“Gazze'de
Silahlı Soygun - İsrail, İngiltere ve ABD Filistinlilerden Çaldıkları Gazı
Ganimet Olarak Paylaşıyor”
Nafeez
Ahmed bu yazısında, İsrail'in "geçici ucuz gelir kaynağı" olarak
gördüğü, yılda 6-7 Milyar Dolar getirecek olan Gazze gazına ümitsiz bir şekilde
gözlerini diktiğini ifade ediyor. İngiltere'nin BG'si ve ABD'nin Noble Energy
şirketi bu kirli iş için sıraya girdiler; fakat ilk önce Hamas'ın Gazze'den
"temizlenmesi" ve Fetih'in Rus Gazprom şirketi ile yaptığı
müzakereleri kesmesi için sindirilmesi gerekiyordu.
"The
National Interest'e yazan Allison Good, benim Ecologist / Guardian' da
yayımlanan İsrail'in Gazze'yi işgalinde doğal gazın rolünü ortaya koyduğum
yazıma karşılık olarak, "İsrail'in şu anda Gazze'ye gerçekleştirmiş olduğu
saldırının kesinlikle enerji savaşı olmadığını" belirtiyor.
Belirtilen
yazıda geçen "komplo teorisyenleri, IDF'nin Koruyucu Hat Operasyonu'nu
Filistin gazı üzerinde kontrol sağlamak ve İsrail'in bir enerji krizine
girmesini engellemek için gerçekleştirdiği iddiasını öne sürmekten
vazgeçmediler" ifadesiyle beni "bayağı bir mantık, kanıt ve dil"
kullanan "kendinden menkul" uluslararası güvenlik muhabiri olarak
tanımlamaktadır. Akdeniz'deki İsrail rezervlerinden gaz üreten büyük petrol
şirketi Teksas merkezli Noble Energy için çalışan Allison Good şunları iddia
ediyor:
"İsrail hiç bir şekilde enerji krizi
yaşamamaktadır ve ivedi olarak ya da yakın gelecekte Gazze açıklarındaki doğal
gaza ihtiyacı yoktur. Gazze'yi vurarak İsrail enerji endüstrisine kazanç
sağlamak bir yana bunu yaparak önemli miktarda zarara uğrar."
Kanıt hoşuna
gitmezse görmezden gel
Oysa
Good'un yazısı aşırı basitleştirme ve çarpıtmalarla doludur. İsrail'in yeni
keşfedilen Tamar ve Leviathan sahalarının birlikte 30 trilyon feet küp gaza
sahip olduğunu, dış ihracat sürdürülürken aynı anda bu rezervin "İsrail'in
kendi enerji ihtiyacını önümüzdeki 25 yıl boyunca karşılamasının
beklendiğini" iddia etmektedir.
Good :
"İsrail Koruyucu Hat Operasyonu'nu Filistinlilerden Gazze Marine gaz
sahasını çalmak için kullanmıyor" derken kanıtları görmezden geliyor.
2011
yıllarının başlarında Başbakan Bimyamin Netanyahu, Gazze Marine rezervuarının
geliştirilmesi için Filistin yönetimi Başkanı Mahmud Abbas Ebu-Mazen'e yeni
müzakereler yapma önerisinde bulunmuştur.
İsrail
ekonomi gazetesi Globes'ta belirtildiğine göre: "Öneri Mısır'dan gelen
gazın kesilmesini takiben İsrail'in içine girdiği doğal gaz sıkıntısı sebebiyle
yapılmıştır."
Amerikan Noble
Şirketinin Gazze gazını gasp etmesi
Fakat
İsrail, 2012'den beri Gazze'nin Akdeniz açılarında bulunan ve tahmini olarak
1.2 milyar metreküplük kapasiteye sahip Noa South gaz rezervini tek taraflı
olarak geliştirmeye başlamıştır.
Globes
tarafından ifade edildiğine göre, İsrail daha önceleri Noa sahasını
geliştirmekten Filistin yönetimi ile diplomatik sorunlara yol açacağı endişesi
ile kaçınıyordu çünkü bu saha kısmen Gazze şeridi ekonomik bölgesindeki
Filistin yönetimi yetki sınırları içerisine giriyordu.
Allison
Good'un işvereni Noble Energy, İsrail Doğal Altyapı Bakanlığı'nı yapılacak
sondajın “rezervin diğer taraflarına yayılmayacağı” konusunda “ikna etti”.
Globes'un
belirttiğine göre; “İsrail, Gazze denizalanı içerisine giren Noa South
rezervuarını geliştirmek için Filistin Yönetimi ile işbirliği yapmak istedi.
Sonunda İsrail Noa rezervuarını herhangi bir resmi anlaşma olmaksızın
geliştirme kararı aldı.”
İsrail'in gizli gaz
görüşmeleri
Gazze
Marine gaz rezervlerinin kullanımı üzerine gerçekleştirilen İsrail-Filisin
görüşmeleri tekraren başarısızlıkla sonuçlanmasına rağmen bu durum İsrail'in
konuya ilgisini daha da artırdı.
Geçen
senenin Mayısında İsrailli yetkililer, Gazze’nin açık deniz kaynakları ve
rezervlerinin geliştirilmesine yönelik lisans sahibi olan İngiliz Gaz Grubu (BP
Group) ile aylarca süren gizli görüşmeler gerçekleştirdi.
ABD
Enerji Enformasyon İdaresi (EIA) verilerine göre Gazze Marine 1.6 trilyon kübik
fit miktarında iyileştirilebilir gaza sahiptir ve “Gazze açık deniz bölgesi
daha fazla enerji kaynağına sahip olabilir.”
İlave
kaynakların miktarının belirlenmesi daha fazla araştırma gerektirmektedir ancak
bu konudaki çalışmalar “İsrail, Gazze ve Mısır deniz sınırlarının belirsizliği”
nedeniyle sınırlıdır.
Üst
düzey İsrailli kaynaklar, ABD Başkanı Barack Obama'nın İsrail'e gerçekleştireceği
ziyarette İsrailli liderler ile yapacağı görüşmeler sırasında Gazze gaz
meselesinin gündeme gelmesinin beklendiğini ifade etmektedir.
Gazın asıl sahibi
Filistinliler saf dışı bırakılmıştır
Yapılan
görüşmelerde Netenyahu’nun şahsi temsilcisi Yitzak Molcho ve Dörtlü’nün (ABD,
İngiltere, AB, Rusya) özel Ortadoğu temsilcisi sıfatıyla eski İngiltere
başbakanı Tony Blair de bulunuyordu.
Filistinli
liderler ise “politik hassasiyetler ve Filistin yönetimi ile Hamas arasındaki
ilişkilerin karmaşıklığı” sebebiyle bu görüşmelerden hariç tutulmuştu.
Görüşmelerin
gerçekleştiği yılın Ekim ayında Financial Times, “BG Group öncülüğündeki
yatırımcılar tarafından Filistin yönetimi adına sahaların sömürülmesini”
isteyen Netanyahu’nun Gazze Marine gaz
projesini güçlü bir şekilde desteklediğini bildirdi.
Planlara
göre sahalardan 2017 yılı itibariyle gaz üretimi yapılabilecek ve “yıllık 6-7
Milyar Dolar’lık gelir” elde edilebilecekti. Enerji endüstrisinde bulunan bir
kaynağın FT’ye verdiği beyanata göre:
“İsrail
şu anda Gazze Marine’yi kullanışlı alternatif bir gaz kaynağı olarak görebilir
özellikle de Mısır’dan gaz taşıyan boru hatlarının Sina yarımadasındaki kargaşa
sebebiyle devre dışı kaldığı bir dönemde. Netanyahu hükümeti, Akdeniz gaz
rezervlerinden daha büyük bir miktara tekabül eden, kendi ürettiği doğal gazın
%40 kadarını ihraç etmeyi planlaması nedeniyle muhalif politikacıların
eleştirileri ve hukuki sorunlarla karşı karşıyadır. İsrail, Tamar ve Leviathan
açık deniz gaz sahalarını geliştirmekte olan Noble ve Delek Energy
öncülüğündeki konsorsiyuma olan bağımlılığını Gazze sayesinde azaltabileceğini
düşünmektedir.”
Gaz anlaşmasının
iptali
Fakat
Good tarafından aynı ay içerisinde The National’da belirtildiği gibi çözülmemiş
olan bir problem var: “Gazze Şeridi’nin ve dolayısıyla Gazze Marine’nin fiili
anlamda yönetimi Hamas’ın elinde bulunmaktadır.
Filistin Yönetimi Hamas adına
müzakere gerçekleştiremez ve İsrail’in Ramallah ile gerçekleştirebileceği
herhangi bir anlaşma Gazze tarafından kesinlikle geçersiz ve hükümsüz ilan
edilecektir. Aynı zamanda İsrail hala Hamas ile müzakereyi ret etmektedir.”
Gazze
gazının sömürülmesi için İsrail ve BG Group yetkilileri arasında
gerçekleştirilen görüşmelere rağmen Netanyahu, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry
tarafından Gazze Marine’ye yönelik bir teklif içeren 4 Milyar Dolarlık ekonomik
teşvik inisiyatifini bozdu.
Netanyahu
neden sürekli olarak Gazze gazı ile ilgili müzakereleri sürdürürken Filistin
varlığının bu anlaşmada yer almasına engel oluyor ve onları devre dışı
bırakıyordu?
İsrail gaz
rezervleri şişirilirken tüketim az gösterildi
İsrail
hükümeti Enerji ve Su Kaynakları Bakanlığı’nda çalışan üst düzey bilim adamları
olan Sinai Netanyahu ve Shlomo Wald tarafından hazırlanmış bir raporun ışığında
Gazze gazına erişimin mercek altına alındığını daha önceki makalemde belirtmiş
ama bu Noble Energy tarafında yer alan Allison Good tarafından görmezden
gelinmişti.
Ulusal
gaz politikasına yönelik olarak Tzemach komitesine gönderilen bu rapor dışarıya sızan kopyasının Ha’aretz tarafından ele geçirilmesine kadar gizli tutulmuştu.
Tzemach
komitesi, hükümete gazın %53’ünü ihraç etme önerisinde bulunmuş ama geniş çaplı
olarak yapılan “uygun olmayan idare” ve
rezervlerin kasıtlı olarak yüksek gösterilmesi suçlamalarını takiben bu miktarı
%40’a düşürmüştür.
Gerçektende
İsrailli bilim adamlarının raporuna göre hükümetin gaz politikası İsrail’in
gelecekteki gaz ihtiyacını düşük tahminlerle, ülkenin gaz üretim potansiyelini
ise yüksek tahminlerle gösterme temeli üzerine inşa edilmiştir.
Bilim
adamları tarafından ifade edildiğine göre gerçekte “İsrail’in doğalgaz ihtiyacı
şimdiye kadar bildirilenden %50 daha fazladır ve açık deniz rezervleri 40
seneden daha az bir sürede boşalacaktır.”
İsrail’in büyüyen
gaz sıkıntısı
Tzemach
komitesi tarafından elde edilen en iyimser tahminlere göre İsrail’in gaz
ihtiyacı önümüzdeki 25 sene için 364 Milyar metreküptür. Yukarıda bahsedilen
bilim adamları ise 2040’a kadar gaz ihtiyacının 650 Milyar metreküp olduğunu,
senelik tüketilecek gaz miktarının 40 Milyar metreküp olduğunu öngörmektedir.
Bu
koşullar altında “İsrail hiç gaz ihraç etmese bile 2055’e gelindiğinde açık
deniz rezervlerini tamamen tüketmiş olacaktır.” Ayrıca bu değerlendirme “gazın
tümünün ticari anlamda çıkarılabilir olmadığını” göz ardı etmektedir.
Sonuç
olarak İsrail’in aynı anda hem gaz ihraç etmesi hem de ülke içi tüketim için
yeterli miktarda gaz ayırabilmesi mümkün değildir.
Eğer
İsrail gaz kaynaklarından yoksun kalırsa “2035 itibariyle küresel ölçekte
petrol üretiminin düşmeye başlaması beklenmesine rağmen enerji ihtiyacını
karşılayabilmek için yeniden petrole dönmek zorunda kalacaktır.” Uzmanlar
“petrol üretiminin %15 azalması durumunda bile fiyatın %550 artacağını” ifade
etmektedir.
Abartılı
rakamlara rağmen Sara, Myra, Ishai ve Elijah-3 gibi İsrail’in yeni gaz
keşiflerinden bazılarının sürekli düşük performans göstermesi endişeleri daha
da artırmaktadır.
İsrail 2015’te gaz sıkıntısı
ile karşı karşıya iken Gazze’nin gazı geçici, ucuz bir çaredir
Paris’te
bulunan Observatoire Méditerranéen de L'Energie (OME)’de hidrokarbon bölüm
başkanı olan Sohbet Karbuz geriye bakıp değerlendirildiğinde gazın çoğununticari anlamda iyileştirilebilir olmadığını belirtmektedir. Karbuz, Journal of
Energy Security dergisinde şöyle diyor: “Olası kaynakların herhangi bir
yüzdesinin ticari olarak üretilebileceği noktasında herhangi bir kesinlik
bulunmamaktadır.”
Karbuz'un,
yere göğe sığdırılamayan Tamar ve Leviathan sahalarına referansla işaret ettiği
gibi İsrail'in gaz ihracatı politikası “bir yandan abartma ve ümit karışımının
diğer yandan ise eldeki rezervler ve muhtemel kaynakların üzerine inşa
edilmiştir.”
Aralık
2013'te başlaması planlanan İsrail'in Leviathan rezervlerindeki sondaj
çalışmaları düşük derinliklerdeki yüksek gaz basıncı nedeniyle daha sonraya
ertelenmiştir.
Tüm
bunlar olurken Jewish Business Insider'da yer alan bir raporda şu ifadeler yer
alıyordu: “Leviathan'ın geliştirilmesinin ertelenmesi, 2015'ten itibaren gaz
sıkıntısına girecek olan İsrail ekonomisi üzerinde büyük etkilere sebep
olabilir.”
İsrail,
geçici bir çare olarak Gazze Marine'ye ihtiyaç duyuyor fakat bunun ucuz
olmasını isterken hiçbir Filistin oluşumunun rezervlerden faydalanmasını ise
istemiyor.
İngiltere Dışişleri
Bakanlığı-”İsrail maksimum fiyatı ödemeyecek”
Washington'da
bulunan Filistin düşünce kuruluşu Al-Shabaka'nın Bilgi edinme Özgürlüğü
Hareketi kapsamında elde etmiş olduğu İngiltere Dışişleri Bakanlığı (FCO) resmi
belgeleri bu konuya farklı bir ışık tutmaktadır.
Kasım
2009 tarihinde FCO Yakın Doğu Grubu ve İngiltere'nin Tel Aviv Başkonsolosluğu
arasında gerçekleşen e-posta yazışmalarına göre İsrail Gazze gazı için piyasa
fiyatını ödemeyi ret etmiştir. Dışişleri yetkililerinden birinin ifadeleri
şöyledir:
İsrail
gaz için maksimum fiyatı ödemeyecektir, doğrudan Filistin Yönetimine bir pay
vermeyi de garanti etmemektedir. Dolayısıyla BG, gazı deniz yatağından
çıkarmayıp ödenecek fiyat kesinleşene kadar bunu bekletmekte ve diğer
rezervlerden faydalanmaktadır.”
29
Haziran 2010 tarihli diğer bir e-postada ise “İsrail ve Kıbrıs arasında,
İsrail'e kesin anlamda bir gaz ihracatçısı olma fırsatını tanıyan büyük
miktarda gaz rezervleri keşfedilmiş olmasına rağmen, İsrailli yetkililer “yeni
bulunan kaynaklar tam kapasite olarak çalışmaya başlayana kadar Gazze Marine'yi
geçici bir önlem olarak görmüşlerdir” ifadeleri yer almaktadır.
8 Şubat
2011 tarihinde İngiltere’nin İsrail büyükelçisi Matthew Gould FCO’ya gönderdiği
e-postada, “Gazze’nin İsrail’e
bağımlılığını azaltma; İsrail gaz kaynaklarını artırma ve Filistin’e yönelik
fırsatları genişletme düşüncesiyle İsrail’in Gazze gaz rezervlerini
geliştirmeyi planladığını” yazıyor.
British Gas ve
İsrail, Hamas’ı saf dışı bırakmak için anlaştı
İsrail’i
endişelendiren en büyük engeller; Hamas, Filistin Yönetimi ve güçlü, bağımsız
bir Filistin devleti ihtimalidir.
Avrupa
Parlamentosu dış politikalar genel direktörlüğü raporuna göre “taraflar
arasındaki itimatsızlık, özellikle Filistin tarafındaki politik bölünmeler
müzakerelere engel oluşturmuştur.”
Hamas
2006 senesinde seçimle yönetime geldiğinde, İsrail ve Filistin Yönetimi
arasında yapılmış olan anlaşmaların hükümsüz olduğunu ve Gazze Marine
kaynaklarının hukuki anlamda sahibinin Hamas olduğunu beyan etmiştir.
Fakat BG
Group ve İsrail yetkilileri, Hamas’ı devre dışı bırakacak bir strateji
planladılar. Ağustos 2007 tarihinde bir BG yetkilisi Jerusalem Post’a şu
açıklamayı yapıyordu:
“BG ve
İsrail, ‘Filistin Yönetimi-Filistin Yatırım Fonu’ için ayrılmış olan fonların,
Filistin Yönetimi Gazze Şeridi’nde tekrar kontrolü sağlayana kadar uluslar
arası bir banka hesabında tutulması üzerinde ‘mutabakata’ vardılar.” Böylece “BG ve İsrail, Filistin Yönetimi
Hamas’ı Gazze Şeridi’nde güçten düşürmeyi başarana kadar paranın uluslar arası
bir banka hesabında tutulmasını ve bu sayede paranın terörle alakalı
faaliyetlerin fonlanmasında kullanılamaz hele gelmesini amaçlıyordu.”
