2 Ocak 2019 Çarşamba

SA7346/ÇY4-DB141: Avrupa'daki Zayıf Rekabet Neden Eşitsizliği Arttırabilir?

Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz,  Bertelsmann Stiftung'da “Avrupa'nın Geleceği” Programının Direktörü, Paris OECD'de Ekonomi Bölümü Politika Çalışmaları Şube Müdürlüğü, Brüksel Avrupa Maliye Bakanları (ECOFIN-EPC) Ekonomi Politika Komitesi Başkanlığı ve Berlin'deki Alman Federal Maliye Bakanlığı'nda görev yapan Christian Kastrop ve Bertelsmann Stiftung'da AB Tek Pazarında verimlilik, büyüme ve inovasyon çalışmalarından sorumlu bir araştırmacı ve proje yöneticisi Dominic Ponattu'nun ortak çalışmasıdır ve Avrupa'da yüksek teknoloji ve dijitalleşmenin getirdiği çalışan gelir eşitsizliğini irdelemektedir. Ekonomik pazardaki fiziksel işgücü gerektiren alanlar ve sektörde henüz yeni olan şirketler ile onların iş alanlarını daraltan dijitalleşmiş dev küresel şirketlerin çalışanlarına verdikleri yüksek ücretler ve ücret artışlarının eşitsizliği derinleştirdiğini, hükümetlerin, üniversitelerin ve şirketlerin yapılacak düzenlemelerle çözüm bulabileceğini öne sürmektedir... Dijitalleşme ve dev şirketler karşısında Avrupalılar blok olarak çaresiz ve yetersiz hissetmekte geleceğe yönelik projeksiyonlarını belirlemekte zorluk çekmektedirler. Bu başarısız, yeteneksiz ve umut vaat etmeyen, çöken bir Avrupa Birliği yönetimi anlamına gelmektedir. Türkiye, yüksek teknoloji üreten şirketleri henüz kurmuş ve geliştirmekte olduğundan senkron sorunu yaşamamaktadır ve sektör için gerekli personeli tedarik etmek için şirketler ve üniversiteler arasında koordinasyon üreten bir devlet yönetimine sahiptir...
Seçkin Deniz, 02.01.2019

Why Weak Competition Can Increase Inequality In Europe

Dünyadaki diğer birçok gelişmiş ekonomi gibi, Euro bölgesi de verimlilik yavaşlaması yaşıyor. ECB'den gelen veriler, emek verimliliği artışının son 20 yılda neredeyse yarı yarıya azaldığını gösteriyor. Bazı iktisatçılar, düşük verimlilik artışının, nüfus artışının yavaşlaması ve teknolojik ilerlemenin yavaşlaması nedeniyle, verimliliğin daha da fazla ihmal edilebileceği bir durum olan “sürekli durgunluk” işareti olduğunu öne sürüyorlar. Bazıları, üretkenlik ve geniş ücret artışlarının birbirine bağlı olması nedeniyle, durgun üretkenliğin gelir eşitsizliğini azaltma ihtimalini tehdit ettiği sonucuna varmıştır.

Bununla birlikte, dünyadaki ekonomilere daha derinlemesine bir bakış çarpıcı bir olguyu ortaya çıkarmaktadır: bazı firmalar verimlilik sefaletinden kurtulmaktadır. Dikkate değer derecede yüksek verimlilik artışına ulaşmayı başaran ve hiçbir yavaşlama belirtisi göstermeyen firmalar önde gelen bir segment oluşturuyorlar. Aslında, OECD araştırması, bu seçkin firmalar ve geri kalanlar arasındaki farkın genişlediğini tespit ediyor. (Aşağıdaki şemaya bakınız.)



Hizmetlerde, firmaların ilk yüzde 5'i (sınır) 2001 ve 2013 yılları arasında üretkenliği yüzde 40'tan fazla artırırken, geri kalan yüzde 95'i yüzde 10'unu yönetti. Yeni araştırmalar, bu eğilimin gelir eşitsizliğini de artırabileceğini öne sürüyor: en iyi şirketlerdeki çalışanların ortalama bir şirkette çalışanlardan daha güçlü bir ücret artışından faydalanma olasılığı var - bazılarının şimdilerde "kira paylaşımı" olarak adlandırdığı bir mekanizma.

Firmalar arasında artan eşitsizliklerin eşitsizlik oluşturduğuna dair başka kanıtlar da var. Birçok sektörde, “süperstar” olarak adlandırılan firmalar kendileri için pazarın daha büyük paylarını talep ediyorlar. Bu firmaların son derece yenilikçi ve üretken, Apple ve Google gibi devler veya Walmart ve Starbucks gibi teknoloji devleri olduğunu düşünüyorum. Bununla birlikte, verimlilik artışlarının gösterebileceğinden daha düşük olan yüksek ücretler öderler. Böylece ücret, süperstar firmaların katma değeri yüksek olan paylardan küçük bir pay almış oluyor. 

Sonuç olarak, bu firmaların sektör genelinde artan ağırlığı, çalışanlara giden “ekonomik pasta” dilimi olan gelirdeki emek payını düşürmektedir. Muadili, sermaye payı, daha yüksek bir oranda büyüme ve sermaye gelir dağılımının zirvesinde yoğunlaşma eğiliminde olduğundan, daha düşük bir emek payının daha yüksek gelir eşitsizliği ile sonuçlanması muhtemeldir.



Bertelsmann Stiftung’daki yeni araştırmalar, süperstar firmaların artan sayıda “pazarda her şeyi kazananlar” haline geldiğini ve şirketler arasındaki rekabetin zayıfladığını gösteriyor. 

Çalışma, Almanya'dan endüstri düzeyinde mikro verilere bakıyor ve birçok hizmet sektöründeki satışların son on yılda daha yoğunlaştığını gösteriyor. Önemli olarak, pazar yoğunluğunun arttığı yerlerde, gelirin endüstri genelinde işgücü payı düşer, bu hizmetler için geçerli olan ve aşağıdaki şekilde gösterilen bir ilişkidir. Her veri noktası, belirli bir zaman diliminde (örneğin 2008'den 2011'e kadar) bir hizmet sektöründe pazar konsantrasyonundaki ve işgücü payındaki birleşik değişimi temsil eder. Aynı sonucu veren daha sofistike bir istatistiksel analiz kullanarak grafikteki genel paterni destekliyoruz: rekabet zayıfladığında, emek payı düşüyor.

Ayrıca, işgücü payındaki düşüşün, bundan etkilenen çalışanlar için ne anlama geldiğini tahmin etmek için bir yuvarlak hesap yapıyoruz. Tüm diğer şeylerin eşit olması durumunda, Almanya'da gittikçe artan maliyetin pazar çalışanlarına 2008 ve 2016 arasında toplam 11 milyar euro tutarında maliyet artış potansiyeli olarak yansıdığını görüyoruz. Aşağıdaki rakam, belirli sektörlerdeki çalışanlar için önceden belirlenen ücret artışlarını göstermektedir. 

Örneğin, depolama endüstrisindeki bir çalışanın 2008 ve 2011 yılları arasında yaklaşık 1.600 avroluk ücret artışına maruz kalması gerekiyordu; özellikle güçlü ücret artışlarına yol açan yoğunlaşma oranlarından dolayı bu, 2008 yılında toplam brüt maaşının yaklaşık yüzde 5'ini kaybettiği anlamına geliyor.  Örneğin, finansal hizmetlerde çalışanlar, 2008'de beklenenden yaklaşık 2,800 euro daha yüksek ücret artışından yararlandı.


Peki, öncü veya süperstar firmalar ilk başta nasıl ortaya çıkıyor? 

Muhtemel etken bir faktör dijitalleşmedir. Rekabet avantajı olan firmalar her zaman mevcuttur, ancak dijitalleştirme, müşterilerin değer zincirlerinde bir süperstar hizmetini veya ürününü daha kolay tanımlamalarına olanak tanımaktadır; İnternet üzerinden çevrimiçi fiyat karşılaştırma hizmetlerini düşünün. Bir sektörde elde edilen daha güçlü dijitalleşme ile sektör genelinde işgücü payındaki düşüşün arttığını tespit ettik. 

Önemli olan nokta şu; veriler bu seçkin firmaların “haksız oyun” nedeniyle baskın olmadıklarını göstermektedir. Bunun yerine, satışların daha yoğunlaştığı endüstriler, daha yüksek ortalama üretkenlik gösterme eğilimindedir, bu da önde gelen firmaların gerçekte olduğundan daha verimli ve yenilikçi olduğunu göstermektedir.

AB düzeyindeki politika yapıcılar ne yapabilir? 

Bilgi yayılımı, eğitim ve kalıcı bireysel ve kurumsal yetkinlikle daha fazla inovasyona geçme çabaları tartışılıyor. Ancak, bu politikalar ortalama bir firmayı hedeflemelidir: Superstar'lar en yeni yenilikleri kolayca benimserler, ancak inovasyonlar daha az üretken firmalara düşmez. Bu, inovasyon politikasının daha kapsayıcı olmasını ve böylece geciken firmaların yetişebilmesini gerektirir. Bu, daha da önem kazanıyor gibi görünen bölgesel kalkınmaya da yarar sağlayabilir: McKinsey Global Institute tarafından yapılan son bir araştırma, süperstar şehirlerin Avrupa genelinde ortaya çıktığını ve potansiyel olarak bölgesel eşitsizliklerin şiddetlendiğini gösteriyor. 

AB’nin Horizon2020’nin araştırma ve yenilik programının halefi, türünün en büyük projelerinden biri olacak ve AB bölgelerinde geniş yenilik ve verimlilik artışına odaklanacaktır. Şirketleri, üniversiteleri ve hükümetleri bölgeler arasında etkin bir şekilde kümelemek ve değer zincirleri bu amaca ulaşmada katkıda bulunabilir.

Yeterli yeni düzenlemeler de önemlidir. Superstarlar o kadar baskın hale gelebiliyor ki, küçük, yenilikçi firmaları bir sektöre girmekten caydırarak ekonomideki yeniliği engelliyor. Bu nedenle, düzenlemeler rekabeti, düşük giriş engellerini ve yeni başlayanlar için acemilik desteğini önemsemelidir; başka bir deyişle, düzenlemeler her zamankinden daha dijital hale getirilmiş bir AB ekonomisinde seviye, oyun alanının “ortak yararı” haline gelmelidir. 

Dahası, politika yapıcılar dijital devlerin ve yıkıcı iş modellerinin vergilendirilmesiyle boğuşuyor. Verilerin verimli bir şekilde vergilendirilmesine yönelik yeni yaklaşımlar mevcuttur ve tartışılmalıdır. 

Son olarak, emek payındaki düşüş devam edebilir. Sendikaların, üretkenliğe bağlı olarak artan ücretler için baskı yapmaları işgücünde birçok kişi için çok kritik olacaktır.

Christian Kastrop ve Dominic Ponattu, 18.12. 2018, Social Europe

(Christian Kastrop, Bertelsmann Stiftung'da “Avrupa'nın Geleceği” Programının Direktörüdür. Daha önce Paris'teki OECD'de Ekonomi Bölümü Politika Çalışmaları Şube Müdürlüğü, Brüksel'deki Avrupa Maliye Bakanları (ECOFIN-EPC) Ekonomi Politika Komitesi Başkanlığı ve Berlin'deki Alman Federal Maliye Bakanlığı'nda görev yaptı. Dominic Ponattu, Bertelsmann Stiftung'da AB Tek Pazarında verimlilik, büyüme ve inovasyon çalışmalarından sorumlu bir araştırmacı ve Proje Yöneticisidir.)



Derya Beyaz, 02.01.2019, Sonsuz Ark, Çırak-Çevirmen Yazar, Çeviri 



Sonsuz Ark'tan
  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.

Seçkin Deniz Twitter Akışı