Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
"Yeni bir araştırma, yüksek miktarda işlenmiş gıda tüketen bireylerin, klasik semptomların ortaya çıkmasından çok önce, Parkinson hastalığının erken, belirsiz belirtilerini gösterme olasılığının daha yüksek olduğunu öne sürüyor."
Popular Processed Foods Linked to Early Signs of Parkinson’s Disease
Aşırı işlenmiş gıdaların tüketiminin Parkinson hastalığının erken belirtileriyle bağlantılı olduğu ortaya çıktı.
İşlenmiş Popüler Gıdalar
Amerikan Nöroloji Akademisi'nin tıp dergisi Neurology'de yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, soğuk kahvaltılık gevrekler, kurabiyeler ve sosisli sandviçler gibi aşırı işlenmiş gıdaları çok fazla tüketen kişilerin, çok az tüketenlere kıyasla Parkinson hastalığının erken belirtilerini geliştirme olasılığı daha yüksek olabilir .
Araştırma, işlenmiş gıdaların doğrudan Parkinson'a neden olduğunu kanıtlamıyor. Bunun yerine, bu gıdaların yüksek tüketimi ile hastalığın erken uyarı işaretleri arasında güçlü bir bağlantı olduğunu gösteriyor.
Bilim insanları prodromal Parkinson hastalığı olarak bilinen şeye odaklandılar. Bu, beyinde ince değişikliklerin gerçekleşmeye başladığı durumun en erken evresidir. Bu aşamada titreme, denge sorunları ve yavaş hareket gibi önemli semptomlar henüz ortaya çıkmamıştır. Ancak erken belirtiler, tanı konulmadan yıllar hatta on yıllar önce sessizce gelişebilir.
“Sağlıklı bir diyet yemek çok önemlidir çünkü nörodejeneratif hastalıklara yakalanma riskinin daha düşük olmasıyla ilişkilendirilmiştir ve bugün yaptığımız diyet seçimleri gelecekte beyin sağlığımızı önemli ölçüde etkileyebilir,” diyor Çin, Şanghay'daki Fudan Üniversitesi Beslenme Enstitüsü'nden çalışma yazarı Xiang Gao, MD, PhD. “Diyetin Parkinson hastalığının gelişimini etkileyebileceğine dair artan kanıtlar var. Araştırmamız, şekerli gazlı içecekler ve paketlenmiş atıştırmalıklar gibi çok fazla işlenmiş gıda tüketmenin Parkinson hastalığının erken belirtilerini hızlandırabileceğini gösteriyor.”
Çalışma Tasarımı ve Katılımcı Takibi
Çalışmaya, çalışmanın başlangıcında Parkinson hastalığı olmayan, ortalama yaşı 48 olan 42.853 kişi dahil edildi. 26 yıla kadar takip edildiler.
Katılımcılar düzenli tıbbi muayenelerden geçti ve sağlık anketlerini tamamladı. Araştırmacılar, hızlı göz hareketi uyku davranış bozukluğu, kabızlık, depresif semptomlar, vücut ağrısı, bozulmuş renk görüşü, aşırı gündüz uykululuğu ve koku alma yeteneğinde azalma dahil olmak üzere Parkinson hastalığının erken belirtilerinin olup olmadığını belirlemek için sonuçları inceledi.
Katılımcılar her iki ila dört yılda bir ne yediklerini ve ne sıklıkla yediklerini listeleyen bir beslenme günlüğü tuttular.
Ultra İşlenmiş Gıda Neleri Kapsıyor?
Araştırmacılar ultra işlenmiş gıdaları şu şekilde sınıflandırdı:
- Soslar, ezmeler ve çeşniler
- Paketlenmiş tatlılar, atıştırmalıklar veya tatlılar
- Yapay veya şekerle tatlandırılmış içecekler
- Hayvansal ürünler
- Yoğurt veya süt bazlı tatlılar
- Paketlenmiş tuzlu atıştırmalıklar
Bir porsiyon, bir kutu soda, bir ons patates cipsi, bir dilim paketlenmiş kek, tek bir sosisli sandviç veya bir yemek kaşığı ketçap olarak tanımlandı. Araştırmacılar daha sonra her katılımcının bu yiyeceklerden aldığı günlük ortalama miktarı hesapladı.
Araştırmacılar, katılımcıların günde ortalama kaç tane ultra işlenmiş gıda tükettiğini hesapladılar.
Katılımcıları beş gruba ayırdılar. En yüksek grup günde ortalama 11 veya daha fazla porsiyon ultra işlenmiş gıda tüketti. En düşük grup günde ortalama üç porsiyondan az tüketti.
Yaş, fiziksel aktivite ve sigara içme gibi faktörler göz önünde bulundurulduğunda araştırmacılar, günde 11 veya daha fazla porsiyon ultra işlenmiş gıda tüketen katılımcıların, günde üç porsiyondan az tüketenlere kıyasla Parkinson hastalığının üç veya daha fazla erken belirtisine sahip olma olasılığının 2,5 kat daha fazla olduğunu buldu.
Araştırmacılar, Parkinson hastalığının erken belirtilerine baktıklarında, aşırı işlenmiş gıdaların tüketiminin kabızlık hariç hemen hemen tüm semptomların görülme riskini artırdığını buldular.
Gao, "Daha az işlenmiş gıda ve daha fazla tam, besleyici gıda yemeyi seçmek beyin sağlığını korumak için iyi bir strateji olabilir" diyor. "Daha az işlenmiş gıda yemenin Parkinson hastalığının en erken belirtilerini yavaşlatabileceği bulgumuzu doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var."
Araştırmanın bir sınırlaması, tüketilen aşırı işlenmiş gıda miktarının kendi kendine bildirilmiş olmasıydı; bu nedenle katılımcılar ne kadar ve hangi belirli gıdaları yediklerini doğru bir şekilde hatırlayamamış olabilirler.
Araştırmaya Çin Ulusal Nörolojik Bozukluklar ve İnme Enstitüsü, Şanghay'daki belediye halk sağlığı sistemi, Çin Ulusal Doğa Bilimleri Vakfı ve Çin Doktora Sonrası Bilim Vakfı destek verdi.
Amerikan Nöroloji Akademisi, 3 Haziran 2025, SciTechDaily
Mustafa Tamer, 27.08.2025, Sonsuz Ark, Çeviri, Bilim ve Teknoloji, Aklın Merdivenleri
Referans: Peilu Wang, Xiao Chen, Muzi Na, Mario H. Flores-Torres, Kjetil Bjornevik, Xuehong Zhang, Xiqun Chen, Neha Khandpur, Sinara Laurini Rossato, Fang Fang Zhang, Alberto Ascherio ve Xiang Gao tarafından yazılan "Ultra İşlenmiş Gıdaların Uzun Süreli Tüketimi ve Parkinson Hastalığının Prodromal Özellikleri", 7 Mayıs 2025, Nöroloji. DOI: 10.1212/WNL.0000000000213562
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız