"Nasıl ki bireylerin önceliklerinde köklü değişiklikler yaşanıyor ve yaşanacak ise, bu durumu işletmeler ve ülkeler için de kabul edebiliriz. Ülkelerin daha kapalı bir ekonomiye dönmeleri, önceliklerinin kendi toplumları üzerine kayması, globalleşme döneminin sonu anlamına da gelecektir."
Umutsuz olunca umut aranmaz mı?
“Bizim mahallenin çocukları çok umutsuz. Öyle ki, umutsuz oldukları için umut da aramıyorlar, ama her zaman umut vardır.” Gerçek yaşama dair bir belgeselden alıntı.
İnsanlık tarihinden daha uzun bir yaşam süresine sahip olan ve hayatta kalma becerisi çok yüksek olan virüslerin en popüler oldukları döneme şahitlik etmek virüs için bir şey ifade etmese de insanlık tarihi için ciddi bir anlam ifade edecek.
Belki virüsün de haberi yok, ama atalarımız öyle bir şey söylemiş ki tam da yaşadığımız durumu anlatır bir içerik üretmişler “Şüyûu vukûundan beter”. Genel olarak her yıl yaşanan grip salgınlarının içerisin de yer alan Kovid virüsü ne oldu da dünya da tüm yaş ve gelir gruplarınca en çok bilinen virüs tipi oldu?
Meselemiz bu değil, meselemiz vukûu mevzu bittikten sonra ne olacak? Hasar tespiti, ekonomik alan da ne zaman yapılmaya başlanacak? Karşımıza ne çıkacak?
Genel olarak, yaşanılan bu sanal gerçekliğin dünyada şablon kırılmasına yol açacağı yönünde beklenti ve yorumların ortaya çıkmış olması, ayrıca ekonomistler (televizyon yorumcusu olanlar değil) tarafından mevcut yetersiz veriler ile yapılmaya çalışılan tahminler, modellemeler ve bu çalışmalara dayanılarak yayınlanan makaleler hiç de iç açıcı değil.
ABD için 1929 Büyük Buhranı’ndan daha büyük bir ekonomik ve sosyal bir buhran beklentisi hakim olmaya başladı. Ayrıca, aynı beklentiler Avrupa Birliği ve birlik dışında kalan ülkeler için de yazılmaya başlandı. ABD'de işsiz sayısının 45 ila 50 milyon civarında olması bekleniyor ki vak'adan önce bu sayı 3.5 milyon civarlarında idi.
Ayrıca, globalleşmiş bir dünya ekonomisi, finans sistemi, sosyal yaşam düzeninin aniden sert bir şekilde fren yapması, tabiri caiz ise tüm dünya halklarını ya cama yapıştırdı ya da camdan dışarı fırlattı. Büyük markaların global baz da üretim, satış ve pazarlama yapılanmaları, kovid sonrası dönem de karşılarına ciddi bir sorun olarak çıkacak. Özellikle ani arz ve talep şokunun yaşanması, üretim ve tedarik zincirinin durması, tüketici beklenti, korku ve tercihlerinin yeniden şekillenecek olması arz ve talep dengesinin yeniden oluşması için ciddi bir süreye ihtiyaç duyuracaktır.
Burada yaşanan ve yaşanacak olan dengesizlik, sektörler bazında da etkisini farklı olarak hissettirecek, olumsuz yönde etki edeceği sektörlere bağlı diğer sektörler için de ciddi ve benzer sorunların yaşanmasına yol açacaktır.
Ayrıca, işletmelerin yaşayacakları gelir kayıpları, başta çalışanlar olmak üzere, yaratılan katma değer üzerinden gelir elde eden devlet hazineleri için de büyük sorun olacak, bu sorun özellikle hızlı ve plansız kaynak tüketimi dönemi olan kovid sonrası için nasıl yönetilebileceği noktasın da ciddi belirsizlikler içermektedir.
Ülke yönetimlerinin makro düzeyde ele alacakları maliye, para ve istihdam politikaları kaynakların kısıtlanması sonucunda, para basma gücü ve imkanı olan ülkeler için enflasyon ve faiz artışı riskini göze alarak yönetmeye çalışacakları bir süreç olacak iken, bu imkandan yoksun ülkeler için bambaşka bir açmaz olarak karşılarına çıkacaktır.
İşe gidemeyen ve düzenli gelir elde etme şansı azalan çalışan kesimin ve bu kesimin maruz kalacağı finansal sıkıntıların ülkeye sosyo-ekonomik yansımaları, başta bankacılık sistemi olmak üzere ciddi bir yük doğuracak, toplumun sağlıklı bir yapıda yaşaması için alınması gereken tedbirler ise ülke yönetimlerinin en büyük öncelikli işi haline gelecektir.
Nasıl ki bireylerin önceliklerinde köklü değişiklikler yaşanıyor ve yaşanacak ise, bu durumu işletmeler ve ülkeler için de kabul edebiliriz. Ülkelerin daha kapalı bir ekonomiye dönmeleri, önceliklerinin kendi toplumları üzerine kayması, globalleşme döneminin sonu anlamına da gelecektir.
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz