11 Mart 2017 Cumartesi

SA4080/KY1-CÇ380: Çince'den Çeviri Üzerine

Not: Bu diyalog herhangi bir mealciye gönderme değildir.


Dedim: Pek sevinçli görünüyorsun, hayırdır?

Dedi: Nasıl sevinmem.. Çin’in efsane lideri Mao Zedong’un adını sık sık duyduğum ‘Teori Ve Pratik’ adlı yapıtını dilimize kazandırdım. Ne hazindir ki bugüne kadar kimse bütünüyle bu eseri dilimize çevirme gereksinimi duymamış.. yazık.


Dedim: Hakket öyle.. ben senin Çince bildiğini bilmiyordum.


Dedi: Bilmiyorum!


Dedim: Nasıl yani? Google çeviriden mi yaptın? Yahut başka bir çeviri programı?


Dedi: Hayır hayır.. Google çeviri yarım yamalak yapıyor.. sağın bir çeviri olmazdı.. başka bir program da kullanmadım.


Dedim: Tuhaf..

Dedi: Tuhaf olan ne?


Dedim: Hem Çince bilmiyorsun, hem çeviri programı kullanmadın ve fakat bilmediğin dilde bir eseri dilimize kazandırdın? Nasıl oluyor?


Dedi: Sözlük vasıtasıyla yaptım. Çokça Çin filmi izlemişim.


Dedim: Anladım, desem de anlamış değilim.. böyle bir şey olur mu?


Dedi: Niye olmasın? Ne yani sen Çince anlaşılmaz mı diyorsun?


Dedim: Öyle şey olur mu? Çince bilen anlar elbet.. yani bilmeyle ilişkili bir şey benim hayretim.


Dedi: Sözlük kullandım işte..


Dedim: Diyelim ki hani dilimizde kullandığımız bir takım deyimler vardır örneğin birine çabuk gelmesini anlatmak için ‘atla gel!’ deriz yahut mutlaka yapmasını istediğimiz bir şeyde ‘iki elin kanda da olsa gel-yap!’ deriz.. vb. bunları sözlük yardımıyla anlamak mümkün mü sence?


Dedi: Sen işi yokuşa sürüyorsun.. Çince anlaşılmaz de olsun bitsin.. iki milyar insandan fazlası anlamadan konuşuyor öyle mi?


Dedim: Yine karıştırıyorsun.. ben çince anlaşılmaz demiyorum.. bilmeyen biri sözlük aracılığıyla bir dilden başka bir dile bir şey çeviremez diyorum.. yüzdüm geldim, tümcesini bir yabancı sözlük yardımıyla nasıl kendi diline çevirir? Suda mı yüzmüş, deri mi yüzmüş.. yüzüncü olduğunu fark edip yarışı bırakıp mı gelmiş?


Dedi; Tümce bağlamında suda mı yüzmüş deri mi yüzmüş, koşuda mı yüzüncü olmuş bakılır anlaşılır.


Dedim; Diyorsun!


Dedi: Evet..


Dedim: Peki senin dilimize kazandırdığını söylediğin yapıtta yazılanların öyle olup olmadığını biz nasıl anlayacağız? Yanlış mı doğru mu? Nereden bileceğiz?


Dedi: Bana güvenmiyor musun?


Dedim: Tamam.. demek ki sana itimadı olanlarca doğru olmayanlarca yanlış olacak.


Dedi: Bana itimadı olmayanların kaybı o benim değil.


Dedim: Anladım.. hadi çeviriden bir parça oku da bu mühim dediğin eser neden bahsediyormuş anlayalım.


Dedi: Hemen çevirimden bir paragraf okuyayım.


Dedim; Bekliyorum.


Dedi: ‘Bizim felsefemizin temeli insan düşüncesinden bağımsız bir nesneler dünyasının var olmadığını savunan felsefi öğretidir. Materyalizme –bizim materyalizmimize- göre madde gerçek değil hayaldir ve evrendeki her şey zihinseldir. Hal böyle olunca maddi bir refah sağlama çabası aldatmacadır. Bu aldatmacayı da altyapıyı belirleyen üst yapının gayretleri yaratır.’


Dedim: Mao materyalist ve fakat maddenin zihinsel olduğunu söylüyor öyle mi?


Dedi: İnanmıyorsan al oku.. aynen öyle!


Dedim: İmdaaattt..






Cemal Çalık, 11.03.2017,  Konuk Yazar, Sonsuz Ark, Deneme







Sonsuz Ark'tan
  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz

Seçkin Deniz Twitter Akışı