Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, başlıca araştırma konuları ücretler, çalışma süresi, refah devletleri ve endüstriyel ilişkiler olan Duisburg-Essen Üniversitesi Çalışmalar ve Beceriler Enstitüsü (IAQ) profesörü Gerhard Bosch'a aittir ve 'entelektüel olarak İskandinav sosyal modellerinin artan eşitsizliğe bir alternatif sunduğunu' kabul eden Dünya Ekonomik Forumu (WEF)'in çelişkilerine odaklanmakta ve WEF'in Yeni Davos Manifestosu üzerinden ortaya koyduğu bu duruşunu, "Bunu ideolojik olarak kabul edemez." diyerek resmi OECD ve WEF raporları üzerinden irdelemektedir. Avrupa'daki ve ABD'deki zenginlerden daha fazla vergi alınmasını savunan akımın geçtikçe güçlendiğinin ve milyarderlerin gösteri mekanı olarak çalışan WEF'in de nihayet bu gerçeği kabul ettiğinin düşünülmesinin istendiğini yazar, gerçeğin böyle olmadığını ve İskandinav ülkelerinin işe başlamada ve işten çıkarmada yeterli güvenceleri vermediğini ileri sürmektedir. Dikkat edilirse, Batı'lı hegemon ülkeler işsizlikten, eşitsizlikten ve yoksulluktan bahsetmekte ve bu parametrelerle ilgili büyük çatışmalarla meşgul olmaktadırlar. Vahşi Batı'nın çöküş ağrılarına ve bağırtılarına açıkça şahit olduğumuz bu dönemde ortaya çıkan fırsatları değerlendirmek zorundayız.
Seçkin Deniz, 02.02.2020
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, başlıca araştırma konuları ücretler, çalışma süresi, refah devletleri ve endüstriyel ilişkiler olan Duisburg-Essen Üniversitesi Çalışmalar ve Beceriler Enstitüsü (IAQ) profesörü Gerhard Bosch'a aittir ve 'entelektüel olarak İskandinav sosyal modellerinin artan eşitsizliğe bir alternatif sunduğunu' kabul eden Dünya Ekonomik Forumu (WEF)'in çelişkilerine odaklanmakta ve WEF'in Yeni Davos Manifestosu üzerinden ortaya koyduğu bu duruşunu, "Bunu ideolojik olarak kabul edemez." diyerek resmi OECD ve WEF raporları üzerinden irdelemektedir. Avrupa'daki ve ABD'deki zenginlerden daha fazla vergi alınmasını savunan akımın geçtikçe güçlendiğinin ve milyarderlerin gösteri mekanı olarak çalışan WEF'in de nihayet bu gerçeği kabul ettiğinin düşünülmesinin istendiğini yazar, gerçeğin böyle olmadığını ve İskandinav ülkelerinin işe başlamada ve işten çıkarmada yeterli güvenceleri vermediğini ileri sürmektedir. Dikkat edilirse, Batı'lı hegemon ülkeler işsizlikten, eşitsizlikten ve yoksulluktan bahsetmekte ve bu parametrelerle ilgili büyük çatışmalarla meşgul olmaktadırlar. Vahşi Batı'nın çöküş ağrılarına ve bağırtılarına açıkça şahit olduğumuz bu dönemde ortaya çıkan fırsatları değerlendirmek zorundayız.
Seçkin Deniz, 02.02.2020
World Economic Forum: towards sustainability with neoliberal recipes?
"Dünya Ekonomik Forumu entelektüel olarak İskandinav sosyal modellerinin artan eşitsizliğe bir alternatif sunduğunu kabul etti. Bunu ideolojik olarak kabul edemez."
Geçen hafta Davos'ta bir araya gelen Dünya Ekonomik Forumu (WEF), son yıllarda ahlaki çıtasını daha da yükseltti. Yeni Davos Manifestosu, 'şirketlerin vergi paylarını adil bir şekilde ödemeleri, yolsuzluğa sıfır tolerans göstermeleri, küresel tedarik zincirleri boyunca insan haklarını desteklemeleri ve rekabetçi düzeyde bir oyun alanı savunmaları gerektiğini' belirtiyor. WEF’in 2019 Küresel Rekabet Edebilirlik Raporu’nda artan toplumsal eşitsizlik ağır eleştiriliyor.
Aynı zamanda, eşitsizliğin küreselleşmenin ve yeni teknolojilerin getirdiği kaderin sonucu olmadığı, ancak politik olarak mücadele edilebileceği vurgulanmaktadır. İskandinav ülkeleri sadece dünyanın en teknolojik, en gelişmiş, yenilikçi ve dinamik ekonomileri arasında değil, aynı zamanda diğer ülkelere göre daha iyi yaşam koşulları ve daha iyi sosyal koruma sağlamaktadırlar.
Tabii ki, insan hemen bu tür ifadelerin gerçekten ne kadar ciddi bir şekilde tasarlandığını soracaktır. Ne de olsa, WEF siyaset ve dünyadaki milyarderler arasında bir yer kapmak istiyor. Bunlar kârlarını vergi cennetine çeviren ve vergilerini adil bir şekilde ödemeye hiç hazır olmayan tam olarak büyük uluslararası şirketler. İskandinav ülkeleri gibi kapsayıcı refah devletleri nasıl finanse edilmelidir?
Buna ek olarak, bu şirketler ulusal ve uluslararası düzeylerde düzenlenmemiş taşeronluk zincirlerine birçok faaliyetten dış kaynak temin ederek işçilik maliyetlerini düşürmektedir. Düşük ücretler ve güvencesiz istihdam, iş modellerinin temel direğidir ve artan toplumsal eşitsizlikten sorumludur .
Genişleyen Uçurum
Ancak milyarderlerin WEF'in sorumluluklarını genel beyanların ötesinde gerçekten ileri sürdüğü konusunda endişelenmelerine gerek yok. Pazar konuşmaları ve günlük eylemler arasındaki uçurumun ne kadar çok açılacağı, editör özetinden birkaç sayfa sonra 2019 Küresel Rekabet Edebilirlik Raporu'nda, İskandinav refah devletlerindeki farklı işgücü piyasası kurumlarının değerlendirilmesinde zaten açık bir şekilde yer alıyor.
Rekabetçilik göstergesinde 'Ücret belirlemede esneklik', Finlandiya, İsveç, Danimarka ve Norveç, ABD, Birleşik Krallık, Katar veya Suudi Arabistan'ın hemen arkasındaki 141 ülkeden 118 ila 133'lük sıralara indirildi. Yüksek rekabet edebilirliği temsil eden üst düzey pozisyonlar, zayıf sendikalar, parçalı ücret müzakereleri ve toplu sözleşmelere düşük bağlılığı olan ülkelere verilmektedir.
Rekabetçilik göstergesi 'İşçilik vergi oranı' ile benzer görünüyor. Raporda tanımlanan bu gösterge, sosyal sigorta katkıları dahil olmak üzere işletme tarafından brüt ücretler üzerinden ödenen emeğe ilişkin tüm zorunlu katkıları ve vergileri içeriyor. Refah devleti olmayan gelişmekte olan ülkeler burada en yüksek değerlere ulaşmaktadır. Gelişmiş ülkelerde, ABD sadece bir refah devleti (29. sırada) olarak öne çıkarken, İskandinav ülkeleri yine açıkça geride kalmaktadır (İsveç 132., Finlandiya 104. ve Norveç 67.). 13'üncü sıradaki Danimarka bir istisnadır; ancak bu sıralama, şirketler için benzer şekilde popüler olmayan sosyal güvenlik katkılarıyla değil, refah devleti sadece büyük ölçüde ilerici vergilerle finanse edildiği için gerçekleşmiştir.
Empoze Edilen Deregülasyon
WEF'in merkezi işgücü piyasası kurumlarının bu değerlendirmesiyle iletmeyi planladığı mesaj açıktır: işten çıkarmaya karşı iyi koruma, toplu sözleşmelere yüksek bağlılık ve yüksek sosyal güvenlik katkıları - örneğin genel hastalık sigortası programının veya zorunlu eski- yaş sigortası — rekabetin önündeki engellerdir. Ülkeler başarılı olmak istiyorsa, rekabetin önündeki bu engellerden kurtulmalıdırlar. WEF böylelikle tartışmalı bir şekilde, Yunanistan gibi borçlu ülkelere dayatılan Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu ve Avrupa Komisyonu'nun, işgücü piyasalarının serbestleştirilmesini, toplumsal eşitsizlikte çarpıcı bir artışla izliyor.
Küresel şirketler açısından bu tür değerlendirmeler elbette mantıklıdır. Güçlü sendikalar aracılığıyla, bir sektördeki büyük ve küçük şirketlere uygulanan ücret tabanı anlaşmaları yürürlüğe konulursa, bu durum taşeronluk zincirlerinde istenen ücret farklılaşmasını sağlamayı zorlaştırır. İşten çıkarmaya karşı zayıf koruma, riskleri girişimcilerden çalışanlara kaydırır ve büyük yatırımcıların sermayelerini hızlı bir şekilde geri çekmelerini ve diğer ülkelere taşımasını kolaylaştırır. Yüksek sosyal güvenlik katkıları, devletin üstlenmeyi tercih ettiği maliyet yüküdür, ancak aynı zamanda finansal bir temelden yoksundur.
Yine de bu kadar düşük puan alan bu işgücü piyasası kurumları, İskandinav ülkelerinde övgüyle karşılanan sosyal uyumun tam ön şartıdır. Sadece toplu sözleşmelere olan yüksek bağlılıkla, örneğin, düşük gelirli kazançların çok düşük bir oranı ve İskandinav ülkelerindeki özellikle güçlü orta sınıf, uluslararası karşılaştırma ile açıklanabilir.
İdeoloji ve ilgi
WEF'in işgücü piyasası göstergeleri için bilimsel bir temel bulmak mümkün müdür, yoksa saf ideoloji ve bu rakamların arkasında tek taraflı, çıkar temelli bir politika mı vardır? Esnek ücretlere sahip neoliberal modellerde, tam istihdama sahip dengeler aslında hesaplanabilir. Ancak gerçeklik daha karmaşıktır.
Güçlü işgücü piyasası kurumları kısa vadede maliyetleri kesinlikle arttırabilir, ancak aynı zamanda şirketleri daha uzun vadeye hitap etmeye mecbur kılar. Çıraklık eğitimlerine, ileri eğitime ve ürünlerinin kalitesine daha fazla yatırım yaparlar. Çalışanlar daha fazla motive olurlar ve daha fazla satın alma gücüne sahiptirler ve ekonomi çoğunlukla düşük ücretli çalışanlara sahip ülkelerden daha iyi ve daha sürdürülebilir bir şekilde gelişir.
Bu arada IMF'nin son araştırmaları bile güçlü kurumların olumlu etkilerini göstermektedir. Örneğin bir çalışma, düşük gelir eşitsizliğine sahip ülkelerde büyümenin, daha yüksek eşitsizliğe sahip ülkelere göre sadece daha yüksek değil, aynı zamanda daha sağlam olduğunu da ortaya koydu. Bir diğeri, eşitsizliği büyüyen işgücü piyasası kurumlarının yaşadığı erozyona atfetmekte ve asgari ücretlerin ve yüksek sendika yoğunluğunun istihdam üzerindeki olumlu etkilerini ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, bu yeni bulguların, araştırmanın gösterdiğinin aksine, borçlularına sarsılmaz bir şekilde neoliberal tedaviler uygulayan IMF politikası üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır.
OECD de pozisyonunu iyice gözden geçirdi. 1994'teki İş Çalışması'nda hala radikal düzensizleşmeyi savunuyordu, ancak son ampirik çalışmaları bunun tam tersini kanıtlıyor. Örneğin, 2018 OECD Görünüm Raporu koordineli ücret politikaları olan ülkelerin, WEF tarafından bu kadar olumlu derecelendirilen merkezi olmayan ücret sistemleri olan ülkelere göre daha yüksek istihdam ve işsizlik seviyelerine sahip olduğunu göstermektedir.
WEF ikilemi
2019 Küresel Rekabetçilik Raporu WEF'in ikilemini göstermektedir. Toplumsal eşitsizliğin artmasının, toplumsal kutuplaşmanın ve küreselleşmeye düşman akımların en önemli temeli olduğunu kesin olarak biliyoruz. İklim değişikliğinin yanı sıra, bunlar kapitalist ekonominin uzun vadeli istikrarını tehdit ediyor ve bu nedenle sistemi tehlikeye atıyor. Bu durumda esas olan güçlü işgücü piyasası kurumlarının inşası olacaktır. Aynı zamanda, konferanslara katılım için çok para ödeyen ve kendini kısa vadeli kârların savunucusu yapan kendi müşterisine zarar vermek istemez.
Bu ayrışma eyleminin yol açtığı entelektüel çelişkiler, İskandinav sosyal modellerinin değerlendirilmesi örneğinden anlaşılmaktadır. WEF, Katolik Kilisesi gibi şu çelişkilerle ilgilenmektedir: Pazar günleri su vaaz edilir ve hafta boyunca şarap içilir.
Gerhard Bosch , 27 Ocak 2020, Social Europe
(Gerhard Bosch, Duisburg-Essen Üniversitesi'nde Çalışmalar ve Beceriler Enstitüsü'nde (IAQ) profesördür. Başlıca araştırma konuları ücretler, çalışma süresi, refah devletleri ve endüstriyel ilişkilerdir.)
Seçkin Deniz, 02.02.2020, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.