2170
(2014) Sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararı: Irak ve Suriye’de
Bulunan Aşırılıkçı Gruplar tarafından Gerçekleştirilen Yoğun ve Geniş Çaplı
İnsan Hakları İhlalleri’nin Kınanması
BM GÜVENLİK
KONSEYİ, 7242.TOPLANTI
Uluslar
arası barış ve güvenliğe Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD), el-Nusra Cephesi
(NC) ve el-Kaide ile bağlantılı diğer tüm şahıslar, gruplar, girişim ve
oluşumlar tarafından yöneltilen süregelen tehdide endişeyle işaret ederken ve
bu tehdidin bütün boyutlarına yönelik kararını doğrularken,
“Birleşmiş
Milletler Beyannamesi Bölüm VII kararlarına göre hareket ederek,
“1. IŞİD ve onun şiddet içeren aşırılıkçı
ideolojisi ve terörist eylemlerine ve onun tarafından sürdürülen yoğun,
sistematik ve yaygın insan hakları ihlalleri ve uluslar arası insani hukuka
yönelik işlediği suçlar dolayısıyla şiddetli esef ve kınamalarını bildirir;
“2. Sivillerin ayırt edilmeksizin öldürülmesini
ve kasten hedef alınmasını; sayısız mezalim, kitlesel infaz ve askerleri de
kapsayacak şekilde hukuk dışı öldürmeleri; dini temelleri veya inancı nedeniyle
bireylere ve tüm topluma yönelik işkenceleri; sivillerin kaçırılmasını, azınlık
grup üyelerinin zorla yerinden çıkarılmasını; çocukların öldürülmesi ve sakat
bırakılmasını; çocukların askere alınması ve kullanılmasını; tecavüz veya
farklı şekillerde cinsel şiddeti; keyfi tutuklamaları; okullara ve hastanelere
yönelik saldırıları; kültürel ve dini yapıların tahrip edilmesini; ekonomik,
sosyal ve kültürel hakların kullanımının engellenmesini ki bunlara özellikle
Suriye’deki Rakka, Deyr ez Zor, Halep ve İdlib bölgelerinde ve Kuzey Irak’ta
özellikle Tamim, Selahaddin ve Ninova eyaletlerindeki eğitim haklarının
engellenmesi de dâhil olmak üzere şiddetle kınar;
“3. Herhangi bir sivil topluma karşı sahip
oldukları etnik veya politik kimlikleri, din veya inançları sebebiyle
yöneltilecek yaygın veya sistematik saldırıların insanlık aleyhinde işlenmiş
bir suç oluşturacağını hatırlatır; IŞİD, el-Nusra Cephesi (NC) ve el-Kaide ile
bağlantılı diğer tüm şahıs, grup, girişim ve oluşumların insan hakları
ihlallerinden ve uluslar arası insani hukuka yönelik işlenen suçlardan dolayı
sorumlu tutulacaklarının hüküm altına alınması gerekliliğini vurgular; tüm
tarafları bu tür suç ve ihlalleri engellemeleri yönünde teşvik eder;
“4. IŞİD, el-Nusra Cephesi (NC) ve el-Kaide ile
bağlantılı diğer tüm şahıslar, gruplar, girişim ve oluşumlardan tüm şiddet ve
terörist eylemlerini sonlandırmaları ve en kısa sürede silahsızlanarak
dağılmaları talebinde bulunur;
“5. Bütün devletleri, karar 1373 (2001)
gereğince, terör eylemlerini icra eden, organize eden ve destekleyen IŞİD ve
el-Nusra Cephesi’ni (NC) de kapsayacak şekilde, el-Kaide ile bağlantılı tüm
şahıs, grup, girişim ve oluşumları bulma ve adalete teslim etme çabalarına
yönelik işbirliğine teşvik eder ve bu bağlamda bölgesel işbirliğinin önemini
vurgular;
“6. Aşırılıkçılık ve gerek şahıslar gerekse de
IŞİD, el-Nusra Cephesi ve el-Kaide ile bağlantılı oluşumlar tarafından ortaya
konan hoşgörüsüzlük tarafından motive edilen terörist saldırıların
kışkırtılmasına karşı koyma ve eğitim kurumları ile kültürel ve dini kurumların
teröristler ve destekleyenleri tarafından yıkılmasına engel olma ile ilgili,
yükümlülüğü altında bulundukları uluslar arası kanun gereğince gerekli ve uygun
tedbirlerin alınması noktasında bütün devletlere yönelik çağrısını yineler;
Yabancı Terörist Savaşçılar
“7.
IŞİD, el-Nusra Cephesi ve El-Kaide’nin yabancı terörist savaşçıları ile
bağlantıları bulunan diğer tüm şahıs, grup, girişim ve oluşumların, varlıkları
çatışmanın artmasına ve radikalleşmenin şiddetlenmesine yol açan yeni
savaşçıları bünyesine katma faaliyetlerini kınar; IŞİD ve diğer terörist
gruplarla bağlantılı tüm yabancı terörist savaşçıların bir an önce geri çekilmesini
talep eder; IŞİD, el-Nusra Cephesi ve yaptırım altında bulunan el-Kaide
rejimine bağlı el-Kaide örgütü ile ilişkili tüm diğer şahıs, grup, girişim ve
oluşumları ki bunlara IŞİD ve el-Nusra Cephesine yabancı terörist savaşçıların
katılımı için finans ve diğer imkânları sağlayanlar da dâhildir, yaptırım
listesine almaya hazır olduğunu ifade eder;
“8. Bütün üye ülkelere IŞİD, el-Nusra Cephesi ve
el-Kaide ile bağlantılı diğer tüm şahıs, grup, girişim ve oluşumlarla ilişkili
yabancı terörist savaşçıların geçişine karşı önlemler almaları ve onları
yürürlükte bulunan uluslararası kanun uyarınca yargı önüne çıkarmaları
çağrısında bulunur; üye ülkelere, teröristlerin veya terörist grupların
hareketlerini yürürlükte bulunan uluslar arası kanun uyarınca etkin sınır
kontrolleri gerçekleştirerek önlemeleri ve bu bağlamda etkin bir şekilde bilgi
paylaşımı, teröristlerin ve terörist grupların bölgelere giriş ve çıkışlarını
ve teröristlere silah ve onları destekleyecek şekilde finans sağlanmasını
önlemek amacıyla yönetimler arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi konusundaki
yükümlülüklerini hatırlatır;
“9. Bütün üye ülkeleri, bölgelerinde bulunan ve
yabancı savaşçı olma ve şiddete yönelik radikalleşme tehlikesi altında bulunan
şahısları IŞİD, el-Nusra Cephesi ve el-Kaide ile bağlantılı tüm şahıs, grup,
girişim ve oluşumlara destek veya savaş amaçlı katılım amacıyla Suriye ve
Irak’a gitmemeleri için ikna etmeleri noktasında destekler;
“10. Devletlerin IŞİD, el-Nusra Cephesi ve
el-Kaide ile bağlantılı tüm şahıs, grup, girişim ve oluşumlara topraklarından
veya kendi toprakları dışındaki uyruklardan doğrudan veya dolaylı olarak
tedarik, satış veya transferin engellenmesi veya deniz ya da hava taşıtlarının
kullanımı, silah ve cephane, askeri taşıtlar ve ekipmanı, paramiliter ekipman
veya bunlara ait yedek parçaların temini, askeri aktiviteler ile ilgili teknik
destek, yardım veya eğitimin engellemesine dair kararını ve bununla birlikte
silah trafiğiyle ilgili bilgi alışverişinin güçlendirilmesi ve hızlandırılması;
ulusal, yerel, bölgesel ve uluslar arası seviyede koordinasyon çalışmalarının
genişletilmesi amacıyla yöntemler geliştirilmesi çağrısını teyit eder;
Terörist Finansmanı
“11. Bütün devletlerin terörist eylemlerin
finansmanını engellemesi ve yasaklaması, terörist gruplara yeni savaşçıların
katılımını yasaklaması, terörist eylemlere silah aktarımını kesmelerini de
kapsayacak şekilde, eylemlere dâhil olan oluşum ve şahıslara doğrudan ya da
dolaylı olarak herhangi bir şekilde destek verilmesinden kaçınmaları
konusundaki karar 1373 (2001)’i ve özelde diğer kararlarını teyit eder;
“12.
Bütün devletlerin IŞİD, el-Nusra Cephesi ve el-Kaide ile bağlantılı tüm şahıs,
grup, girişim ve oluşumlar yararına yurttaşları veya bölgeleri içindeki
şahıslar tarafından doğrudan ya da dolaylı olarak para, mali varlık veya
ekonomik kaynak aktarımını engelleyecekleri yönündeki karar 2161 (2014) ile
belirlenen hükmünü hatırlatır; ve karar 1373 (2001) ile belirlenen, bütün
devletlerin bölgelerinde bulunan yurttaş veya diğer şahısların, doğrudan veya
dolaylı olarak para, mali varlık veya ekonomik kaynakları veya finansal ya da
benzeri yardımları, terörist eylemlere kasteden veya kastetmeye teşebbüs eden
veya yardım eden veya bu eylemlerde rol alan şahıslara ya da bu şahıslar tarafından
doğrudan ya da dolaylı olarak kontrol edilen oluşumların yararına veya bu
şahısların tarafında veya onların verdikleri emir doğrultusunda hareket eden
şahıs ve oluşumlara aktarımını yasaklayacakları yönündeki hükmünü teyit eder;
“13.
IŞİD, el-Nusra Cephesi ve el-Kaide ile bağlantılı tüm şahıs, grup,
girişim ve oluşumlar tarafından kontrol edilen petrol sahaları veya ilişkin
altyapı tesislerinden elde edilen gelirin, yeni savaşçıların katılımının
desteklenmesi ve terörist eylemleri gerçekleştirmeye yönelik operasyonel
kapasitelerinin artırılması amacıyla kullanıldığını endişeyle vurgular;
“14.
