Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
A battle of egos? How does the conflicts in Sudan look from Tel Aviv?
Egoların Savaşı mı? Sudan'daki Çatışmalar Tel Aviv'den Nasıl Görünüyor?
A- İsrail, Sudan'daki huzursuzluğun (Abraham) barış anlaşması ihtimalini ortadan kaldırmasından korkuyor.
(Israel fears Sudan unrest could end prospects of peace treaty- Barak Ravid, Tel Aviv, Axios)
Üç İsrailli yetkili, İsrail'in Sudan ordusunu ve paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) grubunu yöneten generallerle ilişkilerini kullanarak 270'ten fazla kişinin ölümüne neden olan çatışmalara derhal son vermeleri çağrısında bulunduğunu söyledi.
Sudan'ın Hartum kentinde Sudan Silahlı Kuvvetleri ile paramiliter Hızlı Destek Güçleri arasındaki çatışmalar sırasında dumanlar yükseliyor. Fotoğraf: Getty Images aracılığıyla Ahmed Satti/Anadolu Ajansı
Neden önemli? İsrail'in son üç yılda Sudan'la normalleşme süreci ve hem ordu komutanı General Abdülfettah El Burhan hem de Hemedti olarak bilinen HDK (RSF) lideri General Muhammed Hamdan Dagalo ile kurduğu ilişkiler, onu savaşan iki generali etkilemeye çalışmak için eşsiz bir konuma getirdi.
- İsrail'in de motivasyonu var. İsrailli yetkililer bana mevcut çatışmaların ülkeyi harap edeceğinden, sivil bir hükümetin kurulmasını engelleyeceğinden ve İsrail ile Sudan arasında bir barış anlaşması ihtimalini sona erdireceğinden büyük endişe duyduklarını söylediler.
Hızlıca hatırlayalım: Sudan, 2020 yılında İsrail ve bazı Arap ülkeleri arasında Trump'ın arabuluculuğunda imzalanan İbrahim Anlaşması'nın bir parçasıydı.
- Ancak bir yıl sonra Sudan'da ordunun yönetime el koyması, ABD yardımlarının askıya alınmasına ve İsrail ile Sudan arasındaki normalleşme sürecinin dondurulmasına yol açtı.
Perde arkası: İsrailli yetkililer, İsrail Dışişleri Bakanlığı'nın son yıllarda normalleşme süreci konusunda El Burhan ile, Mossad istihbarat teşkilatının da güvenlik ve terörle mücadele konularında Hemedti ile temas halinde olduğunu söyledi.
- Çatışmalar başlamadan önce İsrailli yetkililer, Sudan'da sivil liderliğinde bir hükümetin atanmasına yol açması beklenen çerçeve anlaşmayla ilgili görüşmeleri yakından takip ettiklerini söylediler.
- İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen Şubat ayında Hartum'u ziyaret ettiğinde, El Burhan'ı iktidarı sivil bir hükümete geri verme konusunda ilerlemeye çağırdı ve bu olmadan bir barış anlaşmasına varmanın zor olacağını açıkça belirtti.
Üst düzey bir İsrailli yetkili, geçen hafta İsrail hükümetinin sivil bir hükümetin atanmasına ilişkin bir anlaşmanın saatler olmasa da günler içinde gerçekleşeceğinden emin olduğunu ve anlaşmanın bozulup hafta sonu çatışmaların başlamasıyla hayal kırıklığına uğradığını söyledi.
- İsrailli yetkililer, Beyaz Saray ve Dışişleri Bakanlığı'nın Pazar günü İsrail'i savaşan iki generali ateşkes konusunda anlaşmaya zorlamak için yardıma çağırdığını söyledi. İsrail Dışişleri Bakanlığı yetkilileri El Burhan tarafıyla, Mossad yetkilileri ise Hemedti tarafıyla konuşarak her iki tarafı da gerilimi düşürmeye çağırdı.
Ne diyorlar? "Sudan'daki olayları endişeyle takip ediyoruz. İsrail, Sudan için istikrar ve güvenlik istiyor," dedi İsrail Dışişleri Bakanlığı sözcüsü.
- "İsrail, hükümet değişikliği sürecinin geniş bir uzlaşıyla sonuçlandırılabilmesi için tüm tarafları şiddetten kaçınmaya ve iç uzlaşı yoluna geri dönmeye çağırmaktadır."
Büyük resim: İsrail, Sudan'da çıkarları olan ve mevcut kriz de dahil olmak üzere kuzeydoğu Afrika ülkesindeki siyasi duruma müdahil olan birkaç ülkeden sadece biridir.
- Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır'ın Sudan'la derin ilişkileri var. Hemedti Mısır'ı El Burhan ile işbirliği yapmak ve Sudan ordusuna yardım etmek için savaş uçakları ve asker göndermekle suçladı. Mısır iddiaları reddetti ve kuvvetlerinin ortak bir askeri tatbikat için Sudan'da olduğunu söyledi.
- Suudi Arabistan ve BAE son yıllarda birçok Sudanlı siyasi liderin uğrak yeri oldu. Her iki ülke de ABD ve İngiltere'nin de dahil olduğu "Sudan için Dörtlü" grubunun bir parçası.
- Norveç, BM ve Afrika Birliği de dahil olmak üzere diğer ülkeler ve uluslararası örgütler de Sudan'daki durumla ilgilenmektedir.
- Rusya'nın da Sudan'da çıkarları var. Çeşitli raporlara göre, Wagner paralı asker grubu ülkedeki altın madenleriyle ilgileniyor. Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bir gün önce Hemedti Moskova'yı ziyaret etmiş ve Rus yetkililerle görüşmüştü.
Ne izleyeceğiz? Üç İsrailli yetkili, İsrail'in resmi kararının krizde taraf tutmamak ve ateşkes çağrısı dışında herhangi bir arabuluculuk çabasına dahil olmamak olduğunu söyledi.
- Ancak yetkililer çatışmaları durdurmanın en iyi yolunun Afrika Birliği ve Sudan'ın bazı komşularının acilen Hartum'a bir heyet göndererek diplomatik görüşmelere başlamaları ve her iki tarafı da çatışmaları durdurmaya ikna edecek garantiler vermeleri olduğunu düşündüklerini de sözlerine ekledi.
***
B- Sudan'ın rakip generalleri "ülkeyi rehin aldı", egoların savaşı ölümcül hale geldi
(Sudan's rival generals "hold country hostage" as battle of egos turns deadly- Barak Ravid, Tel Aviv, 21 Nisan 2023, Axios)
Sudan'da son yedi günde 400'den fazla kişinin ölümüne neden olan çatışmaların merkezinde egoların savaşı ve iktidar mücadelesi yer alıyor.
General Abdul Fattah al-Burhan (L) ve General Mohammed Hamdan Dagalo Eylül 2021'de. Fotoğraflar: Getty Images aracılığıyla Mahmoud Hjaj/Anadolu Ajansı
Büyük resim: Her iki taraf da Cuma günü üç günlük ateşkese uyacaklarını söyledi. Ancak şu ana kadar çatışmalar devam etti ve askeri şef General Abdul Fattah al-Burhan ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK-RSF) başkanı General Muhammed Hamdan Dagalo - Hemedti olarak biliniyor - arasındaki rekabet o kadar derin ki, her iki tarafın da daha fazla kan dökülmeden kalıcı bir ateşkesi kabul etme şansı zayıf görünüyor.
Özet: El Burhan ve Hemedti ülkenin demokrasiye geçiş sürecini iki kez rayından çıkardı.
İlk olarak Ekim 2021'de iki general bir araya gelerek askeri bir darbe yaptı ve 2019'daki halk ayaklanmasının uzun süredir diktatör olan Ömer El Beşir'i görevden almasının ardından iktidara gelen sivil liderliğindeki kabineyi ve başbakanı görevden aldı.
- El Burhan, sivil partiler ve ordu arasındaki kırılgan güç paylaşım hükümetini feshetti, olağanüstü hal ilan etti ve seçimler yapılana kadar ordunun yöneteceğini söyledi. El Burhan fiili hükümdardı ve Hemedti de onun yardımcısıydı.
- Ancak çok geçmeden iki general birbirlerine düşman olmaya başladı. Müzakereler hakkında bilgi sahibi dört kaynağa göre, ülkeyi yeniden demokrasi yoluna sokmak için görüşmeler başlarken gerilim hızla tırmanmaya başladı.
- Müzakerelerde yer alan Sudanlı bir kaynak, düşmanlığın son haftalarda, El Burhan ve Hemedti'nin birbirlerine merhaba demeyecekleri ya da görüşmeler de dahil olmak üzere herhangi bir kelime alışverişinde bulunmayacakları kadar kökleştiğini söyledi.
Perde arkası: Bu gerginlikler geçen hafta iki generalin sivil bir hükümetin yeniden kurulmasını sağlayacak bir anlaşmaya varılmasındaki son tıkanma noktasında ortak bir zemin bulamamaları üzerine patlak verdi.
- Üst düzey bir ABD'li yetkili ve Sudanlı kaynağın Axios'a verdiği bilgiye göre bu anlaşmazlık, sivillerin yönetimindeki bir Sudan'da askeri emir komuta zincirinin nasıl olacağı konusunda yoğunlaşıyordu.
- Üst düzey ABD'li yetkili ve bir başka Amerikalı yetkili, El Burhan'ın en üst düzey askeri figür ve sivil hükümete doğrudan rapor veren tek kişi olmak isterken, Hemedti'nin ordu komutanından geçmek zorunda kalmadan sivil liderlere doğrudan kendi kanalının olmasını talep ettiğini söyledi.
- Sudanlı kaynak, müzakereler sırasında tartışılan fikirlerden birinin de iki general arasında, her birine kararlar üzerinde veto yetkisi verecek bir güç paylaşımı mekanizması olduğunu söyledi.
Sudanlı kaynak anlaşmanın geçen hafta imzalanmaya hazır olduğunu söyledi. ABD, İngiltere, Suudi Arabistan ve BAE'den oluşan "Sudan Dörtlüsü" her iki tarafa da bir teklif verdi. "Neredeyse anlaşmaya varmıştık."
- ABD'li yetkililerden biri, Dışişleri Bakanı Tony Blinken'in El Burhan'ı arayarak, sivil geçişe dönme taahhüdünü hatırlatarak, son pürüzlü noktayı çözmeye çağırdığını söyledi.
- Ancak durum hakkında bilgi sahibi olan ayrı bir kaynak Axios'a verdiği bilgiye göre, o zamana kadar iki general arasındaki görüşmeler çöktü ve her iki taraf da silahlı bir çatışmaya hazırlanmaya başladı,
Olaylar nasıl gelişti? Söz konusu kaynak, Hemedti'nin saldırısından korkan El Burhan'ın geçen hafta başında Hartum'a takviye birlikler göndermeye başladığını söyledi.
- Hemedti aynı zamanda kuvvetlerini başkentin kuzeyindeki Merowe hava üssüne göndermeye başladı; burada Mısır savaş uçakları ve pilotlarının El Burhan'a yardım etmek için bulunduğunu iddia ediyordu ki bu iddia ordu komutanı ve Mısır tarafından yalanlandı.
- El Burhan, HDK (RSF) birliklerinin hava üssüne ve Hartum'a hareketini bir provokasyon olarak gördü ve 13 Nisan'da HDK (RSF) milislerine karşı güçlü bir kamuoyu uyarısı yayınladı. İki gün sonra Hartum ve çevresinin yanı sıra diğer şehir ve kasabalarda da çatışmalar patlak verdi. Ülkenin demokrasiye geçiş süreci bir kez daha rayından çıkmıştı.
- ABD'li yetkililerden biri, "Bu, şu anda tüm ülkelerini rehin tutan ve bir emir komuta zinciri üzerinde anlaşamadıkları için ülkelerine önemli hasar ve yıkım getiren iki adam arasındaki çöküştür" dedi.
Son durum: Çatışmalar başladığından bu yana ABD ve aralarında İngiltere, Suudi Arabistan, BAE, İsrail, Mısır, Norveç, Afrika Birliği ve BM'nin de bulunduğu pek çok müttefiki ve ortağı defalarca ateşkes çağrısında bulundu.
- Ateşkeslerin yürürlüğe girmesinden sonraki bir saat içinde 24 saatlik insani ateşkes için yapılan iki girişim de başarısız oldu ve hem El Burhan hem de Hemedti birbirlerini suçladı.
- Üst düzey ABD'li yetkili, "Her iki tarafın da çeşitli suçlamalarına odaklanmıyoruz çünkü bu dikkatimizi dağıtıyor," dedi. "Asıl mesele bu iki adamın da geçiş sürecinin raydan çıkmasında oynadıkları roldür .... Suçlanacak çok şey var. Ancak şu anda odak noktamızın %100'ü çatışmaları durdurmak."
Sırada ne var? Diplomatik baskıların ardından HDK (RSF) ve ordu Cuma günü ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarla Müslümanların Ramazan Bayramı tatilinde 72 saatlik bir ateşkese uyacaklarını duyurdu. Ordunun açıklamasında ateşkesin akşam saatlerinde başlayacağı belirtildi, ancak iki tarafın belirli bir zaman üzerinde anlaşıp anlaşmadığı belli değildi. Yerel saatle 19:30 itibariyle Hartum'un bazı bölgelerinde çatışmalar devam ediyordu.
- Blinken yaptığı açıklamada ateşkes ilanını memnuniyetle karşıladığını ancak "çatışmaların devam ettiğinin ve iki güç arasında ciddi bir güvensizlik olduğunun" açık olduğunu söyledi.
- Uygulanması halinde ateşkes, uluslararası kuruluşların evlerinde mahsur kalan Sudanlılara ve ciddi tıbbi eksikliklerle karşı karşıya olan hastanelere çok ihtiyaç duyulan insani yardımı sağlamasına olanak tanıyacaktır.
- BM Sudan'daki insani durumu "felaket" olarak nitelendirdi. Bazı BM kuruluşları da dahil olmak üzere pek çok yardım grubu şiddet olayları nedeniyle insani yardım faaliyetlerini askıya aldı.
- Dışişleri Bakanlığı, ABD ve diğer küresel güçlerin de geçici bir ateşkesin "daha kalıcı bir ateşkesin önünü açabileceğine" inandığını söyledi.
- ABD'li üst düzey yetkili, "Şu anda amaç, hem Körfez'den, hem Afrikalılardan, hem uluslararası örgütlerden, hem de ABD'den mümkün olduğunca çok sesi görüşmeye dahil etmek, her ikisine de en azından geçici olarak savaşmayı bırakmaları için yalvarmak, böylece Sudan'a sivillerin liderlik etmesiyle sonuçlanacak bir müzakereye geri dönebiliriz" dedi.
Evet ama: Hem Burhan'ı hem de Hemedti'yi tanıyan Sudanlı kaynak, generallerden biri zafer ilan etmeden önce onları çatışmayı durdurmaya ikna etme konusunda şüpheci.
- Kaynak, "İlişkilerinde geri dönülmez noktayı geçtiler" dedi.
- Yetkililere göre İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen ve İsrail Dışişleri Bakanlığı Genel Müdürü Ronen Levy, çatışmaların başladığı bir haftadan uzun bir süreden beri El Burhan ve Hemedti'ye mesajlar gönderiyor ve doğrudan konuşarak onları ateşkesi uygulamaya çağırıyor.
- İsrail Dışişleri Bakanlığı yetkilileri hem El Burhan hem de Hemedti'nin İsrail'in önerisini göz ardı etmediklerini ve bu öneriye olumlu baktıkları izlenimi verdiklerini söyledi.
- Sudan Silahlı Kuvvetleri sözcüsü ve Hemedti'nin bir danışmanı Axios'un yorum taleplerine hemen yanıt vermedi.
- İsrail Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, İsrail'in çabalarını Biden yönetimi ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi bölge ülkeleriyle koordine ettiğini ve onları teklif hakkında bilgilendirdiğini söyledi. ABD'li bir yetkili de Biden yönetiminin teklif hakkında bilgilendirildiğini doğruladı.
- "Sudan'da çatışmalar başladığından bu yana İsrail ateşkese varmak için farklı kanallardan çalışıyor. İki tarafla kaydettiğimiz ilerleme çok cesaret verici. Eğer İsrail'in Sudan'daki savaşı ve şiddeti durdurmaya yardımcı olabileceği bir yol varsa bunu yapmaktan büyük mutluluk duyarız" dedi.
- İsrail'in de motivasyonu var. İsrailli yetkililer geçen hafta Axios'a yaptıkları açıklamada mevcut çatışmaların ülkeyi harap edeceğinden, sivil bir hükümetin kurulmasını engelleyeceğinden ve İsrail ile Sudan arasında bir barış anlaşması ihtimalini ortadan kaldıracağından endişe duyduklarını belirttiler.
- İkili, Ekim 2021'de askeri bir darbeye önderlik ederek, dört yıl önce uzun süredir iktidarda olan Ömer El Beşir'in bir halk ayaklanmasıyla devrilmesinin ardından başlayan demokrasiye geçişi rayından çıkardı.
- Ancak iki general arasındaki anlaşmazlıklar, özellikle ordu, RSF ve sivil partilerden oluşan bir koalisyonun geçtiğimiz Aralık ayında ordunun iktidarı devretmeyi kabul ettiği bir ön siyasi anlaşma imzalamasının ardından hızla tırmanmaya başladı.
- Son çatışmalarda yüzlerce kişi öldü ve binlerce kişi yaralandı. Ülkenin bazı bölgelerinde BM'nin son günlerde "felaket" olarak nitelendirdiği bir insani kriz yaşanıyor.
- Aralarında ABD'nin de bulunduğu çok sayıda ülke, Hartum'da ve ülkenin diğer şehirlerinde devam eden çatışmalar nedeniyle hafta sonu diplomatik personelini tahliye etti ve büyükelçiliklerini kapattı.
Seçkin Deniz, 24.04.2023, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
Güncel Notlar:
Sudan ordusu, ABD, İngiltere, Fransa ve Çin'den gelen yabancı diplomatların ve yabancı uyrukluların askeri uçaklarla Hartum Havalimanı'ndan tahliyesinin birkaç saat içinde başlayacağını duyurdu.
1- Sudan'ın başkenti Hartum'daki 100'e yakın ABD diplomatik personeli dün gece üç Chinook helikopterin toplam 2 bin 600 kilometre yol kat ederek yaptığı yolculukla tahliye edildi. Helikopterler Hartum'da 1 saat kaldıktan sonra Etiyopya istikametinde uçarak Sudan'ı terk etti. ABD diplomatik ve savunma kaynakları tahliye operasyonu sırasında darbeci Acil Müdahale Kuvvetlerinin bir desteği ya da yardımı olmadığını özellikle vurguladılar.
Bu arada karayolundan araç konvoyları ile Port Sudan'a nakledilen yabancı ülke vatandaşlarının denizden tahliyesi için de hazırlıklar sürüyor. Bahreyn'de konuşlu ABD Donanması 5. Filo unsurları Port Sudan açıklarına konuşlandı. Suudi Arabistan ise 15 Nisan'da darbenin ilk günü Hartum Havalimanında vurulan S. Arabistan Havayolları uçağının yolcu ve mürettebatını tahliye etti.
S. Arabistan kendi vatandaşlarının yanı sıra 12 ülke vatandaşının daha tahliyesi için çalışma yürütüyor. Öte yandan diplomatik personelini tahliye etmeyi başarmış olsa da Sudan'da halen 16 bin ! kadar Amerikan vatandaşı olduğu ABD diplomatik kaynakları tarafından teyit edilmekte
İsveç, Sudan'daki vatandaşlarını tahliye için bu ülkeye 400 asker gönderecek.
2- Sudan Merkezi Doktorlar Sendikası bugün, ordu ile Hızlı Devlet Kuvvetleri arasında ülkenin farklı bölgelerinde meydana gelen çalışmalarda 264 sivilin hayatını kaybettiğini, bin 543 sivilin ise yaralandığını duyurdu. Sendika bugün Facebook üzerinden yayınladığı paylaşımda, Hızlı Destek Kuvvetler ile silahlı kuvvetler arasında devam eden çatışmalarda ‘çok fazla sivilin hayatını kaybettiğini’ bildirildi.
Açıklamada, ölü ve yaralı sayısının sanıldığından daha çok olduğuna dikkat çekilerek, ülkedeki güvenlik durumu ve hareket zorluğu nedeniyle hastanelere ulaşılamadığına işaret edildi. Sendika dün, Hartum dışında şiddetli çatışmaların yaşandığı diğer şehirlerde de çok fazla ölü ve yaralı olduğunu kaydetti.
ABD
ABD Başkanı Joe Biden (Cumartesi) geç saatlerde ABD güçlerinin ABD büyükelçiliği personelini Hartum'dan tahliye etme görevi yürüttüğünü duyurdu ve ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmaya son verilmesi çağrısında bulundu.
Biden yaptığı açıklamada, "Bugün benim emrimle ABD güçleri, hükümet çalışanlarını Hartum'dan çıkarmak için bir operasyon gerçekleştirdi. Hartum'daki görevlerini cesaret ve profesyonellik ile yerine getiren büyükelçilik personelimizin olağanüstü bağlılığından gurur duyuyorum" dedi.
Biden, 'büyükelçilik çalışanlarını güvenli bir yere taşıyan askerlerin olağanüstü becerisi' için teşekkürlerini dile getirerek, Suudi Arabistan, Cibuti ve Etiyopya'nın bu süreçte yardımcı olduğunu sözlerine ekledi.
AFP'ye göre, çatışma ikinci haftasına girerken Biden 'derhal ve koşulsuz ateşkes, insani yardıma engelsiz erişim ve Sudan halkının iradesine saygı gösterilmesi' çağrısında bulundu.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABD'nin Hartum'daki büyükelçiliğindeki operasyonları geçici olarak askıya aldığını ve Sudan'da devam eden çatışmalar ışığında tüm Amerikalı çalışanları ve ailelerini güvenli bir şekilde tahliye ettiklerini söyledi.
Blinken yaptığı açıklamada, "Sudan'daki Amerikalıların güvenlikleri ve bölgedeki Amerikan vatandaşlarını buradaki durumdaki son gelişmelerden haberdar etmelerine yardımcı olmaya devam edeceğiz. Düşmanlıkların kalıcı olarak durdurulması için bayram ateşkesini genişletin" dedi.
TÜRKİYE
Türkiye'nin Hartum Büyükelçiliği, Sudan'da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmalar nedeniyle yurda dönmek isteyen Türkiye vatandaşlarının yarın tahliye edileceğini duyurdu.
Büyükelçilikten yapılan açıklamada, "Sudan genelinde devam etmekte olan çatışmalar ışığında yapılan güvenlik değerlendirmeleri neticesinde, bilhassa çatışma bölgelerinde bulunan vatandaşlarımızın yarın (23 Nisan Pazar) kara yoluyla üçüncü bir ülke üzerinden ülkemize tahliye edilmesine karar verilmiştir" ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, şu bilgilere yer verildi:
"Tahliye edilecek vatandaşlarımızın, 22 ila 24 saat sürmesi öngörülen seyahate uygun olarak, rahat ayakkabı ve kıyafetler tercih etmeleri, su ve gıda dahil, en fazla 8 kilogramlık el bagajının yanı sıra, pasaport ve kimlik belgelerini yanlarında bulundurmaları gerekmektedir."
Açıklamada, vatandaşların toplanma ve hareket noktaları olarak "1. Yer: Rotana, Al Salaam Otel (Hareket Saati: 06.00), 2. Yer: Nur Camii, Kafuri (Hareket Saati: 06.30), 3. Yer: Wad Medeni (Hareket Saati: 7.30)" bilgisi verildi.
Açıklamada, "Bu aşamada tahliye olmak isteyen vatandaşlarımızın belirtilen saatlerde toplanma noktalarında hazır bulunmaları, Büyükelçiliğimiz WhatsApp gruplarını ve sosyal medya hesaplarını yakından takip etmeleri önemle duyurulur" denildi.
SUUDİ ARABİSTAN
Suudi Arabistan, ülke vatandaşlarının yanı sıra 11 ülkeden insanların kapsama alındığı plan doğrultusunda, 158 kişinin dört gemiyle Port Sudan’dan Cidde’ye getirildiğini duyurdu. Tahliye, Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın Sudan’daki Suudi vatandaşlarını takip edilmesi ve yardım sağlanması direktifleri doğrultusunda yapıldı. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Sudan'dan tahliye edilen Suudi vatandaşları ile aralarında diplomatlar ve uluslararası yetkililerin de bulunduğu çok sayıda kardeş ve dost ülke vatandaşlarının Suudi Arabistan donanması ve silahlı kuvvetlerinin diğer birimleri desteğiyle yürütülen tahliye operasyonuyla geldikleri bildirildi.
Açıklamada, tahliye edilen 92 kişinin Suudi, diğer 66 kişinin da Kuveyt, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır, Tunus, Pakistan, Hindistan, Bulgaristan, Bangladeş, Filipinler, Kanada ve Burkina Faso vatandaşı olduğu aktarılırken, yabancı uyrukluların ülkelerine dönüşlerini kolaylaştırmak için Suudi Arabistan’ın tüm temel ihtiyaçlar karşılayacağı kaydedildi.
KATAR
Katar, ordu ile HDK arasındaki çatışmaların yaşandığı Sudan'da bulunan tüm vatandaşlarını tahliye ettiğini duyurdu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid bin Muhammed el-Ensari, yerel basına yaptığı açıklamada, "Sudan'daki Katar vatandaşlarının tamamı tahliye edildi" ifadesini kullandı. Sudan'da ateşkesin sağlanmasını istediklerini belirten Ensari, barışçıl çözüm ve diyalog çağrısı yaparak krizin diplomatik yollarla çözülmesi gerektiğini kaydetti.
HOLLANDA
Hollanda Dışişleri Bakanı Wopke Hoekstra, Sudan'da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmalar nedeniyle yurda dönmek isteyen Hollanda vatandaşlarının tahliye edileceğini duyurdu.
Bakan Hoekstra, sosyal medya hesabından konuya dair paylaşımda bulundu.Sudan'daki Hollandalıların yanında olduklarını vurgulayan Hoekstra, "Sudan'daki vatandaşları tahliye etmek için çeşitli ülkeler tarafından operasyon düzenleniyor. Hollanda da buna Ürdün'deki Dışişleri ve Savunma Bakanlığından bir ekiple katılıyor. Hollandalıları olabildiğince hızlı ve güvenli şekilde tahliye etmek için ellerinden geleni yapacaklardır" ifadelerini kullandı.
FRANSA
Fransa, Sudan'da ordu ile HDK arasında devam eden çatışmalar nedeniyle bu ülkedeki vatandaşlarını tahliye etmeye başladı.
Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, ülkenin, şiddetli çatışmaların ikinci haftaya girdiği Sudan'da diplomatik personeli ile vatandaşları için hızlı tahliye operasyonu başlattığı belirtildi. Açıklamada, Dışişleri Bakanlığı, Savunma Bakanlığı ve Avrupalı müttefiklerin koordinasyonuyla gerçekleştirilen operasyonda Fransız vatandaşlarının yanı sıra Avrupalı diplomatlar ve vatandaşların da dahil edildiği ifade edildi.
YUNANİSTAN
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Sudan'da yaşanan olaylar nedeniyle bu ülkedeki vatandaşlarının tahliyesi için Hava Kuvvetlerine ait askeri nakliye uçaklarının Mısır'a konuşlandırılacağını duyurdu. Dendias, Sudan'da 15 Nisan'da başlayan ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmalarda mahsur kalan Yunan vatandaşlarının tahliye operasyonuna yönelik açıklamalarda bulundu.
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'in kararıyla Yunan Hava Kuvvetlerine ait askeri nakliye uçakları ve askeri personelin tahliye operasyonlarına katılmak üzere Mısır'da hazır bekletilmesi kararı alındığını aktaran Dendias, "Vatandaşlarımız iki haftadır şiddetli çatışmaların yaşandığı Hartum'da mahsur durumda. Hükümetin ilk andan itibaren önceliği, Yunan vatandaşlarının güvenliği ve korunması" dedi.
3- TÜRKİYE'NİN SUDAN'DAKİ ÇATIŞMALARA YÖNELİK TUTUMU VE TAHLİYELER
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre… Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 20 Nisan günü Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdülfettah Abdurrahman el-Burhan ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı, Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Muhammed Hamdan Dagalo ile ayrı ayrı telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 22 Nisan günü Sudan Dışişleri Bakanı Ali Al Sadık ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Bakan Çavuşoğlu diğer ülkelerin Dışişleri Bakanlarıyla da temas halindedir. Pek çok ülke, kendi vatandaşlarının tahliyesi için ülkemizden yardım talebinde bulunmaktadır.
Hartum’daki ilk grup vatandaşımızın (140 kişi) 23 Nisan günü karayoluyla Etiyopya üzerinden tahliye edilmesi süreci başladı. Bu vatandaşlarımız Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’ya doğru yoldalar. Vatandaşlarımız Etiyopya’dan havayoluyla ülkemize intikal ettirilecek.
Hartum Büyükelçiliğimizin belirlediği diğer iki toplanma alanındaki vatandaşlarımız ise sahadaki güvenlik koşulları da dikkate alarak mümkün olan ek kısa süre içinde tahliye edilecek.
Darfur eyaletinin Nyala şehrinde bulunan Türkiye-Sudan Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Türk çalışanlarına yönelik tedbirler ayrıca değerlendirilmekte olup, hastane zor koşullar altında hizmet vermeye devam etmektedir.
ABD, İngiltere ve diğer bazı ülkeler yalnızca kendi Büyükelçilik personelini Sudan’dan çıkartabilmişlerdir. Herhangi bir vatandaş tahliyesi yapamamışlardır.
Hartum’daki Türk Büyükelçiliği faaliyetlerine kesintisiz devam etmekte ve tahliye çalışmalarını sürdürmektedir. Büyükelçiliğimizin tahliye edilmesi bu aşamada söz konusu değildir. (Habertürk, 23 Nisan 2023)
4- Başkent Hartum'daki yüksek güvenlikli ülkenin en büyük hapishanesi "Kobar Cezaevi"inden 1200 mahkum kaçtı. HDK milisleri cezaevi baskın yaptı, güvenlik görevlilerini öldürdü, tutukluların kaçılması sonucunda panikle toplu kaçış yaşandı. Kober Hapishanesi birçok eski Sudanlı yetkiliye ev sahipliği yapıyordu Ömer El Beşir'in de kaçtığı iddialarına karşı, Ömer El Beşir'in ev hapsinde olduğu söyleniyor.
5- Sudan'da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmalar 2. haftasına girdi : 413 kişi hayatını kaybetti, 3 bin 551 kişi yaralandı.
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.