulusal Güvenlik politikalarına odaklanmaktadır.
Seçkin Deniz, 24.09.2024, Sonsuz Ark 


National Security Decisions for the Next President

Amerika Birleşik Devletleri'nin bir sonraki Başkanı, hızla kötüleşebilecek olağanüstü karmaşık ve tehlikeli bir uluslararası güvenlik ortamıyla karşı karşıya kalacaktır. Amerika şu anda eşi benzeri görülmemiş bir dizi ulusal, işlevsel ve ulus ötesi tehditle karşı karşıyadır. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri, yeni bir Mihver güçler ittifakı ile jeostratejik bir mücadeleye girişmiş durumda. Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore, ABD çıkarları aleyhine uluslararası sistemi değiştirmeye yönelik revizyonist veya irredentist siyasi amaçları olan otokratik rejimler tarafından yönetilmektedir.

Yeni Başkan yemin ettikten birkaç gün sonra ABD'nin ulusal güvenlik politikasının gelecekteki yönünü belirleyecek kararlar almak zorunda kalacaktır. Hazırlıklı olsun ya da olmasın, Amerika dünya çapında hayati ya da son derece önemli ABD çıkarlarını ilgilendiren birden fazla, potansiyel olarak eş zamanlı kriz ya da çatışmayla karşı karşıya kalabilir.[1] Bir çatışma durumunda ABD anavatanının bir sığınak olacağını beklemek ihtiyatsızlık olacaktır.  Gerçekten de, Amerika'nın düşmanlarının saldırıları için birincil hedef olabilir.

Bir sonraki Başkan, müttefiklere ve ortaklara verilen destek taahhütleri de dahil olmak üzere, ABD çıkarlarını korumak ve ilerletmek için ulusal güvenlik hedefleri (amaçlar), devam eden eylem planları (yollar) ve tahsis edilen kaynaklar (araçlar) arasında bir uyumsuzluk devralacaktır. Bu makale bir sonraki Başkanı bekleyen kilit ulusal güvenlik kararlarını incelemektedir.

Rusya ve Ukrayna

Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı yasadışı olarak işgal etmesinden bu yana Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) Kiev'e askeri ve ekonomik yardımın yanı sıra kritik istihbarat desteği ve siber savunma sağlamıştır [2]. Bir sonraki Başkan, ABD'nin Ukrayna'nın savunmasını desteklemeye devam edip etmeyeceğini ya da bunun yerine, böyle bir anlaşmanın tam olarak tatmin edici bir sonuç vermemesi muhtemel olsa bile, bu çatışmaya müzakere edilmiş bir çözüm arayıp aramayacağını belirleyecektir.

Kısa bir süre önce Başkan Biden, Kiev'in Rusya'da Ukrayna'ya saldıran ya da saldırmaya hazırlanan askeri güçleri vurmasına olanak tanıyan ABD tarafından tedarik edilen bazı mühimmatların kullanımına ilişkin bazı kısıtlamaları kaldırdı.[3] Putin ise buna diğer hedeflerin yanı sıra bir çocuk hastanesini vurarak karşılık verdi. Ukrayna da Rusya'nın derinliklerindeki yüksek profilli hedeflere karşı saldırılar başlattı. [4]  Biden Yönetimi Ukrayna'nın bu tür saldırılarını destekleyip desteklemediği konusunda kamuoyu önünde sessiz kaldı.

Bir sonraki Başkan, ABD'nin, çatışmaların sona ermesi karşılığında Rusya'nın Ukrayna topraklarının bir kısmı üzerindeki kontrolünü sürdürmesine izin verecek müzakere edilmiş bir ateşkesi ve çatışmaya olası bir çözümü teşvik etmek için nüfuzunu kullanıp kullanmayacağına karar vermelidir. Bazıları böyle bir sonucun kötü bir durumu en iyi hale getireceğini savunacak ve Ukrayna'nın NATO üyesi bir ülke olmadığını ve bu nedenle ABD'nin hayati çıkarlarının ve anlaşma yükümlülüklerinin tehlikede olmadığını belirtecektir. Bu görüşü savunanlar ayrıca Ukrayna'daki savaşın ABD'nin diğer önemli bölgelerdeki savunmasını güçlendirmek için kullanılabilecek kritik ABD mali kaynaklarını ve askeri teçhizatını hortumladığını iddia edebilirler.

Ukrayna'yı destekleyenler böyle bir sonucun cesur Ukrayna halkının “satılması” anlamına geldiğini, Rus saldırganlığını ödüllendirdiğini, daha fazla provokasyonu teşvik ettiğini ve Hint-Pasifik bölgesi de dahil olmak üzere ABD'nin başka yerlerdeki genişletilmiş caydırıcılığını zayıflattığını iddia edeceklerdir. Ayrıca ABD'nin Ukrayna'ya nükleer silahlardan arınması karşılığında güvenlik güvenceleri sağladığına dikkat çekebilir, Ukrayna'ya ABD silah akışının arttırılmasını tavsiye edebilir ve Başkan'a Ukrayna'nın yüksek değerli Rus askeri hedeflerine yönelik saldırılarını arttırmasına izin vermesi çağrısında bulunabilirler. Ayrıca, Ukrayna'nın NATO üyeliğinin hızlandırılması için baskı yapabilirler.

ABD'nin Ukrayna'daki çatışmaya yönelik stratejisi konusunda kararı sadece Başkan verebilir. Ancak Putin çatışmayı tırmandırmayı seçebilir.  Nitekim nükleer silah kullanma tehditlerini arttırdı. Bir sonraki Başkan'ın vermesi gereken karar, Ukrayna'ya desteği sürdürmek ya da arttırmak ve savaşı genişletme riskini almak, diplomatik bir çözüm için bastırmak ya da bir çözüme ulaşmaktır.

Çin

Çin, Hint-Pasifik bölgesindeki saldırgan tutumunu yoğunlaştırıyor. Tayvan, Pekin'in taleplerine boyun eğmesi için amansız bir siyasi, askeri ve diplomatik baskı altına girdi ve hızla artan bir abluka veya işgal tehdidiyle karşı karşıya [5].

Çin'in askeri modernizasyon programı, Tayvan'ı veya ABD'nin bölgedeki diğer müttefiklerini ve ortaklarını savunmaya yönelik bir harekatı son derece zor ve kanlı bir mesele haline getirebilecek, giderek daha yetenekli bir güç ortaya çıkarmıştır.[6] Tayvan'a yönelik potansiyel bir ÇHC askeri saldırısının uyarı süresi önemli ölçüde kısalmıştır ve bu da ABD'nin zamanında ve yeterli bir yanıt verme yeteneğini etkilemektedir.[7] Çin hava ve deniz kuvvetleri, bölge genelinde ABD ve diğer ülkelerin askeri ve askeri olmayan gemi ve uçaklarına karşı giderek daha agresif ve tehlikeli askeri operasyonlar yürütmektedir. [8]

Çin, Güney Çin Denizi'ndeki ihtilaflı topraklar konusunda Filipinler'e gözdağı vermek amacıyla benzer şekilde kışkırtıcı adımlar atıyor. Ayrıca “sınır tanımayan” bir ittifakın parçası olarak Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşını finanse etmeye de yardımcı olmaktadır. Çin, kritik çift kullanımlı teknolojiler ihraç ederek Rusya'nın savunma sanayi üssünü yeniden oluşturmasını sağladı ve bu üs de İran ve Kuzey Kore'ye gelişmiş askeri yetenekler sağlamak için kullanılıyor.

Başkan Biden defalarca ABD'nin Tayvan'ın savunmasına geçeceğini ifade etmiş, ancak yönetim yetkilileri hemen bu yorumlarını geri almaya çalışmıştır. 1979 Tayvan İlişkileri Yasası, ABD'nin “Tayvan'ın geleceğini barışçıl yollar dışında belirlemeye yönelik her türlü çabayı... Batı Pasifik bölgesinin barış ve güvenliğine yönelik bir tehdit ve ABD için ciddi bir endişe kaynağı olarak değerlendireceğini”[11] ortaya koymuştur.

Tayvan'ın Çin'e karşı savunulup savunulmayacağı, Tayvan'ın savunmasının örneğin Ukrayna, Güney Kore, Japonya, NATO ya da İsrail'e kıyasla ABD'nin güvenlik öncelikleri açısından nereye oturduğu ve ABD'nin Çin saldırganlığını caydırabilmesi ya da gerekirse yenebilmesi için gerekli adımların belirlenmesi bir sonraki Başkan'ın vereceği kararlar arasında yer alıyor.

İran

İran dünya genelinde terörizmin önde gelen devlet sponsorudur (Seçkin Deniz'in notu: İran, ABD ile ABD'nin çıkarları için proxy bir devlet olarak ortak terör faaliyetleri yürütmektedir). Tahran ve vekilleri Orta Doğu'da ve dünya genelinde ABD güçlerine ve çıkarlarına defalarca saldırmıştır. Ayrıca İran'ın bir ya da daha fazla kullanılabilir nükleer silaha sahip olmasına aylar kalmış olabilir. [12] İsrail nükleer silaha sahip bir İran'a müsamaha göstermeyeceğini belirtmiştir ve Hamas, Filistin İslami Cihadı ve Hizbullah gibi İran'ın vekilleriyle halihazırda mücadele etmektedir. [13]

ABD, 7 Ekim 2023 terör saldırısının ardından İsrail'in Hamas'ı yenilgiye uğratmaya yönelik askeri harekâtını güçlü bir şekilde desteklemiş,[14] ancak bazı mühimmatların teslimatını geciktirmiş ve ateşkes için kamuoyu önünde baskı yapmıştır.[15] ABD, İran'a yönelik ekonomik ve diğer yaptırımları teşvik amacıyla gevşetmiş ve Tahran'ın tepkisizliğine rağmen İran'la diplomatik kanallar üzerinden temas kurmaya devam etmiştir. İran'ın Yemen'deki Husilere füze ve diğer ölümcül teknolojileri aktarması Kızıldeniz/Bab-el-Mandeb su yolundaki uluslararası deniz taşımacılığını tehdit etmektedir.  Ve Tahran Rusya'ya Ukrayna'daki savaşı için insansız hava araçları ve bunları üretecek bir fabrika tedarik etti [16].

Bazı yetkililer ABD'nin İran'a karşı caydırıcılığını kaybettiğini savunuyor. ABD Merkez Kuvvetler Komutanı kısa süre önce Senato Silahlı Hizmetler Komitesi'ne İran'ın Gazze'de Hamas'a ve Yemen'de Husilere verdiği destekle “krizlerin birleşmesine” yol açtığını söyledi ve bu durumu “son 50 yılın en istikrarsız durumu” olarak nitelendirdi[17].

Bir sonraki Başkan, ABD'nin İran'ın nükleer silah elde etmesini engellemek için askeri eylemde bulunup bulunmayacağına; ABD'nin istihbarat paylaşımı ve/veya ABD yakıt ikmal uçaklarının kullanımı yoluyla İran'ın nükleer, füze ve diğer hedeflerine yönelik bir İsrail saldırısını aktif olarak destekleyip desteklemeyeceğine; bir İsrail saldırısının İran'ın İsrail'e, Suudi Arabistan'a ve bölgedeki diğer dostlarımıza ve yurtdışında konuşlanmış kuvvetlerimize karşı misillemesine yol açması halinde  askeri önlemlerin alınıp alınmayacağına; İsrail ve Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik bir anlaşmanın desteklenip desteklenmeyeceğine; ve İran ve vekillerine yönelik caydırıcılığı güçlendirmek için hangi ilave adımların atılması gerektiğine karar verecektir.

Kore

Kuzey Kore, Amerikan şehirlerini vurabilecek menzile sahip roketler de dahil olmak üzere nükleer silahlarını ve füze güçlerini “katlanarak” genişletmektedir.[18] Kim Jong Un, ABD ile daha fazla müzakere yapmayı reddetmiş ve Güney Kore ile gerilim tırmanmıştır.[19] Putin'i kucaklamış ve Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşı için büyük miktarlarda top mermisi ve diğer mühimmat sağlamıştır.

Buna karşılık ABD de Güney Kore ile askeri tatbikatlar, nükleer istişareler, konvansiyonel-nükleer kuvvet entegrasyonu ve ABD bombardıman uçakları ve denizaltılarının konuşlandırılması konularında koordinasyonu arttırmıştır. [21] Güney Kore-Japonya ilişkilerindeki buzların erimesi bölgesel caydırıcılığı arttırabilir.  ABD, Japonya ve Güney Kore kısa süre önce “Kore Yarımadası'nda, Hint-Pasifik bölgesinde ve ötesinde barış ve istikrara katkıda bulunmak için üst düzey politika istişareleri, bilgi paylaşımı, üçlü tatbikatlar ve savunma değişim işbirliğini”[22] içeren bir Üçlü Güvenlik İşbirliği Çerçevesi imzaladı.

Bir sonraki Başkan, yarımadada yaklaşık 30,000 ABD kuvvetinin konuşlandırılması ve nükleer caydırıcılık konusunda istişarelerin genişletilmesi de dahil olmak üzere, ABD'nin Güney Kore'ye yönelik güvenlik taahhütlerine ilişkin mevcut yaklaşımını sürdürüp sürdürmeyeceğine; Güney Kore ve Japonya kuvvetlerini güçlendirmek için hangi adımların atılması gerektiğine ve Seul'ün kendi nükleer cephaneliğini geliştirmesine ilişkin ABD politikasının ne olması gerektiğine karar vermelidir.

NATO

Atlantik İttifakı uluslararası güvenliğin temel taşıdır.  Ancak NATO'nun Avrupalı üyeleri kolektif güvenlik için verdikleri mali taahhütleri yerine getirmekte çoğu zaman başarısız olmuşlardır.[24] Ukrayna'da devam eden çatışma, Rusya'nın sınırlarına yakınlığı ve ABD'nin Avrupa'nın ötesindeki çıkarları göz önüne alındığında, ABD'nin İttifak'a yönelik iç siyasi desteğini sürdürmesi, ortak savunma için daha adil bir sorumluluk üstlenmelerini gerektirecektir.

Birçok NATO ülkesi son zamanlarda savunma harcamalarını arttırmıştır.[25] Alman hükümeti ayrıca ABD'nin orta menzilli balistik füzelerinin ve Rusya içindeki hedefleri vurabilecek gelişimsel hipersonik füzelerin “dönemsel olarak konuşlandırılması” planlarını da açıklamıştır.[26] Bu bağlamda, ABD'nin Pershing-2 ve Karadan Fırlatılan Cruise Füzelerinin bazı NATO ülkelerine konuşlandırılmasını, buna bağlı olarak nükleer karşıtı yaygın protestoları ve Sovyetlerin bu konuşlandırmaları engellemek için yürüttüğü güçlü aktif önlem kampanyasını hatırlamakta fayda vardır.  Başkan Reagan, Almanya Şansölyesi Kohl ve İngiltere Başbakanı Thatcher bu konuşlandırmaları mümkün kılmak için İttifak'ı ustalıkla yönlendirdiler.  Bu durum Başkan Reagan ve Sovyet lideri Gorbaçov'un, Moskova'nın uzun süreli maddi ihlallerinin ardından Başkan Trump'ın çekildiği Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşmasını müzakere etmelerinin temelini oluşturdu.

Bir sonraki Başkan'ın alması gereken kararlar arasında, Avrupalı müttefiklerinin mali taahhütlerini yerine getirmemeleri halinde ABD'nin kolektif savunmanın mali yükünü üstlenip üstlenmeyeceği; ABD Başkanı'nın Avrupalı liderlerle nasıl çalışacağı yer almaktadır. Başkan'ın yeni füze konuşlandırmalarını ve kuvvet artırımlarını mümkün kılmak için Avrupalı liderlerle nasıl çalışacağı; iç bölünmeler ve Rusya'nın olası karşı askeri konuşlandırmaları ve buna bağlı siyasi savaş; Avrupa ülkeleri güvenliğe katkılarını güçlendirirken ABD'nin Avrupa'daki askeri ayak izini azaltıp azaltmayacağı ve nasıl azaltacağı; ABD ile Rusya arasında giderek artan taktik nükleer kuvvet eşitsizliğinin nasıl ele alınması gerektiği ve Putin'in nükleer tehditlerine yanıt vermek için en iyi stratejinin belirlenmesi önemli olacaktır.

Dış Uzay

Birbirini izleyen Başkanlar, uzaya erişim ve uzayda operasyon özgürlüğünün ABD'nin hayati ulusal çıkarları olduğunu ileri sürmüşlerdir.[27] Dış uzay, karasal güvenlik ortamını yansıtmaktadır ve jeostratejik rekabet Dünya-Ay sistemi boyunca genişlemektedir. Hem Çin hem de Rusya “lazerler, radyo frekansı karıştırıcılar ve siber saldırılar dahil olmak üzere kinetik olmayan silahlarla” “ABD uydularına düzenli olarak saldırmaktadır.”[28] Çin, 2049 yılına kadar Amerika'yı önde gelen uzay gücü olarak ikame etmeyi ve Ay da dahil olmak üzere cislunar uzaydaki doğal kaynakları kontrol etmeyi amaçlamaktadır.

Biden Yönetimi, uzay özgürlüğüne yönelik tehdidi ele almak için öncelikle diplomasiye ve pasif karşı önlemlere bel bağlamıştır. Ancak diplomasi başarılı olamadı ve Rusya, Dış Uzay Antlaşmasını ihlal ederek uzay tabanlı bir nükleer anti-uydu silahı konuşlandırabilir.[30] Yönetimin son bütçe talebi, tam da astropolitik rekabet yoğunlaşırken, ulusal güvenlik uzay misyonları için fonları azaltıyor.[31] ABD Hükümeti, ABD ulusal güvenliği için ticari ve müttefik uzay varlıklarından henüz tam olarak yararlanmadı. Dahası, Çin'in uzay yarışını kazanma ve Ay'a ve kaynaklarına erişimi kontrol etme amacına karşı koyacak bir plan yayınlamamıştır.

Bir sonraki Başkan'ın alması gereken kararlar arasında çatışmaların uzayda başlamasının ya da uzaya yayılmasının nasıl önleneceği; ABD'nin uzaydaki çıkarlarını korumak ve savunmak için hangi koşullar altında güç kullanımına başvurması gerektiği; ve ABD'nin uzaydaki çıkarlarını ilerletmek için ticari uzay sektöründen ve uluslararası ortaklardan daha agresif bir şekilde yararlanıp yararlanmayacağı ve nasıl yararlanacağı yer almaktadır.

Siber Uzay

Kriz veya çatışma dönemlerinde Amerika'ya karşı yabancı siber saldırılar beklenebilir.  Düşmanlar, elektrik enerjisi üretimi ve su kaynakları gibi kritik altyapıları bozabilecek veya bunlara zarar verebilecek siber silahlara sahiptir.  ABD askeri güçlerinin harekete geçmesini geciktirmeyi, ekonomik aksaklıklara ve toplumsal paniğe neden olmayı ve ABD liderlerinin dikkatini dağıtmayı hedefleyeceklerdir.  Gerçekten de raporlar Rusya ve Çin'in ABD'nin kritik altyapılarına sızdığını göstermektedir.[32] Çin'in bu tür altyapılardaki açıklardan faydalanmak için yürüttüğü “Volt Typhoon” kampanyası Amerika'nın karşı karşıya olduğu ve giderek daha sofistike hale gelen siber tehdidin özellikle endişe verici bir örneğidir.[33]

Mevcut ABD politikası, kritik altyapı sahiplerinin ve işletmecilerinin siber güvenliklerini kendilerinin geliştirmelerini ya da cezalarla karşı karşıya kalmalarını gerektirmektedir; ayrıca bu tür saldırıları değerlendirmelerine ve bunlardan kurtulmalarına yardımcı olmaktadır. Bu yaklaşımın siber dayanıklılıkta yakın vadede önemli gelişmeler sağlaması ya da kritik altyapılara yönelik saldırıları caydırması pek olası değildir.  Bunun yerine, en göze batan siber güvenlik açıklarını tespit etmek ve düzeltmek için yeni bir kamu-özel sektör ortaklığına ve sağlam bir finansmana ihtiyaç duyulmaktadır [34].

Bir sonraki Başkan'ın alması gereken kararlar arasında, ABD'nin kritik altyapılara yönelik sofistike siber saldırılara karşı savunma yapabilecek kabiliyet ve kaynaklara sahip olmasının sağlanıp sağlanmayacağı ve ulusal siber güvenlik duruşumuzu güçlendirmek için ABD'li kritik altyapı sahipleri ve işletmecileri ve temel savunma sanayi şirketleri ile kamu-özel sektör ortaklıkları kurulup kurulmayacağı yer almaktadır.

Anayurt Savunması

Amerika aynı anda, silah kontrol anlaşmalarını ihlal eden ya da terk eden ve yeni kısıtlamaları tartışmayı reddeden, uzun menzilli nükleer dağıtım sistemlerini hızla geliştiren nükleer silahlı çok sayıda düşmanla karşı karşıyadır.  Aynı zamanda ABD, anavatanı için etkili bir entegre hava ve füze savunmasından yoksundur. ABD'nin uzun süredir devam eden politikası, tasarruf etmek ve “terör dengesi” gibi hatalı caydırıcılık kavramlarını güçlendirmek için anavatanın savunmasızlığına göz yummak olmuştur.  Ancak düşmanlar hiçbir zaman Batı'nın “istikrar ‘ın temeli olarak karşılıklı toplumsal kırılganlık ’mantığını” kabul etmedi.

Böylesine kasıtlı bir kırılganlığın ahlaki olup olmadığı tartışmalıdır. Dahası, ABD'nin siyasi ve askeri liderliğinin yanı sıra nükleer komuta, kontrol ve iletişim (NC3) sistemlerinin “başını kesmeye” yönelik saldırıları teşvik edebilir.  Nitekim Rusya ve Çin, yeni kıtalararası balistik füzeler, uzun menzilli havadan ve denizaltından fırlatılan seyir füzeleri ve bu tür saldırılarda kullanılabilecek hipersonik silahlar da dahil olmak üzere modern silah sistemleri geliştirmiş ve sahaya sürmüşlerdir.

Bir sonraki Başkan için kilit kararlar arasında NC3 sistemlerinin hızla modernize edilip sertleştirilmesinin yanı sıra ABD anavatanını korumak için etkili bir entegre hava ve füze savunması geliştirilip geliştirilmeyeceği ve yasa koyucuları böyle bir savunmayı hızla hayata geçirmek için gerekli kaynakları tahsis etmeye ikna etmek için ne kadar siyasi sermaye harcanması gerektiği yer almaktadır.

Sınır ve Anavatan Güvenliği

Milyonlarca yabancı uyruklu kişi son birkaç yıl içinde Amerika'ya yasadışı yollardan girmiş ve ülkenin dört bir yanına dağılmıştır.  FBI Direktörü Kongre'yi bu yasadışı yabancıların birçoğunun tehlikeli bireyler olduğu konusunda bilgilendirmiştir.[35] Sınır aşan suç örgütleri, terörist gruplar ve yabancı istihbarat ve güvenlik servisleriyle bağlantılı yasadışı giriş yapanlar, sabotaj ve suikast gibi doğrudan eylem görevlerine hazırlık amacıyla Amerika'ya sızmış olabilirler. Yüksek profilli kamu hedeflerine saldırmak ve korku salmak, su kaynaklarını kirletmek, askeri personeli öldürmek veya siyasi liderlere suikast düzenlemek, ABD'nin kritik altyapılarını hedef almak veya askeri üslerden yapılan sevkiyatları aksatmak için buraya gönderilmiş olabilirler.  Gerçekten de son zamanlarda yabancı uyruklu kişilerin ülke genelinde gözetleme yaptığı veya ABD askeri üslerine girmeye çalıştığı çok sayıda örnek yaşanmıştır [36].

Benzer şekilde, NATO hükümetleri Rusya destekli sabotajların arttığını ve Avrupa'daki ABD üslerinin olası saldırılara karşı daha yüksek alarm durumuna geçirildiğini bildirmektedir.[37] Riga, Londra, Varşova, Prag ve Paris'te Rusya destekli bir dizi kundaklama saldırısı ve bombalama planı gerçekleştirilmiştir. [38] İran'ın da eski Başkan Trump ve diğer ABD yetkililerine suikast planları geliştirdiği bildirildi.[39] Putin'in istihbarat servisleri Batı'daki göçmenlere saldırdı ve Çin, Amerika'daki Çin vatandaşlarını taciz etti.[40] Rusya ayrıca Amerikan toplumuna asimile olmaları ve casusluk yapmaları için “yasadışılar” gönderdi. [41]

Bir sonraki Başkan için kilit kararlar arasında ABD sınırlarının güvenliğini ve anavatanın yabancı casusluk, sabotaj ve terörizme karşı güvenliğini sağlamak için hangi adımların atılması ve kaynakların ayrılması gerektiği; faillerin ve sponsorlarının nasıl sorumlu tutulacağı; ve ABD'nin bu örgütlerin mali destekçilerini ve finansman ağlarını agresif bir şekilde hedef alması gerekip gerekmediği yer almaktadır.

Sonuç

Bir sonraki Başkan, benzeri görülmemiş tehlikeler içeren bir uluslararası güvenlik ortamı ve Mihver güçler ve onların vekilleriyle jeostratejik bir yarışla karşı karşıya kalacaktır. Çok sayıda ulusal güvenlik meselesi bir sonraki Başkan'ın acil dikkatini çekmek için yarışacaktır. Her birini kesen temel hususlar, eyleme karşı eylemsizlik riski ve birden fazla (potansiyel olarak eşzamanlı) kriz veya çatışmada ABD çıkarlarını ilerletmek ve korumak için hangi strateji, plan, kuvvet yapısı ve duruşun gerekli olduğudur.

Bugün ABD silahlı kuvvetleri tek bir büyük bölgesel çatışmayı destekleyecek boyuttadır. Ancak, ABD'nin hayati önem taşıyan birçok çıkarının aynı anda saldırıya uğraması ihtimali de mevcuttur. Dahası, ABD silah ve teçhizatın hızlı üretimini engelleyen büyük endüstriyel temel ve tedarik zinciri zorluklarıyla karşı karşıyadır. Çoklu çatışma senaryosu ABD silah, ekipman ve personeli üzerinde ciddi bir baskı yaratacaktır.  Amerika'nın düşmanları bu gerçeği anlamakta ve bundan faydalanmak isteyebilmektedir.

Bir sonraki Başkan, ABD'nin büyük stratejisi ve hayati ve son derece önemli ulusal güvenlik çıkarları arasında rekabet eden öncelikler hakkında kader niteliğinde kararlar almaya çağrılacaktır. ABD'nin ulusal güvenlik stratejisinin amaçları, yolları ve araçları arasındaki uyumsuzluğu çözmesi gerekecektir. 

Sonuç olarak, Başkanlık makamına talip olanlar, Amerikan halkının yanı sıra dostlarımız ve müttefiklerimizle, bu tehlikeli zamanlarda ulusu ve çıkarlarını korumaya yönelik hedefleri ve stratejileri konusunda net olmalıdır. 

Bu makale ilk olarak Ulusal Kamu Politikası Enstitüsü'nde (NIPP) yayınlanmıştır.

Chris Williams ve Marc Berkowitz, Bir Sonraki Başkan için Ulusal Güvenlik Kararları, Yayın No. 597, 19 Ağustos 2024, Real Clear Defense

(Chris Williams daha önce ABD Kongresi ve Savunma Bakanlığı'nda üst düzey görevlerde bulunmuştur.  Ayrıca Savunma Politikası Kurulu'na başkanlık etmiştir.  Halen çeşitli ABD Hükümet kuruluşlarında danışmanlık, Ulusal Güvenlik Uzay Derneği'nde Moorman Uzay Çalışmaları Merkezi Başkanlığı ve bağımsız danışmanlık görevlerini sürdürmektedir. Marc Berkowitz daha önce Lockheed Martin Corporation'da Uzay Politikasından sorumlu Savunma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve Stratejik Planlamadan sorumlu Başkan Yardımcısı olarak görev yapmıştır.  Halen çeşitli ABD Hükümet kuruluşlarında danışmanlık ve bağımsız danışmanlık yapmaktadır.)

Seçkin Deniz, 24.09.2024, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar

Notlar:

[1] Chris Williams, “What If?” Real Clear Defense , 3 Ağustos 2023, şu adresten ulaşılabilir: https://www.realcleardefense.com/articles/2023/08/03/what_if_970441.html.

[2] Örneğin, bkz. “ABD'nin Ukrayna ile Güvenlik İşbirliği: Bilgi Notu”, ABD Dışişleri Bakanlığı, 11 Temmuz 2024, şu adreste mevcuttur: https://www.state.gov/us-security-cooperation-with-ukraine/# :~:text=To%20date%2C%20we%20have%20provided,invasion%20of%20Ukraine%20in%202014.

[3] David Sanger ve Edward Wong, “Biden, Baskı Altında Ukrayna'nın ABD Silahlarını Kullanarak Rusya'nın İçine Saldırmasına İzin Veriyor”, The New York Times , 30 Mayıs 2024, şu adresten ulaşılabilir: https://www.nytimes.com/2024/05/30/us/politics/biden-ukraine-russia-weapons.html.

[4] Tom Balmforth, “Ukrayna İnsansız Hava Araçları Rus Bombardıman Uçağı Hava Üssüne Saldırdı, Kiev kaynağı söylüyor,” Reuters , 20 Mart 2024, şu adresten erişilebilir: https://www.reuters.com/world/europe/ukrainian-drones-attacked-russian-bomber-air-base-overnight-kyiv-source-says-2024-03-20/; ve Chris York ve Oleksiy Sorokin, “Kaynak: Ukrayna, Rusya'nın Engels hava üssünü vurdu: Rusya'nın saldırılarını değiştirebilir mi?,” Yahoo News , 5 Nisan 2024, şu adresten erişilebilir: https://www.yahoo.com/news/source-ukraine-hits-russias-engels-163330387.html# :~:text=Engels%20is%20home%20to%20three,its%20first%20flight%20in%201952; ve Volodmyr Verbianyi, “Ukrayna, İHA'larının Rusya'nın Arktik Bölgesindeki Stratejik Uçağı Vurduğunu Söyledi,” 27 Temmuz 2024, şu adresten erişilebilir: https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-07-27/ukraine-says-its-drones-hit-strategic-jet-in-russia-s-arctic.

[5] Örneğin, bkz. Unhsin Lee Harpley, “INDOPACOM Patronu Çin Hakkında: 'II. Dünya Savaşı'ndan Beri Böyle Bir Tehdit ile Karşılaşmadım'”, Hava ve Uzay Kuvvetleri , 21 Mart 2024, https://www.airandspaceforces.com/indopacom-boss-china-threat-world-war-ii/ adresinden ulaşılabilir.

[6] Brad Lendon ve Oren Lieberman, “Savaş oyunu, Çin'in Tayvan'ı işgalinin ABD, Çin ve Tayvan ordularına büyük bir maliyet çıkararak başarısızlığa uğrayacağını öne sürüyor”, CNN, 9 Ocak 2023, şu adresten erişilebilir: https://www.cnn.com/2023/01/09/politics/taiwan-invasion-war-game-intl-hnk-ml/index.html.

[7] “Tayvan, Çin'in askeri artışını izliyor, Çin'i istikrara yönelik bir tehdit olarak adlandırıyor: Tayvan savunma bakanlığı, adanın etrafında 66 Çin askeri uçağı tespit ettiğini söyledi,” NBC News, 11 Temmuz 2024, şu adresten erişilebilir: https://www.nbcnews.com/news/world/taiwan-eyes-chinese-military-surge-threatens-stability-rcna161303.

[8] Jim Garamone, “ABD, Çin'i Uçaklara Yönelik 'Merkezi, Koordineli' Taciz Kampanyası Yürütmekle Suçluyor”, DOD Haberleri , 17 Ekim 2023, şu adresten erişilebilir: https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/3560463/us-accuses-china-of-conducting-centralized-concerted-campaign-of-harassment-of/# :~:text=DOD%20officials%20believe%20the%20unsafe,Indo%2DPacific%20security%20affairs%20today.

[9] Dan DeLuce ve Owen Hayes, “Ukrayna savaşında Çin, Rusya'nın lehine ivme kazanmaya yardımcı oluyor, üst düzey bir ABD casusu diyor,” NBC News, 2 Mayıs 2024, https://www.nbcnews.com/politics/national-security/china-helping-russia-momentum-ukraine-war-top-us-spy-rcna150437.

[10] Örneğin, bkz. John Ruwitch, “Biden, yine Çin saldırırsa ABD'nin Tayvan'a yardım edeceğini söylüyor”, NPR, 19 Eylül 2022, şu adreste bulunabilir: https://www.npr.org/2022/09/19/1123759127/biden-again-says-us-would-help-taiwan-if-china-attacks.

[11] Kamu Hukuku 96-8 (93 STAT. 14), 96. Kongre, 10 Nisan 1979'da yürürlüğe girdi, şu adresten erişilebilir: https://www.govinfo.gov/content/pkg/STATUTE-93/pdf/STATUTE-93-Pg14.pdf#page =1.

[12] David Albright, “İran bugün ne kadar çabuk nükleer silah üretebilir?”, Bilim ve Uluslararası Güvenlik Enstitüsü, 8 Ocak 2024, şu adresten erişilebilir: https://isis-online.org/uploads/isis-reports/documents/How_quickly_could_Iran_make_nuclear_weapons_today_January_8.pdf.

[13] “İsrail Devlet Başkanı Netanyahu, İran'ın nükleer silah elde etmesine izin vermeyeceğini söyledi”, Reuters , 12 Nisan 2021, şu adresten erişilebilir: https://www.reuters.com/article/world/israel-s-netanyahu-says-will-not-allow-iran-to-obtain-nuclear-weapons-idUSKBN2BZ1GK/.

[14] Matt Surman, Michael Levenson, Christopher F. Schuetze ve Nick Bruce, “15 Milyar Dolarlık Askeri Yardımın Ardından İsrail, ABD ile İttifakı 'Zırhlı' Olarak Nitelendiriyor”, The New York Times , 24 Nisan 2024, şu adresten ulaşılabilir: https://www.nytimes.com/2024/04/24/world/middleeast/israel-us-aid.html.

[15] Stephen Groves ve Seung Min Kim, “Temsilciler Meclisi, Biden politikalarına yönelik Cumhuriyetçi Parti öncülüğündeki tepkiler üzerine İsrail'e bomba gönderilmesini zorunlu kılmaya oy verdi”, Associated Press , 16 Mayıs 2024, şu adresten erişilebilir: https://apnews.com/article/israel-aid-biden-congress-735c8d40c3ea9985c65f1b53cbf68fc3.

[16] Dalton Bennett ve Mary Ilyushina, “İran'ın yardımıyla 6.000 saldırı uçağı üretme yolundaki Rus çabalarının iç yüzü”, The Washington Post , 17 Ağustos 2023, şu adresten erişilebilir: https://www.washingtonpost.com/investigations/2023/08/17/russia-iran-drone-shahed-alabuga/; ve Hanna Notte ve Jim Lawson, “Rusya ve İran'ın Yeni Savunma İlişkilerinin Rahatsız Edici Gerçekliği”, War on the Rocks , 24 Temmuz 2024, şu adresten erişilebilir: https://warontherocks.com/2024/07/the-uncomfortable-reality-of-russia-and-irans-new-defense-relationship/.

[17] John Grady, “İran, Ortadoğu'yu 'Krizlerin Birleşimine' Soktu, CENTCOM Komutanı Senato'ya Söyledi,” USNI , 7 Mart 2024, şu adresten erişilebilir: https://news.usni.org/2024/03/07/iran-has-put-middle-east-into-convergence-of-crises-centcom-commander-tells-senate.

[18] “Kuzey Kore'nin Kim'i nükleer cephaneliğin 'üstel' genişlemesini emretti”, NPR , 1 Ocak 2023, şu adresten ulaşılabilir: https://www.npr.org/2023/01/01/1146503945/north-korea-kim-nuclear-arsenal.

[19] Kelsey Davenport, “ABD, Kuzey Kore'yi Caydırmaya Odaklanacak”, Arms Control Today , Nisan 2024, şu adresten ulaşılabilir: https://www.armscontrol.org/act/2024-04/news/us-focus-deterring-north-korea.

[20] “Putin, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşında silah miktarını artırabilecek Kuzey Kore ile anlaşma imzaladı”, PBS Newshour , 19 Haziran 2024, şu adresten erişilebilir: https://www.pbs.org/newshour/show/putin-signs-pact-with-north-korea-that-could-increase-weapons-for-russias-war-in-ukraine.

[21] Örneğin, bkz. “ROK-ABD Savunma Bakanları Toplantısı için Ortak Okuma”, DOD Haberleri , 27 Temmuz 2024, şu adreste bulunabilir: https://www.defense.gov/News/Releases/Release/Article/3852153/joint-press-release-for-the-rok-us-defense-ministerial-meeting/; ve “ABD-Güney Kore İttifakı, Caydırma Çabaları Her Zamankinden Daha Güçlü”, DOD Haberleri , 10 Haziran 2024, şu adreste bulunabilir: https://www.defense.gov/News/News-Stories/Article/Article/3802445/us-south-korea-alliance-deterrence-efforts-stronger-than-ever/.

[22] Christopher B. Johnstone ve Victor Cha, “Güney Kore ve Japonya İkili Güvenlik Bağlarını Güçlendiriyor”, Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi, 4 Haziran 2024, https://www.csis.org/analysis/south-korea-and-japan-cement-bilateral-security-ties adresinden erişilebilir; ve “Japonya-Amerika Birleşik Devletleri-Kore Cumhuriyeti Üçlü Bakanlar Ortak Basın Açıklaması”, Savunma Bakanlığı, 24 Temmuz 2024, https://www.defense.gov/News/Releases/Release/Article/3852146/japan-united-states-republic-of-korea-trilateral-ministerial-joint-press-statem/ adresinden erişilebilir.

[23] Mark Green, “Güney Korelilerin %71'i Artık Nükleer Silahların Ülkelerine Geri Dönmesini Destekliyor - Bu Kendi Nükleer Silahlarını Geliştirmek Anlamına Gelse Bile”, Wilson Center, 13 Ocak 2023, şu adresten ulaşılabilir: https://www.wilsoncenter.org/blog-post/seventy-one-percent-south-koreans-now-support-return-nuclear-weapons-their-country-even.

[24] “NATO'nun Finansmanı”, NATO, 10 Temmuz 2024, https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_67655.htm adresinden ulaşılabilir.

[25] “Genel Sekreter, NATO savunma harcamalarındaki benzeri görülmemiş artışı memnuniyetle karşılıyor”, NATO, 14 Şubat 2024, şu adresten erişilebilir: https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_222664.htm# :~:text=“In%202024%2C%20NATO%20Allies%20in,European%20Allies%20are%20spending%20more.

[26] “Almanya'da Uzun Menzilli Ateş Dağıtımı Konusunda Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya'dan Ortak Açıklama”, Beyaz Saray Basın Açıklaması, 10 Temmuz 2024, şu adresten ulaşılabilir: https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2024/07/10/joint-statement-from-united-states-and-germany-on-long-range-fires-deployment-in-germany/.

[27] Biden-Harris Yönetimi, ABD uzay politikasının bu ilkesini , Aralık 2021 tarihli, https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2021/12/united-states-space-priorities-framework-_-december-1-2021.pdf adresinden erişilebilen Amerika Birleşik Devletleri Uzay Öncelikleri Çerçevesi'nde yeniden teyit etti .

[28] Josh Rogin, “Uzayda Bir Gölge Savaşı Hızla Isınıyor,” The Washington Post , 30 Kasım 2021, şu adresten ulaşılabilir: https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/11/30/space-race-china-david-thompson/.

[29] Bkz. Marc Berkowitz ve Chris Williams, “Çin'in Ay-ötesi Uzay Faaliyetlerinin Stratejik Sonuçları”, Ulusal Güvenlik Uzay Derneği, 21 Ağustos 2023, şu adresten erişilebilir:  https://nssaspace.org/wp-content/uploads/2023/08/Strategic-Implications-of-Chinas-Cislunar-Space-Activities-8.21-final.pdf.

[30] Örneğin, Marc Berkowitz ve Chris Williams'ın "Rusya'nın Uzay Tabanlı, Nükleer Silahlı Uydu Karşıtı Silahı: Sonuçları ve Tepki Seçenekleri" adlı makalesine bakın, Ulusal Güvenlik Uzay Derneği, 16 Mayıs 2024, şu adresten erişilebilir: https://nssaspace.org/wp-content/uploads/2024/05/Russian-Nuclear-ASAT.pdf.

[31] Mike Tierney ve Chris Williams, “Başkanın 2025 Mali Yılı Bütçe Talebi Hakkındaki Yorumlar”, Ulusal Güvenlik Uzay Derneği, 23 Mayıs 2024, https://nssaspace.org/wp-content/uploads/2024/05/FY2025-Budget-Analysis.pdf adresinden ulaşılabilir.

[32] Örneğin, bkz. “Devam Eden Rusya Taraftarı Hacktivist Faaliyetlere Karşı OT Operasyonlarını Savunmak”, DHS/CISA, https://www.cisa.gov/sites/default/files/2024-05/defending-ot-operations-against-ongoing-pro-russia-hacktivist-activity-508c.pdf adresinden erişilebilir.