IŞİD, el-Nusra Cephesi ve el-Kaide ile bağlantılı tüm şahıs, grup,
girişim ve oluşumlar ile doğrudan ya da dolaylı olarak gerçekleştirilen ticari
anlaşmaları kınar ve bu tür anlaşmaların Komite tarafından karar 1267 (1999) ve
karar 1989 (2011) uyarınca belirlenmiş oluşumlara mali yardım sağlayabileceğini
ve bunun da Komite’yi yeni yaptırım listesi düzenlemeye sevk edeceğini
tekrarlar;
“15.
Bütün üye ülkelerin, yurttaşları ve bölgeleri içinde yer alan şahıslar
tarafından Komite tarafından belirlenmiş kişilere veya oluşumlara veya
belirlenen oluşumların yanında ya da bu oluşumlar doğrultusunda hareket eden
kişilere bağış yardımında bulunulmasına engel olma sorumluluklarının önemini
vurgular;
“16.
IŞİD tarafından kontrol edilen bölgeden havayolu veya diğer taşıma
şekilleri ile gerçekleştirilen aktarımların altın veya diğer değerli mallar ile
ekonomik kaynakların uluslar arası pazarda satılmak üzere aktarımında veya mal
varlıklarının dondurulmasına yönelik kuralların ihlaline neden olabilecek başka
düzenlemeler için kullanılabileceği yönündeki endişelerini ifade eder;
“17.
Karar 2161 (2014) paragraf 1(a)’da yer alan koşulların, el-Kaide
Yaptırım Listesi’nde yer alan şahıs, grup, girişim veya oluşumlara fidye
ödenmesi noktasında, bu fidyenin nasıl ve kime ödendiğine bakılmaksızın geçerli
olacağını onaylar;
Yaptırımlar
“18. IŞİD’in el-Kaide’den ayrılmış bir grup
olduğunu belirtir bu bağlamda IŞİD ve el-Nusra Cephesi’nin el-Kaide yaptırım
listesinde yer aldığını hatırlatır; IŞİD ve el-Nusra Cephesine para, silah,
planlama ve yeni savaşçı sağlayanlar da dâhil olmak üzere, IŞİD ve el-Nusra
Cephesi’ne destek sağlayan şahıs, grup, girişim ve oluşumları ve el-Kaide ile
internet veya sosyal medya veya diğer ortamlar aracılığıyla bilgi ve iletişim
teknolojileri aracılığıyla bağlantılı diğer tüm şahıs, grup, girişim ve
oluşumları yaptırım listesine dâhil etmeye hazır olduğunu ifade eder;
“19. Bu
kararın Ek I’inde tanımlanan şahısların, karar 2161 (2014) paragraf 1’de
belirlenen cezalara konu olacağını ve el-Kaide Yaptırım Listesi’ne ekleneceğini
kararlaştırır;
“20. Ek I’de tanımlanan şahısların, listelenme
sebeplerine ilişkin özetlere Komite’nin web sitesinde Konseyin de üzerinde
mutabakat sağladığı şekilde erişim sağlanması noktasında Komite’yi yönlendirir
ve karar 2161 (2014)’ de yer alan koşulların ve sonra gelen ilgili kararların,
el-Kaide Yaptırım Listesi’nde yer almaya devam ettikleri müddetçe Ek I’ de
tanımlanan isimlere uygulanacağını teyit eder;
“21.
IŞİD, el-Nusra Cephesi ve el-Kaide ile bağlantılı tüm şahıs, grup,
girişim ve oluşumları destekleyen şahıs ve oluşumların listeye dâhil edilmesine
ilişkin Üye Ülkelerin komiteye yapacakları istekleri teşvik eder ve IŞİD ile
el-Nusra Cephesi’ne destek sağlayan diğer şahısların belirlenmesi noktasında
Komite’yi buna ilaveten teşvik eder;
Bildirim
“22. Gözlem Ekibine, IŞİD ve el-Nusra Cephesi
tarafından bölgeye yönelik tehdit, silah kaynakları, mali kaynaklar, yeni
yabancı savaşçılar ve demografileri ve bu tehdide yönelik ilave eylemler
noktasındaki tavsiyeler hakkında 90 gün içerisinde Komiteye bir rapor sunma direktifi
verir ve bu raporun Komite tarafından tartışılmasından sonra Komite başkanının
temel bulgular hakkında Güvenlik Konseyi’ni bilgilendirmesi ricasında bulunur;
“23. BM
Irak Yardım Misyonu’ndan (UNAMI) yetki, olanak ve operasyon sahası dâhilinde
Komite’ye ve karar 1526 (2004) kapsamında oluşturulan Analitik Destek ve
Yaptırım Gözlem Ekibi’ne, karar 2161 (2014) paragraf I kapsamındaki cezaların
uygulanmasına ilişkin bilgi aktarımını da içerecek şekilde yardım sağlaması
talebinde bulunur;
“24. Bu
konuyu aktif olarak gündeminde tutmaya karar verir.
Tamer Güner, 14.10.2014, Sonsuz Ark,
Çevirmen Yazar, Çeviri
Metnin orijinali: