What Happened to American Leadership?
Mesleğimdeki insanlar için uluslararası konferanslar genellikle yakın geçmişte kaldı ve yerini Zoom ve Webex gibi platformlar aracılığıyla sanal konferanslara bıraktı. Sadece bu ay üç tanesine ve önceki aylarda da daha pek çoğuna katıldım. Özellikle Avrupa konferanslarında bir soru tekrar tekrar gündeme getirildi: Amerikan liderliğine ne oldu? Bunu tipik olarak Birleşik Devletler'in izolasyonizme dönüp dönmediğine dair başka bir soru izliyor. Çok az takip eden varken liderliğin ne anlama geldiği konusunda hiçbir fikrim yok. İzolasyonculuğa dönüş kavramı beni daha çok şaşırttı.
ABD kendisini asla izole etmediği için kafamı karıştıran bir "dönüş" kavramı. ABD'nin savaşlar arası dönemde Avrupa'da yeniden savaşmaktan kaçınmaya çalıştığı doğrudur. ABD, Alman zaferini engellemek için Birinci Dünya Savaşı'na dahil oldu ve ardından birliklerini geri çekti. ABD bunu tüm savaşları sona erdirecek bir savaş olarak gördü ve Avrupalılar bir süre sonra bir ateşkes yapmış gibi davrandılar. Birleşik Devletler, bir başka Avrupa kan banyosuna sürüklenmek istemedi ve Birleşik Devletler için sonsuz bir Avrupa dinamiği olan şeyi durduracak konumda değildi.
Ancak Amerika Birleşik Devletleri Avrupa'dan uzaklaşmaya çalışırken Asya ile ilgilendi. Çin'e sınırlı askeri güç desteği sağlayarak Japonya'nın Mançurya'yı işgaline karşı çıktı, Filipinler'le angaje oldu ve Hawaii'de önemli bir deniz kuvveti bulundurmayı sürdürdü. ABD'nin ekonomik önlemleri Japonya'nın Pearl Harbor saldırısını tetikleyecek kadar yoğunlaştı.
Avrupalılar ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Avrupalılar diyebileceğim şey için, Avrupa'ya girememek tecrit olarak ve Asya'daki önemli angajman gündem dışı olarak kabul ediliyor. Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa'da çok az etkisi olabileceğine ve nüfuzunu genişletmenin çok riskli olacağına makul olarak inandığı için Avrupa ile ilgilenmedi. ABD, Birinci Dünya Savaşı'nı tekrarlamak istemedi ve Pearl Harbor'dan sonra ABD'ye savaş ilan eden Hitler tarafından Avrupa'ya çekildi. ABD'nin bu olmasaydı ne yapacağı belli değildi, ancak başka bir Avrupa kan banyosuna hapsolmama arzusu ne mantıksız ne de sorumsuzdu.
Hitler savaş ilan ettiğinde, Birleşik Devletler kaçınılmaz olarak liderliği üstlendi. Amerikan sanayi tesisleri İngiltere ve Sovyetler Birliği için vazgeçilmezdi ve ABD kuvvetleri, Avrupa'daki İngilizleri hızla gölgede bıraktı. Amerika Birleşik Devletleri, Japonya tarafından bir Pasifik savaşına ve Hitler tarafından bir Atlantik savaşına zorlandı, bu tamamen kendi seçimi değildi. Getirdiği güç nedeniyle her iki alanda da lider oldu. Liderlik, güç dengesizliğinin sonucuydu.
II.Dünya Savaşı'ndan sonra, Washington tarafından, Avrupa'da ABD varlığı olmadan Sovyetler Birliği'nin kıtaya hakim olacağı ve ABD'nin Atlantik üzerindeki kontrolünü tehdit edeceği anlaşıldı. Böylece ABD, asker göndererek, ekonomiyi organize ederek, Almanya'yı rehabilite ederek vb. gerekçelerle Avrupa'da kaldı. En önemlisi, ABD güçleri ve nükleer silah tehdidi, Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa arasında huzursuz olsa da ihtiyatlı olduğu ortaya çıkan bir anlayış üretti. ABD, bu stratejinin bir parçası olarak parçalanmış olan ülkelere bir birlik dayattı. Güçlünün zayıfa yaptığı şey liderlikti.
Bu arada ABD, Pasifik'te yoğun bir şekilde yer aldı, Kore ve Vietnam'da yaklaşık 100.000 Amerikalıyı öldüren büyük savaşlara girdi. Bu, müttefikler tarafından yeni norm olarak görülen ABD tarihinin benzersiz bir dönemiydi. Ancak Birleşik Devletler, komünist devletlerden oluşan bir koalisyonla karşılaşacak kadar olaylara müdahil oldu. ABD, anti-komünist bir koalisyon oluştururken, önemli bir ekonomik yükle ve önemli bir askeri riskle karşılaştı. Tek avantaj savunmaktı; hem Avrupa'da hem de Asya'da rakip bir gücün hakimiyetini engellemekti. Bunun dışında çok az çıkarı vardı.
Mao Zedong'un ölümünden sonra Sovyetler Birliği'nin çöküşü ve Çin'in evrimi küresel gerçekliği dramatik bir şekilde değiştirdi. Avrupalılar, müzakereler üzerinde çok az etkiye sahip olmalarına rağmen ABD'yi özellikle ilgilendirmeyen Maastricht anlaşmasını imzaladılar. Avrupa artık kendi yoluna gitmekte özgürdü. Benzer şekilde, Asya (özellikle Japonya) hızla büyüyordu ve Çin kendini yeniden tasarlarken, orada büyük bir varlık göstermesi için hiçbir neden yoktu.
Avrasya'nın her iki ucundaki Amerikan varlığı, gerçek bir ekonomik avantajla tetiklenmedi; Avrasya’nın ABD’ye yönelik tehditlerine karşı tampon olarak Atlantik ve Pasifik’i korumadaki Amerikan çıkarları tarafından tetiklendi. 1990'larda bu tehditler ortadan kalktı ve bu nedenle yeni bir strateji gerekiyordu. Yeni strateji yavaş yavaş ortaya çıktı. Washington Avrupa'yı terk etmedi; Hakkında konuşulacak önemli bir düşman yoktu, Avrupa ekonomisi güçleniyordu ve Amerikan liderliğine duyulan ihtiyaç azalmıştı. Eski alışkanlıklar zor ölüyor ve NATO gibi kurumlar çok zayıflamış bir tehditle karşı karşıya olan çok zayıf bir askeri yetenekle devam ediyordu. Avrupa, bunu kabul etti ve savunma politikasını ekonomik konulara odaklanacak şekilde ayarladı. Amerikan varlığı birçok yönden anakronistik hale geldi.
Son on yılda ABD, Avrupa'ya yönelik beklenmedik bir Rus tehdidine odaklandı ve ABD askerlerini Polonya ve Romanya'ya yerleştirdi. Ancak Avrupa Birliği'nin gayri safi yurtiçi hasılası kabaca ABD'ninkine eşit olduğu ve önemli bir askeri tehdidi bulunmadığı için, ABD'nin Avrupa'ya olan ilgisi azalıyor ve Avrupa'nın ABD'ye olan ihtiyacı ortadan kalkıyor.
Amerika Birleşik Devletleri iki okyanuslu bir güçtür. II.Dünya Savaşı sırasında her iki okyanus da önemliydi. Soğuk Savaş sırasında öncelik zaman zaman değişti. Şimdi, Amerika Birleşik Devletleri'nin baskın çıkarı, kıyı sularını kontrol ederek Çin deniz gücünü kontrol altına almaktır. ABD tam da bunu yapan devasa bir ittifak sistemine sahip. Japonya, Güney Kore, Tayvan, Singapur ve Avustralya resmi veya dolaylı olarak müttefiktir. Endonezya, Vietnam ve Hindistan resmi olarak angaje olmamakla birlikte, ABD'nin Çin'e kıyasla çıkarları ile paralel çıkarlara sahiptir.
Aleutianlardan Malakka Boğazı'na ve Hint Okyanusu'na kadar bir sınır çizgisi oluşmuştur. Soğuk Savaş'ta olduğu gibi, ABD stratejisi çevreleme ve devasa Amerikan gücü etrafında inşa edilmiş bir ittifak yapısıdır. Çin'i yüksek mali maliyetle, ancak düşük askeri riskle kontrol altına alırken, bir Çin saldırısını Pekin için çok riskli hale getirmek için tasarlanmıştır.
Yani asıl sorunun cevabı - "Amerikan liderliğine ne oldu"? - tarihin ilerlediği ve Avrupa'nın liderlik edebileceği ve yöneteceği. Avrupa'nın karşı karşıya olduğu riskler ne olursa olsun, Avrupa liderliği aracılığıyla ele alınmalıdır ve gerektiğinde, bir dereceye kadar ABD'nin gücü bunu arttırabilir. Çıkarlar, ABD'nin İkinci Dünya Savaşı'ndan beri olduğu gibi Pasifik'e odaklanmasını gerektiriyor. Amerikan liderliğinin oradaki varlığı açıkça belirgindir.
Başka bir deyişle, ABD liderliği, ABD'nin önemli çıkarlarının olduğu yere gider. Avrupa'nın ekonomi veya savunma alanında Amerikan liderliğine ihtiyacı yok. ABD'nin Asya'ya büyük bir ilgisi var. Önemli bir Avrupa eylemini zorlama arzusu ya da aracı yok, Avrupalılar da bununla ilgilenmezler. Rusya'nın Avrupa'yı istila etme tehdidi düşük düzeydedir, ancak ABD, cephedeki ülkelerde ihtiyatlı taahhütlerde bulunmuştur.
ABD izolasyoncu değildir, olmayı da amaçlamaz ve Avrupa'nın iç kavgalarında hakemlik yapmasına izin verilmez. Avrupalılar, büyük bir Amerikan ekonomik ve askeri müdahalesi dönemi yaşadılar. O dönem bitti. İttifak yapıları yerinde kalabilir ve çıkarılan tebliğlerle toplantılar yapılabilir, ancak tarih devam ediyor. ABD de öyle.
George Friedman, 27 Ekim 2020, Geopolitical Futures
(George Friedman, Amerika Birleşik Devletleri ve denizaşırı ülkelerdeki askeri ve devlet kuruluşlarına brifing verdi ve düzenli olarak uluslararası ilişkiler, dış politika ve büyük medyada istihbarat konusunda uzman olarak görünmektedir. Mayıs 2015'te istifa etmeden önce yaklaşık 20 yıl boyunca (Gölge CIA) Stratfor'un CEO'luğunu ve başkanlığını yaptı.)
Seçkin Deniz, 12.01.2021, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.