Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Toward a progressive economic agenda
"İktidarı kazanmak için ilerici liderler, yalnızca yeniden dağıtıma değil, aynı zamanda değer oluşturmaya da odaklanan tutarlı bir ekonomi politikası ifade etmelidir."
Dünyanın büyük çoğunluğu kaçınılmaz sağlık, enerji, yaşam maliyeti ve iklim sorunlarıyla karşı karşıyayken, ilerici siyasi liderler geleneksel ekonomik politikalara anlamlı bir alternatif oluşturma fırsatına sahipler. Bu, kapsayıcı ve sürdürülebilir büyümenin nasıl sağlanacağına dair cesur ve tutarlı bir vizyon iletmeyi gerektiriyor.
Kamuya açık: Barselona belediye başkanı Ada Colau, verilerin ortak bir mal olarak ele alınması gerektiğini kabul etti (Jossfoto/shutterstock.com)
İngiliz İşçi Partisi'nin geçen ayki yıllık konferansında, lideri Keir Starmer, İngiltere'yi yeni işler, endüstriler ve teknolojiler oluşturabilecek bir "yeşil büyüme süper gücü" haline getirme konusundaki hedeflerini dile getirdi. İşçi Partisi ile Birleşik Krallık'ın endüstriyel dönüşümünün merkezine yeşil dönüşümü koyan Starmer'ın ihtiyaç duyulan tutkuyu kanalize ettiğini görmekten memnuniyet duyuyorum. Dünyanın dört bir yanındaki ilerici liderler bunu not almalıdır.
İşçi Partisi'nin vizyonu, Liz Truss'un hükümetinin açıkladığı, 1980'ler tarzı feci 'damla aşağı' vergi indirimleri, işçi gücünü (daha da fazlası!) ve işletme alanlarını azaltmaya yönelik politikalarla taban tabana zıtlık gösteriyor. Mali istikrarla ilgili oynanan Muhafazakar kumar, hükümeti en yüksek gelirliler için önerilen vergi indirimleri konusunda büyük bir U dönüşü yapmaya zorlarken, ekonomik büyümeyi yönlendiren altyapı, inovasyon ve eğitim gibi alanlarda kamu yatırımları hakkında çok az şey söyleniyor. Aksine, vergi indirimleri kamu borcunu arttıracak ve hükümetin çok ihtiyaç duyulan yatırımı kesmesine neden olacaktır.
Ne yazık ki, cesur, net ilerici politikaların yokluğu, aşırı sağın Avrupa genelinde, özellikle de Giorgia Meloni'nin post-faşist ittifakı tarafından yönetilmeye hazır olan İtalya'da güç kazanmasına izin verdi. Ne zaman düşük gelirli gruplar acı çekse, yabancı düşmanı partiler -şimdi yaptıkları ve bu kış yapmaya devam edecekleri gibi-, kendi zayıf, tutarsız veya var olmayan politika tekliflerinden dikkatlerini dağıtmak için (eski ABD başkanı Donald Trump'ın yaptığı gibi) suçu başkalarına atarak, onların zorluklarını istismar edeceklerdir.
Kapsamlı stratejiler
Geçmişteki siyasi başarısızlıklar ve karşılanmayan popülist vaatler, ilerici liderler için bir fırsat sunuyor. Ancak bu kadar çok ekonomik ve politik ters esen rüzgarla baş edebilmek için sadece yeniden dağıtımı değil, aynı zamanda zenginlik ve değer oluşturmayı da düşünmeleri gerekecek. Amaç sadece bugünün şoklarından kaynaklanan hasarı azaltmak olamaz. Kemer sıkmaya karşı ilerici argümanlar, 'kürekle hazır' projeler için geleneksel çekiciliğin ötesine geçmeli ve güçlü, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir iyileşme sağlamak için kapsamlı ekonomik stratejileri teşvik etmelidir.
Örneğin, net sıfır ekonomiye geçiş, nasıl inşa ettiğimizden ne yediğimize ve nasıl dolaştığımıza kadar tüm ekonomiyi dönüştüren iddialı endüstriyel ve inovasyon misyonları tarafından yönetilmelidir. Bu, hükümetlerin kötü politikaların ve zararlı iş uygulamalarının bıraktığı karışıklıkları temizlemek yerine yönü belirlemesi ve yatırımı yoğunlaştırmasıyla sürdürülebilir büyümeyi sağlayacaktır.
Kazanan bir ilerici ekonomik politika gündeminin beş temel boyutu vardır. İlk olarak, yalnızca özel sektörün öncü rol oynadığı ve devletin yalnızca yol boyunca piyasa başarısızlıklarını düzelttiği eski, yerleşik anlatının yerine, değerin nasıl oluşturulduğuna dair yeni bir anlatı sunmalıdır. İhtiyaç duyulan şey, kamu sektörünün sadece son kredi mercii değil, ilk başvuru merciinin yatırımcısı olduğu, ortak yarar için açık bir kolektif yatırım kavramıdır.
İkincisi, ilerici bir gündem hem iyi kaynaklara sahip bir refah devleti hem de dinamik bir inovasyon devleti sağlamalıdır, çünkü ikisi el ele gider. Sosyal hizmetler olmadan, çok sayıda insan savunmasız kalacak ve eğitim, iş güvenliği ve sağlık dahil olmak üzere refah ve ekonomik katılımın temel bileşenlerine erişemeyecek. Ve yenilik olmadan, ekonomik büyüme ve acil toplumsal sorunlara - ister pandemi, iklim değişikliği veya dijital uçurum - çözümlere ulaşılamayacak.
Bu amaçla, ilericiler, okul yemeklerini daha sağlıklı, daha lezzetli ve daha sürdürülebilir kaynaklardan sağlamaktan mobilite sistemlerimizdeki inovasyon hızını hızlandırmaya kadar mevcut sosyal zorlukları endüstriyel stratejinin odak noktaları olarak kullanmalıdır. Sonuçlara dayalı tedarik, okullardan sağlığa ve ulaşıma kadar her tür kamu faaliyetinde yeniliği yönlendirmek için kullanılabilir. Ve enerji krizi, çelik ve çimento da dahil olmak üzere tüm endüstriyel sektörlerde yeşil inovasyonun öncülüğünde hem kapsayıcı hem de sürdürülebilir olacak şekilde büyümeyi yeniden yönlendirmek için bir fırsat haline gelmelidir.
Yeni sosyal sözleşme
Üçüncüsü, 'yeşil' olduğu kadar 'anlaşma'yı da vurgulayan bir Yeşil Anlaşmaya ihtiyacımız var. Bu, yeni bir toplumsal sözleşme anlamına gelir. Yeşil geçişte kamu yatırımlarıyla ilgili hem riskler hem de ödüller sosyalleştirilmelidir. Yatırım artmazken kârların artması tesadüf değildir. Bu, Fortune 500'de artan finansallaşmanın bir yansımasıdır: son on yılda 5 trilyon dolardan fazla para hisse geri alımına gitti ve özel fonların çoğu finans, sigorta veya gayrimenkul sektörüne geri döndü.
Hükümetlerin, stratejik açıdan önemli hedeflerle uyumlu yatırımları yönlendirmek ve ticari kârların sosyal ve çevresel açıdan faydalı yollarla yeniden yatırılmasını sağlamak için birçok aracı (dinamik satın alma yöntemleri, hibeler, krediler ve düzenlemeler) vardır. Örneğin, Birleşik Krallık hükümeti EasyJet'e hiçbir koşula bağlı olmaksızın akılsızca 600 milyon sterlin ödünç verirken, Fransa pandemi döneminde Air France ve Renault'ya verdiği kredileri emisyon azaltma taahhütlerine bağlı hale getirdi. ABD'de, yerli yarı iletken üreticileri için 52 milyar dolarlık sübvansiyondan oluşan yeni CHIPS ve Bilim Yasası, bazı koşullulukları güvence altına aldı ve yaratılan değerin insanlara ve gezegene fayda sağlaması için daha fazlası yapılabilir.
Dördüncüsü, kolektif servet yaratımından en iyi şekilde yararlanmak için yeni kurumsal yapılara ihtiyaç vardır. Modern finansta, kamu bankalarında ve topluluk varlık fonları da dahil olmak üzere diğer kamu finansman yapılarında çok yaygın olan kısa vadecilik göz önüne alındığında, yatırım yapmak ve yenilik yapmak isteyen işletmelere yönelik finansman ile daha büyük bir sabırlı sermaye deposu yaratmak için kaldıraç olarak kullanılmalıdır.
İlericiler ayrıca, 21. yüzyılın bu kritik kaynağının yalnızca Büyük Teknoloji tarafından değil, aynı zamanda vatandaşlar tarafından da sahiplenilmesi ve yönetilmesi için ortak bir veri için baskı yapmalıdır. Barselona belediye başkanı Ada Colau, kamu yararı için veri yönetimini iyileştirmeye yardımcı olmak için bilgisayar korsanlarını şehir yönetimine getirerek ilham verici bir örnek oluşturdu. İlerici hükümetler, kendi örgütsel yeteneklerine yatırım yapmalı ve her zamankinden daha fazla dış kaynak kullanımına yönelik eğilimi tersine çevirmelidir; bu, bazı doğruların bile çok ileri gittiğini düşündüğü bir uygulamadır.
İlham verici gündem
Son olarak, ilerici bir ekonomik gündemin ilham verici olması gerekir. İnsanların yaşamlarındaki gelişmelerle açık bir bağlantı kurmak için ilerici ekonomik politikalara vatandaş katılımı eşlik etmelidir. Örneğin, sanatın bugün Franklin Roosevelt'in ABD başkanlığındaki İş İlerleme İdaresi'nde olduğu gibi kaldıraç olarak kullanıldığını hayal edin.
İlerici liderler gelecek hakkında olumlu ve kapsayıcı bir anlatıyı desteklemedikçe seçimleri kazanamayacaklar. Ancak kazanan bir strateji formüle etmek için öncelikle ekonomik politika oluşturmayı çok uzun süredir şekillendiren düşünceden net bir şekilde ayrılmaları gerekiyor.
Starmer'ın planı bu yönde hoş bir adımdır. Ancak bu tür cesur taahhütlerin kapsamlı, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir ekonomik gündeme dahil edilmesi gerekecektir. İtalyan solunun yeni öğrendiği gibi, ilericiler rakiplerinden çok kendi aralarında savaşırlarsa, sonuçtan pek şikayet edemezler.
Mariana Mazzucato, 10 Ekim 2022, Social Europe
(Mariana Mazzucato, University College London'da inovasyon ve kamu değeri ekonomisi alanında profesör, Dünya Sağlık Örgütü'nün Herkes İçin Sağlık Ekonomisi Konseyi'nin başkanı ve The Value of Everything: Making and Taking in the Global Economy and Mission Economy: A Moonshot Guide to Changing Capitalism- Her Şeyin Değeri: Küresel Ekonomi ve Misyon Ekonomisinde Yaratmak ve Almak: Değişen Kapitalizm İçin Bir Moonshot Kılavuzu'nun yazarıdır.)
Seçkin Deniz, 01.11.2022, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.