26 Şubat 2020 Çarşamba

SA8388/ÇY4-DB151: Moskova'nın Suriye Politikasında Rus Ortodoks Kilisesi'nin Rolü

Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, İsrail IDC Herzliya Yüksekokulu, Devlet, Diplomasi ve Strateji Okulu profesörü Dmitry Adamsky'ye aittir ve Rus Ortodoks Kilisesi (ROC)'nin ve Patriği'nin, halkı ve askerleri Rusya'nın iç ve dış politikaları gereği yaptığı operasyonlara ve girdiği savaşlara hazırlamayı amaçlayan bir formatta Putin tarafından nasıl kullanıldığına odaklanmaktadır. Dmitry Adamsky net ve keskin bir yorum yapmaktadır: "Kilise jeopolitiği, Başkan Vladimir Putin ve Patriğin kontrolünde, Kutsal Rus’un, Üçüncü Roma'nın ve Rusya’nın medenî rolünün siyasi mitleri, kamu-politik söylemini bilgilendiren kavramlar uygulandığında zirve yaptı. Böylece, bu sefer de ROC, Kremlin'e “zulüm gören Hıristiyanlar” sorununu tanıttı ve Rus kurumunun ülkenin Suriye'deki rolünü şekillendirmesinde etkili oldu." Türkiye'nin bu fotoğrafı görüyor olması, daha etkin bir Rusya politikası üretmesine yardımcı olabilir. 'Türkiye'nin Suriye'de ne işi var?' diyen güruhun, Rusya'nın nüfusunun %99'u müslüman olan Suriye'de sayıları binde birlerde bulunan Hristiyanları korumak için bulunduğunu (oysa Libya'da Türkiye'ye karşı savaşan Rusya'nın koruyacağı Hristiyan nüfus da bulunmamaktadır) iddia ettiğini ve bu yalanlarını 200 yıldır Osmanlı-Türkiye karşıtı politikalarının bir aracı haline getirdiğini bilmedikleri düşünülemez; o halde bu tür bir karşıt enformasyonun amacı ile Rusların amacı örtüşmektedir ve bu gerçek bir ihanet vesikasıdır. (Lütfen, 30 Kasım 2015 Pazartesi günü yayınladığımız 'SA2120/ÇY4-DB52: Paranoyakların Kehanetleri ya da Rus-Türk Çatışması'nın Akibeti' başlıklı yayınımızı okuyunuz.)
Seçkin Deniz, 26.02.2020

The Role of the Russian Orthodox Church in Moscow’s Syrian Campaign

Rus Ortodoks Kilisesi'nin (ROC) Rus ulusal kimliği, ideolojisi ve siyaseti üzerindeki rolü son yıllarda büyük ölçüde artmıştır. Rusya'daki inanç stratejisi bağlantısı, büyük ölçüde araştırma kapsamı dışında kalan bir konudur. Rus devlet-kilise ilişkilerini araştıran akademisyenler, dinin özellikle Suriye operasyonu üzerindeki dış politika üzerindeki etkisine önem verdi ancak sınırlı dikkat gösterdiler. Ortadoğu'daki Rus politikası üzerine yapılan çalışmalar, kural olarak, dini bileşeni analizlerinin kapsamı dışında bırakmıştır.

Burada savunulan şey, Moskova'nın Suriye'deki diplomatik-askeri teşebbüsüne inanç ve Kilise tarafından büyük ölçüde dokunulduğudur. Her ne kadar dini etkinin kapsamı tartışmalı olsa da, mücadele bugün Rusya'daki din ve strateji bağını anlatıyor. 

Doğru, ROC Rus dış ve güvenlik politikasına önceki vesilelerle katkıda bulundu, ancak Suriye davası bu bağın doruk noktası oldu. Kampanyanın yoğunluğu, kapsamı ve süresi, bu mücadeleyi benzeri görülmemiş bir dini varlık örneği haline getiriyor. Ortaya çıkan (ve muhtemelen öngörülen) bir bulgu, Rus stratejistlerin teolojik özelliklerinden ziyade dinin örgütsel ve meşru yönlerinin faydasını destekledikleri görülüyor. Bu not, Rusya ulusal güvenlik işleri üzerindeki dini etkinin oranlarını aşmamaya dikkat ediyor, aynı zamanda gündeme göz ardı edilen bir fenomen koymayı amaçlıyor.


Üç Dini Katkı


ROC'yi Kremlin'in iradesine bağlı itaatkâr hizmetçi olarak tasvir etmek veya ayrıcalıklar karşılığında ROC'nin Kremlin'e ideolojik destek sağladığı eşitliklerin bir senfonisi hakkında konuşmak konuyu aşırı basitleştirmek olacaktır. Bu ortaklık, yakınsama alanlarının gerilimlerle bir arada bulunduğu “rekabetçi bir model” dir. 


Yüzeyde, Kilise ve devletin arası iyidir, ancak Patrik, esas olarak devlet politikası dini hedeflere hizmet ettiğinde Kremlin ile işbirliği yapmaya çalışır. İlişkinin doğası ne olursa olsun, bu yazı itibariyle, ROC ve Kremlin'i birbirinden ayırandan daha fazla bir arada tutan şey mevcut. İki tarafın görüşleri çoğunlukla birleşerek, onları hem dış hem de iç politikalarda aynı değerleri retorik ve gerçekte paylaşan müttefikler haline getiriyor.


Suriye kampanyası sırasında ROC, Kremlin'e üç teslimat malzemesi sağladı. İlk olarak, kampanyayı düşünen liderlere bir mesiyanik bir sebep verdi. Tarihsel olarak ROC, Rusya'nın yöneticilerine hep dış politikayı vurgulayan mesiyanik yorumlar sağlamıştır. Siyasi düşüncelerin itici gücü olarak dini metafizik gelgiti, politika üzerinde çeşitli etkilere yol açarak tarih boyunca süregelmiştir. 


Kilise jeopolitiği, Başkan Vladimir Putin ve Patriğin kontrolünde, Kutsal Rus’un, Üçüncü Roma'nın ve Rusya’nın medenî rolünün siyasi mitleri, kamu-politik söylemini bilgilendiren kavramlar uygulandığında zirve yaptı. Böylece, bu sefer de ROC, Kremlin'e “zulüm gören Hıristiyanlar” sorununu tanıttı ve Rus kurumunun ülkenin Suriye'deki rolünü şekillendirmesinde etkili oldu. 


ROC, müdahaleyi kavramsal-manevi terimlerle tasvir etti ve Rus medeniyetinin Hıristiyanları zulümden koruyan Üçüncü Roma rolünün gerçekleşmesi olarak sundu. Diplomatik-askeri girişimler için araçsal bir bahane sağlamanın yanı sıra, bu çerçeve Kremlin'in ahlaki-psikolojik rahatlık içinde hareket etmesini sağladı.


İkinci dini katkı, Kremlin’in yurtiçinde ve yurtdışında politikasının meşrulaştırılmasıydı. Kilise kamu diplomasisi, Kremlin'in yaptıklarını meşrulaştırmak, Moskova'nın konumunu teşvik etmek ve son zamanlarda yükselmeye yardımcı olmak için yabancı liderleri, uluslararası organizasyonları, Ortodoks dünyasını, dünyadaki Hıristiyan mezheplerini ve bir dereceye kadar Müslüman izleyicileri ülkenin restorasyonu için dış yardım dolayısıyla ilgilendiriyordu. 


ROC birbiriyle ilişkili üç mesajı teşvik etti: Operasyon, ışığın güçlerinin kötülüğe karşı mücadelesini özetliyor; sadece ahlaki olarak meşru değil, aynı zamanda stratejik olarak da arzu edilebilir; ve ABD ve Rusya'nın anlaşmazlıkları bir kenara bırakıp terörizme karşı güçlerini birleştirmeleri gerekiyor. ABD ile terörle mücadele işbirliğinin kurulması ve daha sonra bu ivmeyi diğer çekişme konularına yaymak. ROC’un bahanesi ve Moskova'nın benzer argümanları arasındaki uyum tesadüf değildir.


Ayrıca ROC, gerekli iç destek düzeyini sürdürmek için çalışmıştır. Yurtiçinde, müdahale sadece Afganistan ve Çeçenya'daki maliyetli ve nafile askeri müdahalelerle travmatikleşen toplumu uyandırmakla kalmıyor, aynı zamanda Rusya'ya olan mesafe göz önüne alındığında bu önceki kumarlardan daha şüpheli görünüyordu. Büyük finansal yatırımlar gerektiriyordu ve tam olarak Rusya yaptırımlar ve karşı yaptırımlarla vurulduğunda ve enerji fiyatları düştüğünde başlamıştı, bu da Rusya'yı yüksek enflasyonla ekonomik açıdan zorlayıcı bir döneme itti. 


Operasyonun başlangıcında kendisini kamusal söylemi etkileyebilecek bir aktör olarak belirleyen ROC, bu endişeleri etkisiz hale getirmeye odaklandı. Muhtemelen, Suriye davasında, Kremlin’in gündemini teşvik ederken, daha tartışmalı olan Ukrayna davasında olduğundan daha rahat hissetti. 


ROC, meşrulaştırma çabalarını üç kavrama dayandırdı: Rusya'nın zulüm gören Hıristiyanların koruyucusu olarak geleneksel rolü; Suriye toplumunun Hıristiyanlığın beşiği olarak Ortodoks inananlara merkeziyeti; ve Amerikan tek taraflılığına karşı Rusya'nın büyük güç statüsü.


Son olarak, kampanya sırasında ROC ve özellikle Rus askeri din adamları - 2009'da kurulan ve 2018'den bu yana Rusya Savunma Bakanlığı içindeki Ana Siyasi-Askeri Direktörlüğün bir parçası olan  güçlü bir kurum - askerlere amaç ve misyon duygusu sağladı. 


Rus komutanlar, ROC’nin ahlaki yükümlülük ve stratejik zorunluluk konusundaki anlatımını, askerler arasında daha yüksek motivasyon düzeylerine çevirdiler. Askeri din adamları, bu anlatıyı geliştirmede komutanların etkili müttefikleri haline geldi. Rus operasyonunun başlangıcından bu yana, papazlar tüm branşlarda performans sergiliyor ve birimlerle düzenli olarak Suriye'ye gidip geliyorlar. 


Kilise, Khmeimim ve Lazkiye'deki Rus üsleri içinde kurulmuş ve Suriye'nin dört bir yanındaki birimlere kalıcı pastoral-vatanseverlik bakımı sağlamıştır. Rus askeri yüksek rütbeli subaylar, Suriye'deki keşif kuvveti ve savaş alanındaki din adamları içindeki pastoral faaliyetler çemberini, birlik uyumunu arttırmak ve savaş sonrası stres etkilerini azaltmak olarak görüyor ve bu da birlikte gücün genel savaş etkinliğine katkıda bulunuyor.


Sonuç


Rusya Devlet-Kilise bağlantısının Moskova'nın Suriye'deki performansına ve dinin ulusal güvenlikteki sosyal rolünden faydalanmasına katkısı, CNA Kıdemli Araştırma Bilimcisi Michael Kofman'ın yazdığı gibi,  “Seçkin enstrümantalizmin, elverişli politik ittifaklarının ve ciddiyetle inancın hikayesi.” Rusya'daki dindarlık daha az pratiği olan bir inanç gibi göründüğünden ve Kofman'ın dediği gibi, “devlet tarafından aşılanan muhafazakar değerlerin ve geleneksel ideallerin daha laik bir yapısı” olduğu için, Rus stratejik topluluğu teolojik değil, bu örgütsel dini faydadan yararlanıyor.


Rusya'daki devlet-Kilise ilişkilerinin özü, bazen “öl-öldür-öde” paradigmasıyla kapsanan tüm ulusal güvenlik kurumlarının karşılaştığı daha büyük soruyla bağlantılıdır: Hem bireyleri hem de toplumu, operasyonlar ve girilen savaşlar sürecinde kayıpları ve kayıp olasılığını kabul etmeye ve hem genel toplumu hem de askerleri nasıl motive edersiniz?  ABD Deniz Savaşı Koleji (the U.S. Naval War College) nden Profesör Nikolas Gvosdev'in söylediği gibi, “Ne için ölmeye istekli olduğunuza, ne için öldürmeye istekli olduğunuza ve ne için ödemek istediğinize karar vermelisiniz. […] ROC, bireylerin fedakarlık yapmaları ve fedakarlıklarının boşuna değil, kendilerinden daha büyük bir davaya hizmet ettiklerine inanmaları için bir gerekçe sunuyor. ”


ROC özdeğerlendirmesi ve Rus yetkililerin dini değerlere dini katkılardan övgüyle bahsettiğimiz zannedilmesin. Rus yetkililer, diplomatlar ve komutanların ağızlarındaki dinsel söylem ve askeri din adamlarının hiperbolik dili, bu görüşlerin genel toplum ya da askerler arasında ne ölçüde tutulduğunu, ne kadar yüksek düzeyde savaş etkinliğine yol açtığını ve yurtdışındaki yabancı liderler ve kitleler üzerindeki etkisini göstermez. 


ROC’nin somut terimlerdeki etkisinin ölçülmesi, yalnızca ulusal güvenlik alanında devlet-Kilise işbirliğinin yeni yönlerini vurgulamayı amaçlayan ve bu yeni işbirliğinin devam edeceğini iddia eden bu notun kapsamı dışında araştırma yapılmasını gerektirmektedir.


Bu nedenle, ROC’nin katkısını abartmamak önemli olduğu gibi, Rus ulusal güvenlik meselelerinde dinin önemini yeterince belirtmemek de eşit derecede önemlidir. Görünüşe göre, Moskova'nın Suriye'deki diplomatik-askeri teşebbüsü sırasında ROC tarafından Kremlin'e sağlanan yukarıdaki çıktılar - bir misyon duygusu, uluslararası ve yerli meşruiyet ve savaş etkinliğinin artırılması - Suriye kampanyasına özgü olmayacak. 


Tartışmalı olarak, bu faaliyet alanları devlete dini katkının ortaya çıkan bir tipolojisini oluşturabilir. Bu nedenle, Rus dış politikasının daha geniş tartışması için genelleştirilebilirler ve muhtemel Rus ulusal güvenlik teşebbüslerinde de beklenebilirler.


Dmitry Adamsky  Şubat 2020, Ponars Eurasia

(Dmitry Adamsky İsrail IDC Herzliya'da Hükümet, Diplomasi ve Strateji Okulu'nda profesördür. Disiplinlerarası Merkez Herzliya, İsrail Herzliya'da bulunan özel bir araştırma yüksekokuludur. 1994 yılında Ivy League modelinden esinlenilerek tasarlanan Uriel Reichman tarafından kuruldu. Tel Aviv Bölgesi'nin Herzliya şehrinde bulunmakta ve bağımsız bir üniversite olarak sınıflandırılmaktadır.)


Derya Beyaz, 26.02.2020, Sonsuz Ark, Çevirmen Yazar, Çeviri 



Yazar Tarafından Önerilen Kaynaklar:


İnancın Rus dış politikasına etkisi

  1. Alicja Curanovic, “Rusya'nın Dünyadaki Misyonu”, Komünizm Sonrası Sorunlar, 20 Aralık 2018.
  2. Dmitri Trenin, Efsanevi İttifak , Carnegie Moskova Merkezi, 2013.
  3. Anna Geifman, “Putin'in Suriye'deki Kutsal Misyonu,” BESA Center Paper, No. 335, 27 Mart 2016.
  4. Derek Averne ve Lance Davies, “Rusya, insani müdahale ve Koruma Sorumluluğu,” International Affairs , Vol. 91, No. 4, Temmuz 2015, s. 813-834.
  5. Roy Allison, “Rusya ve Suriye: Kriz rejimiyle uyumu açıklamak,” International Affairs , Vol. 89, No. 4, Temmuz 2013, sayfa 795-823.
Rus Ortodoks Kiliselerinin Rus dış ve güvenlik politikasına katkısı
  1. Irina Papkova, Ortodoks Kilisesi ve Rus Siyaseti , New York: Oxford UP, 2011.
  2. Irina Papkova ve Dmitry Gorenburg, “Rus Ortodoks Kilisesi ve Rus Siyaseti: Editörlerin Tanıtımı”, Rus Siyaseti ve Hukuku , Vol. 49, No. 1, 2011.
  3. Alicija Curanovic, Rusya Dış Politikasında Dini Faktör , Londra: Routledge, 2014.
  4. Nicolai Petro, “Rus Ortodoks Kilisesi”, Andrei Tsygankov (ed.) Rusya Dış Politikası , Londra: Routledge, 2018.



Sonsuz Ark'tan
  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz

Seçkin Deniz Twitter Akışı