Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
"Allah'ın bütün canlıları kendine özgü özellikleriyle yarattığı gerçeğini kabullenmek istemeyen ateist bilimin çelişkileri, geriye gittikçe daha çok görülür hale gelmesine rağmen evrimsel teorinin halen sürdürülüyor olması insan aklına hakarettir. Evrimsel bakış açışı elde edilen kanıtlardan kesin olarak herhangi bir tarih belirleyemezken, kendisinin de çürüyen ruhunu kabullenmemek için direniyor."
Seçkin Deniz, 20 Ağustos 2025, Sonsuz Ark
346 Million-Year-Old Fossil Rewrites the Story of Life on Land
İskoçya'nın Doğu Kirkton Taş Ocağı'nda bulunan fosillerin 346 milyon yıl öncesine ait olduğu belirlendi ve bu fosiller Romer's Gap dönemindeki omurgalı evrimine dair nadir bilgiler sunuyor.
Yaklaşık 346 milyon yıl önce East Kirkton bölgesinin çevresel yeniden inşası, Westlothiana lizziae'yi bir kayanın üzerinde dururken tasvir ediyor. Kaynak: Hector Garza
1984 yılında İskoçya'da amatör bir paleontolog, dikkat çekici bir fosil keşfetti: Küçük bir kertenkele veya semenderi andıran, sadece 20 santimetre uzunluğunda, neredeyse eksiksiz bir iskelet.
Daha sonra Westlothiana lizziae olarak adlandırılan fosil, sudan karaya evrimsel geçişi gerçekleştiren bilinen en eski dört ayaklı hayvanlardan biri olduğu ortaya çıktı. Diğer erken kök tetrapodlarla birlikte, insanlar da dahil olmak üzere tüm modern amfibilerin, sürüngenlerin, kuşların ve memelilerin ortak bir atasını temsil eder.
Kara hayvanlarının zaman çizelgesinin gözden geçirilmesi
Önemine rağmen, bilim insanları fosilin kesin yaşını hiçbir zaman belirleyememişti. Ancak, Austin'deki Teksas Üniversitesi'nden yeni bir araştırma, Westlothiana lizziae'nin, İskoçya'daki aynı bölgede bulunan benzer semender benzeri yaratıklarla birlikte, daha önce düşünülenden 14 milyon yıl daha eski olabileceğini ortaya koydu.
346 milyon yıl öncesine tarihlenen bu güncellenmiş yaş, fosil kayıtlarında yeterince anlaşılmamış bir aralık olan Romer Boşluğu'na yerleştirildiği için keşfi daha da önemli hale getiriyor.
Radyometrik tarihleme riskli bir hal alıyor
Yakın zamanda PLOS One dergisinde yayımlanan araştırma, UT Jackson Jeoloji Bilimleri Okulu'ndaki Dünya ve Gezegen Bilimleri Bölümü'nden doktora derecesini yeni alan Hector Garza tarafından yönetildi. Garza, radyometrik tarihleme adı verilen jeokimyasal bir teknik kullanarak antik fosilleri tarihlendirme görevine başladığında bir risk aldı.
İskoçya'nın Batı Lothian bölgesindeki Doğu Kirkton Taş Ocağında bulunan Westlothiana lizziae fosili. Kaynak: National Museums Scotland
Bunun nedeni, jeologların bir kayanın ne kadar zaman önce oluştuğunu belirlemek için zirkonyum kristallerini kullanabilmelerine rağmen, tüm kaya türleri bu tür bir analize uygun değildir. Ve fosillerin keşfedildiği İskoçya'daki alan, lav akıntıları uzun süre önce bazalt kayaya dönüşmüş eski volkanların yakınındaydı ve zirkonyumlar genellikle burada oluşmazdı. Meslektaş bilim insanları Garza'yı kayaların kimyasal olarak tarihlenmesinin sonuçsuz olabileceği konusunda uyardı.
Garza, "Sanırım daha önce hiç kimsenin bunlara girmeyi denememesinin nedenlerinden biri de buydu," diyor. "Zirkonyumları elde etmek için harcanan tüm zaman ve emek ve sonra da hiçbirini bulamama riskini göze almak."
Volkanik şans atılıma yol açıyor
Ama şanslıydı. Volkanlardan aşağı doğru akan çamur, akan lav ve döküntüler, zirkonyum içeren tortuyu aşındırdı ve bu tortu, kireç taşının oluştuğu bir göle sürüklendi ve bu erken tetrapod yaratıkları gömdü.
Doğu Kirkton Tetrapodlarının Gözden Geçirilmiş Yaşını ve Romer Boşluğu İçindeki Yerleşimlerini Gösteren Jeolojik Zaman Ölçeği
Doğu Kirkton Quarry tetrapodlarının daha önce değerlendirilen biyostratigrafik yaşını (yeşil kutu) ve bu çalışmadan güncellenen yorumlanmış yaşı (kırmızı kesikli kutu) gösteren Mississippian jeolojik zaman ölçeği. Romer's Gap'in yaklaşık zamansal kapsamı turuncu kutuda vurgulanmıştır. Kaynak: Garza ve diğerleri.
Garza, Jackson Okulu'ndaki 11 kaya örneğinin röntgenini çekti ve altı fosilin etrafındaki kayadan zirkonyumları çıkarabildi. Daha sonra, Houston Üniversitesi'nde zirkonyumlar üzerinde uranyum-kurşun lazer tarihlemesi yaparak bunların en eski olası yaşını belirledi.
Romer'in Boşluğunu Doldurmak
Garza'nın kumarından önce bilim insanları, fosillerin dünyanın dört bir yanındaki benzer fosillerle aynı yaşta olduğunu, yani yaklaşık 331 milyon yıl yaşında olduğunu hesaplamıştı.
Daha doğru olan 346 milyon yıllık eski maksimum yaş önemlidir çünkü örnekleri Romer's Gap'e yerleştirir. Bu, bilim insanlarının tam olarak emin olmadığı nedenlerden dolayı çok az fosilin keşfedildiği 360 ila 345 milyon yıl öncesine ait bir zaman dilimidir. Suda yaşayan balıkların evrimsel bir sıçrama yaparak akciğerler ve dört bacak geliştirerek kara hayvanlarına dönüştüğü bu kritik tarih noktasındadır. Bu, hayvan evrimi tarihindeki en önemli dönüm noktalarından biridir.
Jackson Okulu'nda profesör ve bu makalenin ortak yazarı olan Julia Clarke, "İkonik East Kirkland tetrapodlarının önemini abartamam," diyor. "Bu fosillerin yaşını daha iyi sınırlamak, omurgalıların karaya çıkış zamanlamasını anlamak için çok önemlidir. Zamanlama da bu geçişin neden ne zaman gerçekleştiğini ve çevredeki hangi faktörlerin bu olayla bağlantılı olabileceğini değerlendirmek için çok önemlidir."
Fosillerin bulunduğu İskoçya'daki alan, erken tetrapod kayıtlarının gerçek bir hazinesi olan East Kirkton Quarry'dir. Westlothiana lizziae dahil olmak üzere yedi gövde tetrapod fosili burada bulunmuştur. Yüz milyonlarca yıl önce, bu erken dört ayaklı yaratıklar dolaşırken, bu alan yakınlarda aktif volkanlar, zehirli bir göl ve çeşitli bitki ve hayvan topluluğu bulunan tropikal bir ormandı.
Austin Teksas Üniversitesi, 8 Haziran 2025, SciTechDaily
Mustafa Tamer, 20.08.2025, Sonsuz Ark, Çeviri, Bilim ve Teknoloji, Aklın Merdivenleri
Referans: “Yeni U-Pb kısıtlamaları ve East Kirkton Quarry, İskoçya'nın jeokimyası: Karbonifer'de erken tetrapod evrimi için çıkarımlar” Hector K. Garza, Elizabeth J. Catlos, Thomas J. Lapen, Julia A. Clarke ve Michael E. Brookfield, 16 Nisan 2025, PLOS ONE. DOI: 10.1371/journal.pone.0321714
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız