23 Haziran 2017 Cuma

SA4498/KY59-MLÖZ3: İnsanlığı İmha Teknolojisi: Overton Penceresi, Yalan mı Gerçek mi?

Sonsuz Ark'ın Notu:
Sonsuz Ark'ın, Overton Penceresi tekniği ile toplumları manipüle eden stratejilere yönelik Adil Çelik imzasıyla yayınlanan 
Seçkin Deniz, 23.06.2017



Toplumsal Bilinci Kontrol Altında Tutma ve Yönlendirme Mekanizması ve Etkileri; Overton Penceresi, Yalan mı Gerçek mi?
“Toplumun genelinin neler döndüğünden haberi yoktur, hatta haberi olmadığından dahi haberi yoktur.”  Noam Chomsky

İletişim çağında yaşamamıza rağmen yaşadığımız en büyük eksiklik sağlıklı iletişimdir. Sosyal medya her an sanal ortamda iletişim kurma, onunla beraber her konuyu enine boyuna tartışabilme imkanı tanıyor. Her tartışmada iki tarafın hazır bulunması, olması gereken ve bu tartışmayı yapılabilir hale getiren bir unsurdur. Fakat son zamanlarda tartışan tarafların agresifliği ve birbirine karşı tahammülsüzlüğü artık anormal bir şey olarak algılanmıyor. Herkesin her şeyi rahatça söyleyebildiği bir ortamda tartışmaya açılan konular git gide ahlakın, mantığın sınırlarını zorluyor. 

Son günlerde yaşanan olaylardan bir örnek vermek gerekirse bu, eşcinsellerin düzenledikleri faaliyetler ve kendilerini kabul ettirme çabaları olabilir. Dünyanın bir zamanlar ortak kabul ettiği ya da az çok birbirine yakın olan ahlaki değerler, küreselleşen dünyada aynı hızla yıkılmaya, sekteye uğramaya devam ediyor.

Kimine göre sadece sıradaki komplo teorisi, kimine göreyse insan kitlelerinin bilincine mükemmel etki mekanizması olan “Overton Penceresi", Rusya’da da hala tartışılmaya devam ediyor. 

“Overton Penceresi” teorisine göre toplumun bilinci sürekli bir işlemden geçiriliyor. Toplumun fikirlerinin, eğilimlerinin ve ahlaki prensiplerinin yeniden inşası çok yavaş bir şekilde, hiç fark ettirilmeden devam ediyor. Ve hepimiz bu sürecin kahramanlarıyız. 

Kimine göre bugünkü jeopolitik çatışma, askeri güçlerin ya da ekonomik sistemlerin savaşı değil, ilk önce kavramların mücadelesidir. Ama bazen değişik bir fikri toplumsal bilince aşılayabilmek pek de kolay olmayabilir. Üstelik toplum ahlaki değerlere ve geleneklere sıkı sıkıya bağlı bir toplumsa ve sizin aşılamaya çalıştığınız fikirler çoğunluğun görüşlerine tam anlamıyla zıt bir içerik taşıyorsa, bu nasıl gerçekleştirilebilir? 

Bu soruya bu günlerde popüler olan “pencereler” teorisi cevap veriyor. Bu pencere, toplumun değişik fikirleri kabul etmeye hazır olup olmadığının görünmez bir sınırı olarak ifade ediliyor. Bu metot aracılığıyla zararlı fikirleri aşılamakta başarılı olunabileceği gibi, faydalı düşüncelerin de yaygınlaştırılabileceği söyleniyor.

Bir görüşe göre toplumsal bilinci yönlendirme teorisi olan bu yöntem, onu icat edenlerin planlarına ve isteğine rağmen skandal bir üne kavuştu. İlk başta “Overton Pencereleri” orta çapta Amerikan politikacılar için seçmenlerin arasında düşüncelerinin yayabilmesi için basit bir yönetmelik olarak düşünülmüştür. 

Bu teori, ortak toplumsal bakış oluşturmaya yönelik başka birçok teoriden pek farklı değildir. Her zaman ve dünyanın her yerinde medya oldu olalı toplumun fikirlerini manipüle etmiştir ve insanların dikkatlerini istenen konular üzerine çekmiştir ve bu anlamda bu teorinin sansasyonel bir tarafı bulunmuyor.

Başka bir görüşe göre ise eşcinsel topluluklar asıl bu teori sayesinde topluma kendi değerlerini çok kolay bir şekilde aşılamayı başardı. Ve bu teorinin işleme mekanizması o kadar mükemmel ki, pedofiliyi, kanibalizmi ve başka sapkınlıkları legal hale getirme imkanı tanıyor. Üstelik böyle bir “insan haklarının genişletilmesine” karşı çıkanlar çok kolay bir şekilde özgürlük düşmanları olarak damgalanabilir.

Teoriyi daha anlaşılabilir hale getirmek için “Traditsiyaadlı Rus elektronik ansiklopedisine başvuralım. Burada bulunan yorumlar, Rus medyasında genel olarak oluşturulmaya çalışılan algıdan biraz farklı olarak Rus nasyonalizmine ve Sovyetlerin zafer kültüne farklı bir bakış açısı sunuyor:

“Overton Penceresi"

"Kavram Joseph P. Overton tarafından 1990’lı yıllarında geliştirildi, Joseph Leman tarafından 2003 yılından sonra geniş kitlelere tanıtıldı.

Overton penceresi, diğer adıyla Overton imkanlar penceresi ya da siyasi imkanlar penceresi, toplum tarafından her an kabul görebilecek fikir skalasını ifade ediyor. Dolayısıyla bu fikirler,  sadece radikal görünmek istemeyen politikacılar tarafından dile getiriliyor.

Pencerenin merkezine doğru yaklaştıkça, fikirler şu aşamalardan geçiyor:

  1. Asla kabul edilemez, aynı zamanda gizli tutulan, tez ve antitezin daha dillendirilmediği, onların arasındaki çatışmanın hala gizli kaldığı bir aşama.
  2. Radikal aşama.
  3. Kabul edilebilir aşama.
  4. Akil aşama.
  5. Popüler aşama.
  6. Resmi politika aşaması.


Toplum bilincini manipülasyon teknolojisi, Overton penceresini kullanarak insanların daha evvel yabancı olan fikirleri, örneğin tabuların yıkılması gibi, kademeli bir şekilde benimsenmesini sağlıyor. 

Bu teknolojiye göre yeni fikir kabul ettirme süreci ancak mevcut pencerenin sınırları içerisinde gerçekleşebilir ve birkaç aşamadan oluşuyor. Kabul ettirilmeye çalışılan görüş sadece bir aşama kadar ilerliyor,  toplumsal normlar ise pencerenin sınırına doğru kaydırılıyor. Ortak toplumsal değerlerin  her zaman pencerenin merkezinde olması gerekiyor, bu da pencerenin kaymasına sebep oluyor. Yani ortak düşüncelerinin ağırlık merkezi daha ılımlı ya da daha katı tarafa doğru kaydırılıyor. Böylece bir sonraki adımda aşılanmaya çalışılan yeni fikirlerin kabulü, pencerenin sınırları dışına çıkmadan gerçekleştirilebilir. 

Ortak toplumsal değerleri pencerenin sınırına kaydırmak için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:

  • Yeni konuyu ona itiraz etmeden dillendirmek. Bu  yeni görüşü tanıtmak amacıyla yapılır.
  • Tarafsız bilimsel araştırma görüntüsünü vermek.
  • Yabancı fikirlerinin benimsenmesinin örneklerini sunmak.
  • Radikal ve karşı olan ılımlı görüş taraftarlarının  mücadele görüntüsünü vermek. Bu süreçte toplumun sempatisi ılımlı tarafa çekilmeye amaçlanıyor.
  • Kabul edilemez fikirlere yumuşatılmış, daha sevimli isimler takmak.

Overton penceresinin sistematik uygulamasının örneği olarak kademeli bir şekilde yasallaşmayı amaçlayan eşcinsellik propagandası gösterilebilir. Başka bir örnek ise, Rusya’daki komünist propagandası ne zafer kültü sayesinde yaygınlaşmaya imkan bulan Rus nasyonalizminin rehabilitasyonudur.”

Overton penceresi toplumsal bilinç manipülasyon yöntemlerinden sadece biri olabilir ama bazı kaynaklarda bu yöntem insanlığı imha teknolojisi olarak zikrediliyor. Ona karşı koymanın en etkili yolu ise ahlaki değerlere sıkı sıkıya sarılmaktan geçer.


Melek Öz, 23.06.2017, Sonsuz Ark, Konuk Yazar, Makale
Melek Öz Yazıları

 







Yararlanılan kaynaklar

1- https://traditio.wiki/%D0%9E%D0%BA%D0%BD%D0%BE_%D0%9E%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B0
2- http://russian7.ru/post/okno-overtona-kak-yeto-rabotaet/
3- https://comments.ua/life/487996-kak-omerzitelnoe-prevratit-obidennoe.html
4- http://interesnyefakty.org/okno-overtona/




Sonsuz Ark'tan
  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.

Seçkin Deniz Twitter Akışı