Hamas Gazze’den
temizlenmelidir
İsrail
Altyapı Bakanlığı’nda çalışan bir görevlinin Jerusalem Post’ta yayınlanan
ifadesine göre planın amacı, “Hamas’ı tamamen devre dışı bırakacak bir ödeme
planı yaparak İsrail kaynaklı paranın yanlış ellere geçme ihtimalini ortadan
kaldırmaktı.”
Aynı sene
içerisinde, İsrail savunma bakanlığı görevlisi-eski IDF Genelkurmay başkanı-
Moshe Ya’alon, Gazze gazını elde etmek için tek çare olarak Hamas’ı ortadan
kaldıracak bir askeri saldırı gerçekleştirilmesi gerektiği yönündeki
düşüncesini açık bir şekilde savunmuştur.
Ya’alon
“Filistin gazından elde edilecek gelirin sonunda İsrail’e karşı terör amaçlı
kullanılacağından” endişe ediyordu. “Sadece Hamas ile sınırlı olmayan” bu
tehdit, Fetih kontrolündeki Filistin Yönetimini de kapsıyordu. Gazdan elde
edilecek kazancın “Filistinli terör gruplarına ulaşımını” engellemenin
“imkânsız” olduğunu belirten Ya’alon sözlerini şöyle tamamlıyordu: ”Hamas’ı
Gazze’nin kontrolü noktasında tamamen ortadan kaldıracak geniş kapsamlı bir
askeri operasyon olmaksızın, radikal İslami hareketin onayı olmadan hiçbir
sondaj çalışmasının gerçekleşmeyeceği gayet açıktır.”
Ya’alon
tarafından 2007 senesinde dile getirilen endişeler-ve Gazze’de gaz üretimine
başlamak için askeri güç kullanma ihtimali- günümüzdeki olaylarla alakalıdır.
İsrail’in şu anki Gazze saldırısında görev başında bulunan Ya’alon, Dökme
Kurşun Harekâtı’ndan bir yıl önce düşündüğü planı uygulama pozisyonundadır.
İsrail’in Gazze
üzerindeki hâkimiyetinin genişletilmesi
Dolayısıyla
Filistinli temsilcilerin-Fetih veya Hamas-İsrail ve BG Gas arasında
gerçekleştirilen son müzakerelerin dışında bırakılması hata ile yapılmamıştır.
Filistin
Yönetimi başkanı Mahmud Abbas İsrail’den bağımsız olarak Gazze Marine gazını
geliştirmek için Rus Gazprom şirketi ile anlaşma yolları ararken Netanyahu
tamamen egemen bir Filistin devleti kurulmasını asla ve kat’a onaylamadığını
açık bir şekilde beyan etmiştir ki Amerikan yetkililerine göre Netanyahu’nun
barış sürecini kasıtlı olarak sabote etmesinin sebebi de budur.
Bu
denklemde yer alan diğer bir faktör ise Gazze gazına yönelik tekliflere üç
İsrailli firma ve Samedan Oil’dan oluşan bir konsorsiyum olan Yam Thetis’in
yasal olarak yaptığı itirazdır
Samedan,
National Interest çalışanı Allison Good’un da işvereni olan Amerikan Petrol
şirketi Noble Energy’nin bir alt kuruluşudur ve Gazze’yi de kapsamına alan Noa
South sahası içerisinde çalışmaktadır.
Yam
Thetis tarafından itiraz için kullanılan argüman şudur: “Filistin Yönetimi bir
devlet değildir ve Gazze açıklarında sondaj yapma yetkisi verme hakkı yoktur,
dolayısıyla BG Filistin sularında sondaj yapma hakkına sahip değildir.”
Sonuç
olarak Noble Energy şirketler birliği, İsrail adına ve Filistinliler hesabına
Gazze Marine sahasında sondaj bölgesini genişletme hakkına sahip olmalıdır.