[33] Örneğin, bkz. “Çin Komünist Partisi'nin Amerikan Vatanı ve Ulusal Güvenliğine Yönelik Tehdidi”, Çin Komünist Partisi ile ilgili Temsilciler Meclisi Seçme Komitesi'nin 31 Ocak 2024 tarihli Oturumu, özellikle FBI Direktörü Christopher Wray'in https://selectcommitteeontheccp.house.gov/media/witness-testimony/chairman-gallaghers-opening-remarks-and-witness-testimony-13124 adresinden erişilebilen ifadesi.

[34] Chris Williams ve Robert Metzger, “Ulusal Siber Sertleştirme ve Dayanıklılık Planı”, Real Clear Defense , 24 Mart 2022, şu adresten ulaşılabilir: https://www.realcleardefense.com/articles/2022/03/24/a_plan_for_national_cyber_hardening_and_resilience_823487.html.

[35] “Ne Diyorlar: Mayorkas ile Görüşmede Wray, Sınırda Devam Eden Ulusal Güvenlik Krizini Açıkladı”, Temsilciler Meclisi İç Güvenlik Komitesi, 17 Kasım 2023, şu adresten ulaşılabilir: https://homeland.house.gov/2023/11/17/what-they-are-saying-house-homeland-security-hearing-with-mayorkas-wray-reveals-continuing-national-security-crisis-at-the-border/.

[36] Adam Shaw, Griff Jenkins ve Bill Lelugin, “Büyük Deniz Üssü'nde iddia edilen ihlal girişimi sonrasında ICE gözetiminde 2 yabancı uyruklu kişi”, Fox News, 16 Mayıs 2024, https://www.foxnews.com/politics/two-foreign-nationals-ice-custody-after-attempted-breach-marine-base adresinden erişilebilir; ve “ABD Deniz Kuvvetleri Üsleri Yabancı Uyrukluları Haftada 2-3 Kez Dışarı Atıyor”, The Maritime Executive , 26 Mayıs 2024, https://maritime-executive.com/article/us-navy-bases-are-ejecting-foreign-nationals-2-3-times-a-week adresinden erişilebilir.

[37] Natascha Bertrand, “Rus sabotaj tehdidine ilişkin istihbarat, Avrupa'daki ABD askeri üslerindeki güvenliğin artırılmasını sağladı”, CNN, 9 Temmuz 2024, şu adresten erişilebilir: https://www.cnn.com/2024/07/09/politics/intelligence-russian-sabotage-threat-us-bases-europe/index.html.

[38] Örneğin bkz. Souad Mekhennet, Catherine Belton, Emily Rauhala ve Shane Harris, “Russia recruits sympathizers online for sabotage in Europe, officials say,” The Washington Post , 10 Temmuz 2024, şu adresten erişilebilir: https://www.washingtonpost.com/world/2024/07/10/russia-sabotage-europe-ukraine/

[39] Evan Perez, Zachary Cohen, Natascha Bertrand, Kylie Atwood ve Kristin Holmes, “Özel: Gizli Servis, İran'ın Trump'a suikast düzenleme planına ilişkin istihbaratın ardından güvenliği artırdı; silahlı saldırıyla bilinen bir bağlantısı yok,” CNN, 16 Temmuz 2024, şu adresten erişilebilir: https://www.cnn.com/2024/07/16/politics/iran-plot-assassinate-trump-secret-service/index.html.

[40] Örneğin, bkz. “Tehlikeli Yurttaşlar: Kremlin'in İstihbarat Operasyonları Rus Sürgünlerine ve Göçmenlere Karşı”, Carnegie Endowment for International Peace, 19 Ekim 2019, şu adresten erişilebilir: https://carnegieendowment.org/events/2019/10/dangerous-compatriots-the-kremlins-intelligence-operations-versus-russian-exiles-and-emigres?lang=en; ve, “ABD Sakinlerini Hedef Alan Ulusötesi Baskı Planlarıyla İlgili 40 Çin Ulusal Polisi Görevlisi Suçlandı”, ABD Adalet Bakanlığı, Basın Bülteni, 17 Nisan 2023, şu adresten ulaşılabilir: https://www.justice.gov/opa/pr/40-officers-china-s-national-police-charged-transnational-repression-schemes-targeting-us# :~:text=Two%20criminal%20complaints%20filed%20by,Public%20Security%20(MPS)%20–%20to.

[41] Örneğin, bkz. “Hayalet Hikâyeleri Operasyonu: Rus Casus Davasının İç Yüzü”, FBI, 31 Ekim 2011, şu adresten erişilebilir: https://www.fbi.gov/news/stories/operation-ghost-stories-inside-the-russian-spy-case; ve “Aramızda yaşayan Rus casusları: FBI'ın 'Hayalet Hikâyeleri Operasyonunun İç Yüzü'”, CBS News, 13 Ekim 2020, şu adresten erişilebilir: https://www.cbsnews.com/news/russian-spies-operation-ghost-stories-fbi-declassified/.

National Institute for Public Policy'nin Bilgi Dizisi, ABD dış ve savunma politikasını etkileyen güncel stratejik konulara odaklanan periyodik bir yayındır. Gelişen uluslararası güvenlik ortamı ve dinamik jeostratejik manzaranın ABD ulusal güvenliğini nasıl etkilediği konusunda eleştirel düşünceyi teşvik etmek için bir forumdur. Katkıda bulunanlar, ulusal güvenlik alanında tanınmış uzmanlardır. National Institute for Public Policy, bu Bilgi Dizisini mümkün kılan cömert desteği için Sarah Scaife Vakfı'na teşekkür etmek ister.

Bu Bilgi Dizisindeki görüşler yazar(lar)a aittir ve resmi ABD Hükümeti politikası, Ulusal Kamu Politikası Enstitüsü veya herhangi bir sponsorunun resmi politikası olarak yorumlanmamalıdır. Bu yayın veya Ulusal Enstitü Basını tarafından yapılan diğer yayınlar hakkında ek bilgi için şu kişiyle iletişime geçin: Editör, Ulusal Enstitü Basını, 9302 Lee Highway, Suite 750 | Fairfax, VA 22031 | (703) 293-9181 | www.nipp.org. 


Sonsuz Ark'tan
  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
  4. Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.

Seçkin Deniz Twitter Akışı