27 Mart 2020 Cuma

SA8462/SD1653: Bir Deglobalizasyon (*) Salgını mı?

Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, Princeton Üniversitesi Tarih ve Uluslararası İlişkiler profesörü ve Alman ekonomik tarihi ve küreselleşme uzmanı, Uluslararası Yönetişim İnovasyon Merkezi kıdemli üyesi Harold James'a aittir ve Coronavirus-Covid-19'un geçmişte bazı örneklerde görüldüğü gibi bir dönemin değişmesi anlamına gelebileceğine, küreselleşmenin sona ermesine (deglobalizasyon) neden olabileceğine odaklanmaktadır. Analiz'in yayınlandığı 28 Şubat 2020'de 50 ülkeye yayılmış iken, o tarihten 26 Mart 2020'ye kadar Avrupa, Asya, Avustralya, Amerika ve Afrika kıtasını etkisi altına alarak yayılan Corona Virüsü (Covid-19) bulaştığı tesbit edilen vak'a sayısı 200 ülkede 500 bin 542'ye ulaşarak küresel bir salgına dönüştü. Salgın nedeniyle dünya genelinde 22 bin 334 kişi hayatını kaybetti. ABD'nin vaka sayısında kısa süre içinde İtalya ve Çin'i geçmesi bekleniyor. (27 Mart 2020 00:30 bültenleri: ABD, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında 82 bin 179 vaka sayısı ile Çin ve İtalya’yı geride bırakarak dünyada ilk sıraya yerleşti. Bakınız: 26 Mart'a ait güncel istatistikler) Cumhurbaşkanı Erdoğan 25 Mart 2020'de yaptığı Ulus'a Sesleniş konuşmasında analizde işlenen temel hususa yönelik yaklaşımını şöyle ifade etmiştir: "Dünya bu salgın hastalığın ardından hiç bir şeyin eskisi gibi olmayacağı yepyeni bir küresel, siyasi, ekonomik, sosyal sistemin inşa edileceği bir döneme doğru gitmektedir. Türkiye olarak bu yeni döneme çok büyük avantajlarla ve güçlü bir altyapıyla giriyoruz. Önümüzdeki 2023 hedeflerimize umduğumuzdan daha kısa sürede ulaşabileceğimiz bir fırsat duruyor. Aydınlık yarınlar bizi bekliyor." ABD ve Avrupa Birliği'nin bütün kurumlarıyla hizmet ettiği Neoliberal-Satanist düzenin çöktüğü bu dönemde birçok farklı analiz insanlığın geleceğini şekillendirme çabası ile telif edilmektedir.  Tartışılan şey her zaman tarihteki formundadır: Covid-19 salgını, zaten çökmekte olan satanist bir düzenin çöküşünü kontrol altında tutmak ve başka bir düzene evrilişini temin etmek için sağlanmıştır ya da kendi doğal akışında ilerleyen bir virüs enfeksiyonunun yayılması İlahî bir ceza olarak mı tanımlanmalıdır? Bu iki temel yaklaşımdan başka bir üçüncü yaklaşımı da dikkate almak zorundayız; Evrendeki hiçbir şey Allah'ın izni olmadan gerçekleşemez, ancak eğer satanistler insan ırkına tuzak kurmuşlarsa, Allah, tuzaklarını başlarına geçirebilecek bir şekilde onları kendi tuzaklarında yakalayacak olan tek güçtür ve şimdi şu an yaşamakta olduğumuz da budur. ABD-Avrupa-Çin ve Rusya biyolojik silah laboratuvarlarına sahip ülkeler olarak hangi virüsler üzerinde ve hangi amaçla çalıştıklarını artık saklayamamaktadırlar. İnsanlık Dünya Sağlık Örgütü'nün de dahil olduğu bu satanist çarkın insanlığa kurduğu komploları çözecek ve karşı tedbir alacak bilince ulaşmış durumdadır. İnsan, Allah'a dua etmesi gerektiğini idrak etmiştir. Bu Satanizm için büyük bir yenilgidir.,
Seçkin Deniz, 27.03.2020

A Pandemic of Deglobalization?
"Bu aşamada, bulaşıcılık azalmadan veya etkili, her yere ulaşan bir aşı keşfedilmeden önce COVID-19 salgınının ne kadar kötü hale geleceğini söylemek mümkün değildir. Her durumda, eğer kriz geniş kapsamlı, tarihsel olarak önemli bir küresel değişime yol açarsa şaşırmamalıyız."

Çin'in Wuhan kentinde başlayan yeni koronavirüs salgını COVID-19'un küresel bir salgına dönüşmesi mümkündür. Yaklaşık 50 ülke, bulaşma vak'alarını doğrulamış durumda ve bulaşma mekanizmasının kesin yapısı belirsizliğini koruyor.


Salgın hastalıklar sadece hastalık ve ölüm trajedilerine neden olmamaktadır. Bu tür kitle ölçekli tehditlerin her yerde bulunması ve bunlara eşlik eden belirsizlik ve korku, yeni davranış ve inançlara yol açmaktadır. İnsanlar hem daha şüpheli hem de daha güvenilir olurlar. Her şeyden önce, yabancı veya garip görünen herhangi bir şeye karşı daha az istekli hale gelirler.


Kimse COVID-19 salgınının ne kadar süreceğini bilmiyor. Kuzey yarımkürede bahar havasının gelişiyle daha az bulaşıcı olmazsa, dünyadaki sinir popülasyonlarının bir aşı geliştirilinceye ve yayılıncaya kadar beklemesi gerekebilir. Bir diğer önemli değişken, birçok ülkede Çin'de olduğundan önemli ölçüde daha az yetkili olan halk sağlığı otoritelerinin etkinliğidir.


Her durumda, fabrika kapanışları ve üretim askıya alma işlemleri, küresel tedarik zincirlerini zaten bozuyor. Üreticiler uzun mesafeli güvenlik açıklarına maruz kalmalarını azaltmak için adımlar atıyorlar. Şimdiye kadar, en azından finansal yorumcular belirli sektörler için maliyet hesaplamalarına odaklandı: otomobil üreticileri parça sıkıntısı konusunda endişeli; kumaştan mahrum bırakılmış tekstil üreticileri, lüks mal perakendecileri ve özellikle yolcu gemilerinin bulaşıcı yataklar haline geldiği turizm sektörü müşterilerinin ihtiyaçlarını karşılayamaz hale geldi.


Ancak, yeni belirsizlik ortamının küresel ekonomi için daha genel olarak ne anlama geldiği konusunda nispeten az bir yansıma olmuştur. COVID-19 krizinin uzun vadeli sonuçlarını düşünürken, bireyler, şirketler ve hatta hükümetler bile karmaşık koşullu sözleşmelerle kendilerini korumaya çalışacaktır. Virüsün belirli bir ölümcül seviyeye ulaşması durumunda yeni finansal ürünlerin otomobil üreticilerine ödeme yapacak şekilde yapılandırıldığını hayal etmek kolaydır. Yeni sözleşmelere olan talep, para kazanma olasılıkları çoğaldıkça yeni baloncukları bile artırabilir.


Tarih, bir sonraki adım için ilginç örnekler sunar. 1635 ve 1637 arasında Hollanda'daki 'lale çılgınlığı'nı takip eden ünlü finansal krizi düşünün. Bu bölüm özellikle iyi biliniyor çünkü İskoç gazeteci Charles Mackay'ın1841 tarihli kitabı, Olağanüstü Popüler Sanrılar ve Kalabalıkların Deliliği adlı kitabı alınması gereken dersleri içeriyor. Mackay'a göre, lale krizi, sermayenin spekülatif dalgalanmalarını kendi zamanında demiryollarına ve Kuzey ve Güney Amerika'daki diğer endüstriyel gelişmelere dönüştürdü. Kitap boyunca, her bölümden mizah çıkarak, kelimenin tam anlamıyla serveti yutan lale soğanlarına yapılan yanlış yatırımlarıyla cahil denizcilerin hikayelerini anlatıyor.


Ancak kültürel tarihçi Anne Goldgar'ın bize hatırlattığı gibi Mackay, çılgınlığı anlatırken Otuz Yıl Savaşıları ile meşgul olan orduların yaydığı veba'nın son derece yüksek ölüm oranına ulaştığını belirtmeyi ihmal etmişti. Veba, 1635'te Hollanda'yı vurmuştu ve Ağustos ve Kasım 1636 arasında Haarlem kentinde zirveye ulaşmıştı; bu tam olarak 'lale çılgınlığı'nın ortadan kalktığı zamandı.


Spekülatif sermayenin lale soğanlarına koşması, veba kurbanlarının sürpriz mirasçılarına tahakkuk eden bir nakit dalgası tarafından körüklendi. Laleler bir tür vadeli işlem piyasası olarak hizmet etti, çünkü lale soğanları, kimsenin çiçeğin karakterini inceleyemediği kış aylarında takas edilmişti. Ayrıca hak sahibinin çocukları ilkbaharda hala yaşıyorsa ödenecek bir fiyat öngören karmaşık sözleşmelere konu olmuşlardı (aksi halde, soğanlar bedava takas edilmiş olacaktı).


Bu vahşi, kıyamet ortamındaki finansal spekülasyonlar belirsizlikten doğmuştu. Ancak bu, sık sık materyalizmin kanıtı olarak yeniden yorumlanıyor, cümbüş, dinsiz lüksler ve yabancı ekzotik gibi suçlamalara malzeme oluyordu. Ne de olsa laleler aslen Osmanlı Türkiyesinin yabancı kültüründen gelmişti.


Bugün olduğu gibi, erken modern Avrupa'nın salgın hastalıkları büyük komplo teorilerini doğurmuştu. Hastalığın kökeni ne kadar az belirgin olursa, bazı kötücül etkilere atfedilme olasılığı o kadar artar. Kapı kapı dolaşarak yüzeylere bulaşıcı  maddeler bulaştıran uğursuz kapüşonlu figürler hakkında dolaşan hikayeler. Yabancılar - yabancı tüccarlar ve askerler - ve marjinal yoksullar suçlandılar.


Yine, ondokuzuncu yüzyıldan bir kaynak bugün için etkili dersler sunmaktadır. Alessandro Manzoni’nin 1827 tarihli romanı Betrothed (I Promessi Sposi)'de, komplo, 1630'lu yıllarda Milano'daki veba salgını sırasında en yüksek noktasına ulaşır, ki bu da Milano'yu yöneten yabancı İspanyol Habsburg monarşisi tarafından değil, yabancılar tarafından sunulan bir bela olarak kabul edilir. Roman, Risorgimento'da İtalyan milliyetçiliği için güçlü bir katalizör olmuştur.


Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, COVID-19 salgını bugünün milliyetçi anlatılarına yansıyor. Bazı Amerikalılar için, hastalığın Çin kökenli olması, Çin'in dünya için bir tehlike oluşturduğu ve bu konuda Çin'in sorumlu davranmasına güvenilemeyeceği inancını yeniden teyit edecektir. Aynı zamanda, birçok Çinli büyük olasılıkla ABD'nin virüsle mücadeleye karşı ırksal olarak motive edilmiş ve Çin'in yükselişini engellemeye yönelik olarak görecektir. Virüsü ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) ürettiği ile ilgili komplo teorileri zaten ortalıkta dolaşıyor. Dezenfeksiyonla dolu bir dünyada, COVID-19 daha fazlasını getirmeyi vaat ediyor.


Hollandalı tarihçi Johan Huizinga'nın gösterdiği gibi, Avrupa'da Kara Ölümü (veba) izleyen dönem “Orta Çağ'ın gerilemesi” olarak ortaya çıkmıştı. Onun için gerçek hikaye sadece bir pandeminin (salgının) ekonomik sonuçları değil, aynı zamanda evrenselci bir kültüre son veren mistisizm, irrasyonalizm ve yabancı düşmanlığıydı. Benzer şekilde, COVID-19'un “küreselleşmenin azalmasını” hızlandırması da tamamen mümkündür.





Harold James, Princeton, 28 Şubat 2020, Project Syndicate

(Harold James, Princeton Üniversitesi Tarih ve Uluslararası İlişkiler profesörü ve Uluslararası Yönetişim İnovasyon Merkezi kıdemli üyesive Alman ekonomik tarihi ve küreselleşme uzmanıdır.)


Seçkin Deniz, 27
.03.2020, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
Takip et: @Seckin_Deniz




Kovid-19 görülen ülke ve bölgelerdeki yeni vakalara ilişkin verilerin derlendiği "Worldometer" internet sitesindeki bilgiye göre, dünya genelinde toplam vaka sayısı 500 bin 542'ye ulaştı. En fazla vaka görülen ülke, 81 bin 285 vakayla salgının ortaya çıktığı Çin olurken; onu 74 bin 422 vakayla ABD, 74 bin 386 vakayla İtalya izledi. 56 bin 197 vakanın görüldüğü İspanya, 41 bin 519 vakanın görüldüğü Almanya, 29 bin 406 vakanın görüldüğü İran, 25 bin 233 vakanın görüldüğü Fransa ve 11 bin 712 vakanın görüldüğü İsviçre, vaka sayıları 10 bini aşan ülkeler oldu. Çin'in Vuhan kentinde Aralık 2019'da ortaya çıkan yeni tip koronavirüs salgını, 200'e yakın ülke ve bölgeye yayılarak pandemiye dönüştü. Salgın nedeniyle dünya genelinde 22 bin 334 kişi hayatını kaybetti.


(*) Deglobalizasyon veya deglobalizasyon, dünyadaki belirli birimler, tipik olarak ulus-devletler arasındaki bağımlılığı ve entegrasyonu azaltma sürecidir. Ülkeler arasında ekonomik ticaret ve yatırımın azaldığı tarih dönemlerini tanımlamak için yaygın olarak kullanılmaktadır.


Not: Çeviri programları kullanılarak İngilizce'den çevrilmiştir.



Sonsuz Ark'tan
  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.

Seçkin Deniz Twitter Akışı