Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, LSE Avrupa Enstitüsü Avrupa Ekonomi Politikasındaki John Paulson başkanı, (Leuven Üniversitesi) uluslararası ekonomi profesörü Paul De Grauwe'ye aittir ve şu sıralarda Avrupa Birliği'nde sayılan belli başlı sorunlardan en büyüğü olarak Çevre sorunlarını ve hava kirliliğini gidermeye yönelik yatırımların finansmanının nasıl sağlanacağına dair değerlendirmeler içermektedir. Yazar'a göre, Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından (karşılıksız olarak) yaratılan para çevre yatırımlarını finanse etmek için kullanıldığında enflasyon yükselecek ve sonuç olarak amaçlanan yatırımlar gerçekleşmeyecektir. Paul De Grauwe'nin ilk teklifi şudur: "Çevre projelerini finanse etmek için verilen eski tahviller yeni 'çevre tahvilleri' ile değiştirebilir. Bunu yaparken, ECB yeni para yaratmış olmayacak. Sadece yeniden yönlendirilen para çevresel projelere doğru akacaktır. Toplam para miktarı aynı kalacağından, ek enflasyon riski yoktur." İkinci teklifi ise şöyle; "Bir çıkış yolu da Avrupa makamlarının Avrupa Yatırım Bankası'na (EIB) 1.000 milyar Euro değerindeki çevresel yatırımın finanse edilmesi için yetki vermesi olacaktır. Bu siyasi otoriteler EIB'ye çevresel öncelikler hakkında kılavuz ekleyebilirler. EIB, bu yatırımların finansmanında kullanılmak üzere gerekli kaynakları elde etmek için tahvil ihraç edecektir. ECB, EIB tahvillerini, eski tahvillerin bilanço tarihinde sona ermesiyle eş zamanlı bir şekilde belirlenen bir hızda satın alır. Bu şekilde ECB, enflasyonu körüklemeden 'yeşil para' yaratmış olur." Avrupa, sosyal hakların iyileştirilmesi ve çevre yatırımlarının finansmanı konusunda çok yoğun tartışmalara sahne olurken, aynı zamanda derinleşen işsizlik, artan yoksullukla boğuşmaktadır. Avrupa Kurumlarının yaşadığı bu yetersizlik duygusu sorumluluk almamaktaki ısrarcı tutumu sorunları çözmekten ziyade daha da derinleştirmekte ve ulusalcıların, aşırı sağcıların ve ırkçıların tepkisel yükselişine neden olmaktadır. Sonuç olarak, Avrupa derin çöküşe doğru geri döndürülemez bir türbülansa girmiş durumdadır...
Seçkin Deniz, 18.04.2019
Green money without inflation
"Avrupa'da ekolojik bir geçişi 'yeşil para' tahvilleriyle finanse etmek ekonomik olarak mazur görülebilir."
Merkez bankası tarafından yaratılan para, çevre yatırımlarını finanse etmek için ne ölçüde kullanılabilir? Bu, bugün sıkça sorulan bir soru. Yeşil aktivistler, merkez bankasının -ve özellikle Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB)- para basımı yoluyla çevresel yatırımların finansmanını teşvik etmesi gerektiği konusundaki fikirlerini coşkuyla anlatıyorlar.
ECB, nicel hareketlilik (QE) programı kapsamında 2015 yılından beri 2.600 milyar Euro tutarında yeni para yarattı. Bütün bu para, çok az para harcayan finans kurumlarına gitti. ECB neden parayı finansal sektöre akıtmak yerine çevre yatırımlarına enjekte edemiyor?
Geleneksel ekonomistlerin çoğu korku ile tepki veriyor. ECB, çevreye müdahale etmemesi gerektiğini söylüyor. Hükümetler bunu yapmalıdır. ECB, çevre vagonuna atlarsa, çok fazla para basmak zorunda kalacaktır. Bu, uzun vadede korkunç sonuçları olan enflasyonu beraberinde getirecektir. Sonuçta, çevreye hizmet edilmeyecektir.
Para oluşturma
Kim haklı? ECB (veya herhangi bir modern merkez bankası) tarafından para yaratmanın temellerini hatırlamak iyidir. Bu kurum piyasada finansal varlık satın aldığında para yaratılır. Bu varlıkların tedarikçileri finansal kurumlardır. Bunlar daha sonra bu finansal varlıklardan vazgeçme karşılığında ECB'de euro cinsinden bir depozito elde ederler. Bu paranın yaratıldığı andır. Bu para (mevduat) daha sonra şirketlere ve hanelere kredi vermek için finansal kuruluşlar tarafından rezerv tabanı olarak kullanılabilir.
ECB'nin satın alabileceği finansal varlıkların miktarında bir sınır yoktur. Prensip olarak, mevcut tüm finansal varlıkları (örneğin, tüm tahvil ve hisse senetleri) satın alabilir, ancak bu, para arzını enflasyonun çarpıcı biçimde artacağı şekilde arttıracaktır. Başka bir deyişle, ECB tarafından verilen paranın değeri keskin bir şekilde düşecektir. Bunu önlemek için, banka bir limit koymuştu: enflasyonun yüzde 2'nin üzerine çıkmasına izin vermeyeceğine söz veriyordu. Bu, ECB'nin yaratabileceği para miktarına bir sınırlama getirmektedir. ECB, şimdiye kadar da yüzde 2 enflasyon hedefinde kalmayı başardı.
ECB'nin ne tür malları alabileceği konusunda da bir kısıtlama yoktur. QE programına başladığı 2015'ten beri, esas olarak devlet tahvilleri ve aynı zamanda finansal kurumlardan kurumsal tahviller satın aldı. Bununla birlikte ECB, çevresel yatırımları finanse etmek için ihraç edilen tahvilleri de satın alabilir. Bu alımlar üzerindeki tek kısıtlama (tekrar) enflasyon hedefine ulaşmalarını tehlikeye atmamaktır.
ECB seçenekleri
- Banka için seçenekler nelerdir? 2015 yılından bu yana satın aldığı 2,600 milyar Euro tutarındaki hükümet ve şirket tahvili, Euro bölgesinde yüzde 2'nin altında kalan enflasyonu arttırmadı. ECB şimdi yeni alımlar yapmayı durdurmuş durumda. Ancak, bu hükümet ve şirket tahvillerinin vadesi geldiğinde, para stoğunu (para tabanı) değişmeden tutabilmek için piyasadan yeni tahvillerin satın alınacağını açıkladı. Bu, ECB için bir fırsat penceresi yaratıyor. Çevre projelerini finanse etmek için verilen eski tahviller yeni 'çevre tahvilleri' ile değiştirebilir.
Bunu yaparken, ECB yeni para yaratmış olmayacak. Sadece yeniden yönlendirilen para çevresel projelere doğru akacaktır. Toplam para miktarı aynı kalacağından, ek enflasyon riski yoktur.
Muhtemel bir itiraz, ECB'Nin bu “çevresel bağları” satın alması durumunda, hangi çevresel yatırımların öncelikli olacağı konusunda karar alma sürecine dahil olacağıdır. Ne kadarı halka açık olacaktır ve ne kadar özel yatırım yapılmalıdır? Yenilenebilir enerjiye mi, nükleer enerjiye mi yatırım yapılmalıdır? Öncelik toplu taşımacılıkta mı olmalıdır? Bunların hepsi merkez bankası tarafından değil, siyasi makamlarca cevaplanması gereken sorulardır.
Bir çıkış yolu da Avrupa makamlarının Avrupa Yatırım Bankası'na (EIB) 1.000 milyar Euro değerindeki çevresel yatırımın finanse edilmesi için yetki vermesi olacaktır. Bu siyasi otoriteler EIB'ye çevresel öncelikler hakkında kılavuz ekleyebilirler. EIB, bu yatırımların finansmanında kullanılmak üzere gerekli kaynakları elde etmek için tahvil ihraç edecektir.
ECB, EIB tahvillerini, eski tahvillerin bilanço tarihinde sona ermesiyle eş zamanlı bir şekilde belirlenen bir hızda satın alır. Bu şekilde ECB, enflasyonu körüklemeden 'yeşil para' yaratmış olur. ECB, EIB tahvillerini satın aldığında, EIB'nin AAA piyasalarını tehlikeye atmadan sermaye piyasalarındaki borçlanmasını arttırma imkanı yaratacaktır.
Mükemmel mümkün
Sonuç olarak, ECB'nin para yaratma aracını, fiyat istikrarını tehlikeye atmadan çevresel yatırımları tercih etmek için kullanması mükemmel bir şekilde mümkündür. Tabii ki, ECB'nin parasal araçlarını yoksulluğu azaltma gibi diğer değerli projeleri desteklemek için kullanabileceği de tartışılabilir. Nüfusun çoğunluğu bunu arzu ederse, bu yapılmalıdır. Ancak, bu yapılırsa, ECB'nin düzgün bir şekilde idare edemediği çok fazla sosyal sorumluluk yüklenme riski doğacaktır.
İklim değişikliği de dahil olmak üzere çevrenin bozulmasına dair varoluşsal tehdit göz önüne alındığında, öncelik, ECB'nin para yaratma kapasitesini çevresel projeleri desteklemek için kullanmak olmalıdır. Bu enflasyon oluşturmadan yapılabilir.
Paul De Grauwe, 19 Mart 2019, Social Europe
(Profesör Paul De Grauwe, LSE Avrupa Enstitüsü Avrupa Ekonomi Politikası John Paulson başkanıdır. Eskiden Leuven Üniversitesi'nde uluslararası ekonomi profesörü olarak görev yaptı. 1991'den 2003'e kadar Belçika parlamentosunun bir üyesiydi.)
Seçkin Deniz, 18.04.2019, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.