Engellerin ortadan
kaldırılması-Hamas ve Filistin Yönetimi
Oslo
Mutabakatı’ndan beri Filistin Yönetimine ait deniz yetki alanı sahilden 20
deniz miline çıkarılmış olmasına rağmen Gazze deniz yetki alanını aşamalıolarak %85 azaltan İsrail, miktarı 20’den 3 deniz miline indirmiş ve Gazze
Marine üzerindeki Filistin egemenliğini yok saymıştır.
Fakat
2015’te bir enerji krizi ile karşı karşıya gelme riskine rağmen İsrail’in Gazze
gazına erişim yönünde gittikçe artan inadı karşısındaki temel engel sadece
uzlaşmaz Hamas değildir, diğer yanda Batı’nın jeopolitik eğride yer alan rakibi
Rusya ile anlaşma yolları ararken yeterince esnek olmayan Filistin Yönetimi
bulunmaktadır.
İsrail’in
bizzat kendisinin sorumlu olduğu iki-devlet çözümünün engellemesi ve Hamas’ın
devre dışı bırakılmasından sonra Gazze gazını üretmeye başlamak için geriye
kalmış gözüken tek seçenek, Amerikan ve İngiliz enerji şirketleri arasında
gerçekleşecek gizli anlaşmalardır.
Bunlara
rağmen kendini savunma bahanesiyle başlatılan IDF’nin Gazze operasyonunun tek
sebebi, Marine gaz rezervlerini kendi başına geliştirme arzusu taşıyan Filistin
yönetimini Gazze sahasında kalıcı olarak etkisiz bırakmak ve rezervler üzerinde
hâkimiyetini beyan eden Hamas’ı bertaraf etmek değildir.
Nafeez Ahmed(*), 24 Temmuz 2014
Tamer Güner, 01.08.2014, Sonsuz Ark, Konuk Yazar, Çeviri
Sonsuz Ark'ın Notu: (Başlık Sonsuz Ark tarafından eklenmiştir.) İsrail,
2009’da Hayfa'nın 90 kilometrelik batısındaki açık denizde keşfedilen Tamar
sahasında 283 milyar metreküplük ve onun 47 kilometre güneybatısındaki
Leviathan sahasında 530 milyar metreküplük rezerv buldu. Tamar'da, Mart 2013'te
üretime başlandı, Leviathan sahasının da 2017'de üretime geçmesi bekleniyor.
İsrail Enerji Bakanlığı, 2015'te ülkenin enerji ihtiyacının yarısının, yerli
doğalgazla karşılanacağını, 2017'de de net ihracatçı olunabileceğini
açıklamıştı.
Gazze
Marine gaz sahası
Filistin,
1999'da British Gas (BG) ve ortağı Atina merkezli Lübnanlı Sabbah ve Kuri
ailelerine ait Consolidated Contractors International Company (CCC) ile 25
yıllığına anlaşma imzaladı. Buna göre, offshore sahalarda arama hakkının yüzde
60’ı BG’ye, yüzde 30’u CCC’ye ve yüzde 10’u Filistin Kalkınma Fonu’na ait.
Anlaşma, saha geliştirmesi ve doğalgaz boru hattı yapımını da içeriyor.
BG’nin
lisansı tüm Gazze deniz sahasını kapsıyor ve İsrail’in gaz tesislerine bitişik
konumda. BG, 2000’de Gaza Marine-1 ve Gaza Marine-2 olmak üzere Gazze Şeridi’ne
30 kilometrelik mesafedeki iki yere sondaj yaptı ve 603 metre derinlikte
yaklaşık 38 milyar metreküplük rezerve ulaştığını açıkladı ancak henüz üretime
başlanmadı. Filistin yönetiminin projeksiyonuna göre, yaklaşık 2.5 milyar
dolarlık gelir getirecek ve İsrail’den elektrik üretimini azaltarak 560 milyon
dolarlık tasarruf sağlayacak.
(*)Dr.
Nafeez Mosaddeq Ahmed, Londra’da bulunan
Institute for Policy Research & Development yönetici müdürüdür.
İngiliz Dışişleri, Kraliyet Askeri Akademisi ve ABD Dışişleri için danışmanlık
yapmaktadır. Yaptığı çalışmalar 9/11 Komisyonu tarafından resmi olarak
kullanılmıştır. The Guardian’da bileşik çevre, enerji, ekonomik krizler
jeopolitiği üzerine yazıları yayınlanmaktadır. Son Kitabı, A User's Guide to
the Crisis of Civilization: And How to Save it (2010) adını taşımaktadır. Yeni
kitabı Zero Point bu Ağustos ayında piyasaya çıkacaktır.
Makalenin
Orijinali: