Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Investors need to learn to ride inflation cycle
Ekonomistler enflasyonun nedenleri konusunda anlaşamayabilirler. Yine de yatırımcıların yararlanabilecekleri çok sayıda tarihsel deneyim var. Onların bakış açısına göre, yükselen fiyatlar kağıt zenginliğinde büyük ölçekli tahribata yol açıyor. Tahvil sahipleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Hisse senedi ve mülk gibi gerçek varlıkların sahipleri bile ağır kayıplara uğrayabilir. Enflasyon fırtınasından kaçınmak için kalıcı bir sığınak bulmak kolay bir iş değildir.
18 Mayıs 2022, Manhattan, New York City, ABD'deki New York Menkul Kıymetler Borsası'nın (NYSE) işlem katında çalışan bir tüccar. REUTERS/Andrew Kelly
2008 küresel mali krizinin ardından, bir meslektaşım olan Chris Wu ile yatırımcıların 1970'lerdeki deneyimlerini incelemek için birkaç ay zaman geçirdim. O zamanlar, başka bir enflasyon dönemi için koşulların olgunlaştığını düşünüyorduk. O önceki on yılda olduğu gibi, reel faiz oranları negatife dönmüştü, hükümetler büyük mali açıklar veriyordu ve uluslararası para rezervleri hızla büyüyordu. Zamanlamamız kötü çıktı. Deflasyonist güçler beklediğimizden daha sağlamdı.
Şimdi enflasyon Atlantik'in her iki yakasında kırk yılın en yüksek seviyelerine ulaştığına göre, artık o ıskarta projeyi yeniden gözden geçirmenin zamanı geldi. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, uzun vadeli tahvillerin hem paranın satın alma gücündeki düşüşten hem de faiz oranlarındaki artıştan dolayı değer kaybeden en kötü performans gösteren varlık sınıfı olduğunu tespit ettik. 1977 ve 1982 yılları arasında 10 yıllık ABD Hazine bonoları reel olarak %44 düşmüştü. Yatırımcılar takip eden enflasyon oranının üzerinde getiri talep ettikçe tahvil risk primi ve kredi marjları enflasyona paralel olarak yükselmişti.
Gayrimenkuller üzerindeki alacakları temsil eden hisse senetleri, enflasyon dönemlerinde kalıcı bir sermaye kaybına uğramamalıdır. Ancak 1970'lerde ABD hisse senetlerinin değerlemesi, kazanç getirilerinin uzun vadeli faiz oranlarıyla birlikte artmasıyla çöktü. ABD borsası için fiyat/kazanç oranı (10 yıllık ortalama karlara dayalı olarak) 1966'da 24 kat iken 1982'de 7 katın altına düştü. ABD'deki emlak şirketleri, kiralar enflasyona ve mülke ayak uydurulamadığı için kötü bir performans sergilediler, yatırımcılar daha yüksek getiri oranları talep ettiler.
Haberlerin hepsi kötü haber değildi. ABD hisse senetlerinin S&P Composite 1500 Endeksi 1970'ler boyunca reel olarak %44 değer kaybederken, temellere göre ucuz olan hisseler pozitif reel getiri sağladı. Bu sözde değer stoklarının böylesine muzaffer bir on yıl geçirmesinin birkaç nedeni vardı. İlk olarak, pazarın geri kalanına göre daha ucuza başladılar. İkincisi, makul değerlemeleri, yatırımcıların düşük beklentileri olduğunun bir işaretiydi ve bu çalkantılı on yıl boyunca değerli hisse senetlerine yerleşik bir güvenlik marjı kazandırdı. Üçüncüsü, yüksek kazanç getirileri onları artan faiz oranlarına karşı daha az duyarlı hale getirdi.
Tüketici fiyat endeksinin önemli bir bileşeni olan emtialar daha da iyi koruma sağladılar. Petrol ve altının fiyatı on yılda beş kattan fazla arttı. Madencilerin, enerji şirketlerinin ve kömür üreticilerinin hisseleri büyük getiri sağladı. Nakit sahibi yatırımcılar da şaşırtıcı derecede iyi performans gösterdiler. Nakit, piyasalar düştüğünde kayıplardan kaçınarak yatırımcılara dipte ucuz varlıklar elde etme fırsatı sağladı. Kuru güçlerini İsviçre ve Almanya gibi enflasyona en az eğilimli ülkelerin para birimlerinde tutanlar özellikle başarılı oldular.
Bu yıl şimdiye kadar, finans piyasaları 1970'lerin oyun kitabına uygun hareket ettiler. Merkez bankacıları bir kez daha enflasyonun geri dönüşüne tepki vermekte yavaş kaldılar. Daha önceki on yılda olduğu gibi, yükselen fiyatlar küresel bir fenomen haline geldi. ABD 10 yıllık Hazine tahvillerinin getirisi neredeyse iki katına çıktığı için tahvil fiyatları düştü. Hisse senedi piyasasının performansı, enflasyon yükseldikçe değerlemelerin düşme eğiliminde olduğunu teyit ediyor. Değer hisseleri yine iyi performans gösterdi. Petrol fiyatı yükseldi ve emtia stokları enflasyonla mücadele konusundaki etkilerini gösteriyorlar. Yıl başında nakitte kalan yatırımcılar memnun; İsviçre Frangı satın alan döviz spekülatörleri daha da mutlu.
Farkına varılacak olan nedir? 1960'ların sonundan itibaren enflasyon grafiğinin gösterdiği gibi, enflasyon döngüsel bir olgudur. Bu dönemde Amerika Birleşik Devletleri'nde tüketici fiyatlarının yükseldiği üç ayrı dönem vardı: 1968'den 1970'e, 1973'ten 1975'e ve 1978'den 1980'e. Her döngü, merkez bankalarını para politikasını sıkılaştırmaya sevk eden bir enflasyon sürpriziyle başladı. Artan faiz oranları daha sonra ekonomiyi resesyona sürükledi. Her enflasyonist zirveden sonra, politika yapıcılar gardlarını gevşettiler ve bunun üzerine fiyatlar yeniden alevlendi. Her döngü boyunca, enflasyon oranı art arda daha yüksek seviyelerde zirve yaptı.
Enflasyon beklentileri geriye dönük olma eğiliminde olan yatırımcılar, “dur-kalk” döngüsü olarak bilinen şey karşısında şaşkına döndüler. Geçmişte kazananlar yarının kaybedenleri oldu. Emtiaların özellikle uçucu olduğu, bir anda baloncuklar oluşturduğu ve bir sonraki anda çöktüğü kanıtlandı. 1973'ten 1975'e kadar olan borsa düşüşünde, emtia stokları, temel malzemelerin fiyatından çok diğer hisselerle ilişkiliydi. Enflasyon zirve yaptıktan sonra, güvenli liman para birimleri çekiciliğini yitirdi ve düştü.
Mevcut enflasyon patlaması, öncekinden daha döngüsel olduğunu kanıtlayabilir. Merkez bankaları daha fazla para bastılar ve faiz oranlarını elli yıl öncesine göre daha düşük tuttular. Enerji krizinin görünürde bir sonu yok. Öte yandan, faiz oranlarının “daha uzun süre daha düşük” kalacağı varsayımı, finansal mimarinin derinliklerine yerleşmiş durumda ve sistemi hafif bir parasal sıkılaştırmaya karşı bile son derece savunmasız hale getiriyor. Küresel ekonomi bir borç dağının altında sendelerken, deflasyon kalıcı bir tehdit olmaya devam ediyor.
Yatırıma yönelik geleneksel “satın al ve tut” yaklaşımı bu ortamda pek mantıklı değil. 1970'lerin ilk yarısında, pek çok Amerikalı yatırımcının elinde bulundurduğu - %60'ı hisse senedi ve %40'ı tahvilde olan- referans portföy, değerinin yarısından fazlasını reel olarak kaybetti. Bugün, ABD hisse senetleri çok daha yüksek değerlemelerle işlem görüyor ve tahvil getirileri çok daha düşük. Önümüzdeki çalkantılı zamanlardan kurtulmak için yatırımcıların enflasyon döngüsünde yüzmeyi öğrenmesi gerekiyor.
Edward Chancellor, Londra, 23 Haziran 2022, Reuters
(Edward Chancellor, bir Reuters Breakingviews köşe yazarıdır.)
Seçkin Deniz, 28.06.2022, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.