SA1088/DT28: Yolda kalmış Eşekler

"Yolda kalmış olanlar da onlar değildi, insana sığındığı halde donarak ölmeye terk edilmiş olanlar değildi, bizdik..."

İnsanların gözlerine bakmaktan hoşlanmıyorum artık; büyüdüm çünkü ve hangi bakışın hangi şeyleri anlattığını biliyorum. Ben büyüdükçe gözlerimdeki bakışlar da değişti tabi. İçimden gözlerimi kullanarak dışarıya bakan o meraklı çocuk, insanların gözlerini kaçırdıklarında küstüklerini ya da bakmaya cesaretli olmadıklarını öğrendi.

Yüzlerce, binlerce başka bakışın sığıp-sıkıştığı çok az anlam vardı; hüzünlü, sevinçli, korkak, cesur, öfkeli, mülayim, âşık, mağdur, mazlum, gaddar, zâlim, merhametli, vicdansız, meraklı, umursamaz, özgüvenli ve yalancı. Belki birkaç daha fazla anlam; hepsi bu. Milyarlarca insan için çok az. Demek ki sınırlı bir dünyamız var; ne kadar modern ve çağdaş olursak o kadar çok azalıyordu içimizin sesleri.

Çocuk kışlarımızın heyecanlı çıtırtıları vardı. Yağan yağmurların oluşturduğu küçük ve sığ göletler olurdu geniş arsalarda ve soğuk kış günlerinde donarlardı. Koşa düşe gider, çizmelerimizle kırardık buzları, sağlam olanları bulur üzerinde kayardık.  Her tarafımız ıslanırdı, ama üşümezdik.

Kar yağmazdı Çukurova'ya; her yeri karla kaplanırdı ülkemin, ama topraklarımıza oynayacağımız, top yapıp birbirimize fırlatacağımız kar yağmazdı. Kardan adam hayal ederdik; pamuktan kardan adam yapardık. Kimse olmazdı sokaklarda biz çocuklardan başka. Bazen birkaç kedi bazen de birkaç köpek... Onları da derme çatma kulübeler yaparak, ateş yakarak ısıtır, evlerimizden ekmek getirir beslerdik.

İnsanların gözlerine bakmaktan hoşlanmadığımı soğuk ve karlı bu günlerde sokağa bırakılan ve donmuş sarkıtlarla kuşanmış bedenlerinde ölümü ayakta karşılayan eşekleri haber sayfalarında görünce fark ettim. Eşekler insana ve insana dair her bakışa sırtlarını dönmüşler ve öylece, sessizce bir duvarın dibine kümelenmişlerdi... İçimden kopup giden şeylerin kırıla kırıla gidişini duyduğumda insandan iğrendim; insana dair bir şey duymak istemedim.

İnsansız yapamayan bir hayvan, insana hizmet etmek için yaratılan en elverişli evcil hayvan eşek. Kış ortasında donarak ölmeye terk edilmiş, ölmekten başka seçeneği kalmayan eşekler, insana küsmeyi akıllarına getiremezlerdi ki. Gözlerini göremezdim onların, karla kaplı göz kapaklarının gerisinden nasıl baktıklarını bilemezdim. Ayakta duruyorlardı öylece.

Ayakta duruyorlardı merhametsiz insana inat. Kar yağmış üstlerine ve bedenlerinde eriyip giderken donuvermiş işte. Eşek inadı değil onlarda olan, olan sadece çaresizlik; asıl onları öyle bırakıp gidende olan inat, insan inadı önemli. Sahiplerinden belediyeye kadar, gördüğü halde geçip giden herkese kadar her türden insanın merhametsizliği, eşeği değerli kılıyordu gözümde.

Doğanın hiçbir yerinde tutunamamış eşekler, insana sığınmışlardı ve bakıp da görmeyen insanın merhametsizliği ile donarak ölmeye terk edilmişlerdi. Onlara bakıp da onları görmeyen insanların gözlerine bakıp da ne görecektim ki? Anlamsız mazeretleri mi? Herhangi bir fayda ummadıkları zaman tüm duyarlılıklarını yitiren insan yaratığının yaptığı vicdansızlığı izah edecek herhangi bir şey olabilir mi?

İnsan hayvana nasıl muamele ediyorsa ürettiği medeniyetin kalitesi de o kadardır. Sıcak evlerine tıkılıp, sadece süt ve et veren hayvanlarını beslemeye odaklanmış olan bir medeniyet, bir hukuk anlayışı hiçbir zaman insana değer vermez. Hayvana değer vermeyen insan, çıkarı olmadığında insana neden değer versin ki? 

"Yolda kalmışa" diyor Allah, yolda kalmışın türünü, cinsini belirlemeden söylüyor bunu, "Yolda kalmışa bak!"

Yolda kalmış, donarak ölmeye terk edilmiş eşeklerin hesabını da soracak Allah bizden. Sıcak bir ahır, eski bir battaniye, birkaç avuç arpa, kurumuş yaprak ya da yemek artığı bulamamak onların cezası değildi, bizim cezamızdı kendimize kestiğimiz. Kimsenin yüzüne bakamayacak olan bizdik çünkü; eşekler değil. 

Yolda kalmış olanlar da onlar değildi, insana sığındığı halde donarak ölmeye terk edilmiş olanlar değildi, bizdik.

Doğa Toprak, 10.01.2015, Sonsuz Ark 

Doğa Toprak Yazıları